Pyrkon 2015. "Test pilota Pirxa", Piestrak, Lesień i ja!

Zbigniew Lesień w filmie "Test pilota Pirxa"

To będzie mój debiut na Pyrkonie, ale też od wielu lat bardzo chciałem się tutaj pojawić. W tym roku zostałem zaproszony i poproszony o poprowadzenie spotkania z twórcami filmu "Test pilota Pirxa". W polskim kinie science-fiction to film znaczący i mający swoje miejsce w historii. Poniżej mój okolicznościowy tekst na ten temat. Zapraszam do Poznania w sobotę 25 kwietnia na spotkanie z reżyserem Markiem Piestrakiem i aktorem Zbigniewem Lesieniem.

Pyrkon 2015. 35 lat po premierze Marek Piestrak i Zbigniew Lesień zapraszają na "Test pilota Pirxa"

Polskie kino nigdy przesadnie nie interesowało się kinem science-fiction. Jednak nasza kinematografia kilka razy odważnie próbowała mierzyć się z tą tematyką. Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii polskiego kina fantastyczno-naukowego jest "Test pilota Pirxa" w reżyserii Marka Piestraka.

Kino science-fiction uchodzi za przedsięwzięcie kosztowne i bardzo ryzykowne. W naszym regionie nie ma niestety wielkiej tradycji dotyczącej tego gatunku, który zdominowany został przez kinematografię amerykańską. Nie znaczy to, że takowe przedsięwzięcia nie powstawały w naszym kraju i regionie Europy Środkowo-Wschodniej. W historii kina znacząco zapisał się "Solaris" Andrieja Tarkowskiego i kilka innych dzieł, przede wszystkim, radzieckiej kinematografii. W Polsce także podjęto próbę nakręcenia takiego filmu i podobnie jak w "Solaris" skorzystano z prozy Stanisława Lema.

Przygotowując scenariusz Marek Piestrak bazował na opowiadaniu polskiego klasyka science-fiction zatytułowanego "Rozprawa", które pochodził ze zbioru "Opowieści o pilocie Pirxie" (1968). Proza Lema jest do dziś bardzo trudna do filmowej adaptacji, a przekonał się o tym m.in. James Cameron, który wyprodukował amerykańską wersję "Solaris" i poniósł artystyczną porażkę. Polski pisarz nie w widowiskowej stronie swoich historii widział największą siłę filmów, a właśnie w sposobie przedstawiania postaw bohaterów ich moralności czy rozważań. Stanisław Lem filmowe próby przenoszenia na ekran swojej twórczości przyjmował krytycznie i nie był też zadowolony z filmu Marka Piestraka, choć ten w konkursie filmów fantastycznych w Trieście pokonał słynnego "Obcego 8 pasażera Nostromo".

"Test pilota Pirxa" powstał w koprodukcji polsko-radzieckiej, jego realizacja miała miejsce w 1978 roku, a premiera odbyła się 25 maja 1979 roku. Oto na naszych oczach odbywa się pionierski lot statku kosmicznego Goliath, na pokładzie którego obok ludzi znajduje się też android. Nikt jednak nie wie, kto nim jest. To znaczący test przydatności robotów w podróżach międzygwiezdnych. Zadanie sprawdzenia  możliwości robota otrzymuje komandor Pirx. Jednak lot Goliatha przebiega dramatycznie, dochodzi do awarii, ludzie zaczynają ginąć… Cała nadzieja w Pirxie.

Oglądając jeden z nielicznych polskich klasyków science-fiction warto zwrócić uwagę na sposób jego realizacji, odtworzenia realiów na ziemi oraz w kosmosie. I choć dziś efekty wizualne bardzo się zestarzały, to pamiętajmy, że film Marka Piestraka powstał ponad 35 lat temu w kraju i regionie, które nie posiadało wielkiej tradycji w kinie SF oraz technicznego zaplecza mogącego tworzyć cuda na ekranie. To co widzimy w "Teście pilota Pirxa" wynika głównie z pomysłowości i możliwości reżysera oraz jego współpracowników. Oglądając film mierzymy się z polską klasyką kina, przedsięwzięciem nowatorskim, odważnym, śmiałym – nawet jak na dzisiejsze czasy. W latach kiedy powstawały filmy wielkich uniesień i politycznych znaczeń otrzymaliśmy też polski film science-fiction. Do dzisiaj to jeden z nielicznych przykładów w naszej kinematografii, kiedy sięgnięto po gatunek praktycznie w ogóle w Polsce nie wykorzystywany. Tym większe uznanie fanów science-fiction za odwagę twórców w podjęciu tego trudu.

***

Reżyser film Marek Piestrak oraz odtwórca jednej z głównych ról w filmie Zbigniew Lesień będą gośćmi tegorocznej edycji Pyrkonu. Widzowie będą mogli po 35 latach od premiery ponownie obejrzeć "Test pilota Pirxa" i dla wielu młodych odbiorców może być to pierwszy w życiu seans tego filmu. Jakże innego od współczesnego kina science-fiction. Przed i po seansie odbędzie się spotkanie z twórcami filmu.

WYDARZENIE BĘDZIE MIAŁO MIEJSCE W DNIU 25 KWIETNIA W POZNANIU W GODZINACH POPOŁUDNIOWYCH.

Tegoroczny XV Festiwal Fantastyki Pyrkon odbędzie się w dniach 24-26 kwietnia. Szczegóły tutaj