55. KFF. Polskie dokumenty triumfują

Mów mi Marianna

55. Krakowski Festiwal Filmowy powoli przechodzi do historii. Dziś poznaliśmy triumfatorów w kilku konkursach tegorocznej edycji. Polskie dokumenty zdecydowanie wyróżniały się na tle międzynarodowej produkcji.

KOMUNIKAT ORGANIZATORÓW:

Bohaterkami tegorocznego festiwalu okazały się polskie dokumentalistki, które zgarnęły trzy główne nagrody w Międzynarodowym konkursie dokumentalnym, w którym rywalizowało ze sobą 20 dokumentów z różnych stron świata. Złoty Róg dla najlepszego filmu dokumentalnego trafił do Karoliny Bielawskiej reżyserki „Mów mi Marianna”, Srebrny rogi powędrowały do Aleksandry Maciuszek („Casa blanca”) i Agnieszki Zwiefki („Królowa ciszy).  Jury w składzie: Wieland Speck  – Przewodniczący (Niemcy), Martin Blaney (Wielka Brytania), Hans Robert Eisenhauer (Niemcy), Piotr Rosołowski (Polska), Audrius Stonys (Litwa) podkreśliło wysoki poziom polskiego dokumentu.

Natomiast nagrody Międzynarodowego konkursu krótkometrażowego powędrowały na cztery różne kontynenty, laureatami zostali: Elizabeth Lo ze Stanów Zjednoczonych („Hotel 22”, Złoty Smok), Mijael Bustos Gutiérrez z Chile („Opowieść o miłości, szaleństwie i śmierci”, Srebrny Smok), Zsuzsanna Kreif i Borbála Zétényi („Limbo Limbo Travel”, Srebrny Smok) z Francji i Węgier i Boon-Lip Quah („Wolny człowiek”, Srebrny Smok) z Tajwanu. Wszystkie Smoki przyznawane w konkursie krótkometrażowym znacząco skracają ścieżkę do ubiegania się o nominacje do Oscara i nagrody Europejskiej Akademii Filmowej.

W trzeciej edycji Międzynarodowego konkursu DocFilmMusic laureatem nagrody głównej został Brett Morgen reżyser filmu „Kurt Cobain: Montage of Heck”, natomiast wyróżnienie otrzymał reżyser, scenarzysta a prywatnie brat bohaterki wzruszających irańskich „Pieśni bez ojczyzny”.

W Konkursie polskim ponownie zatriumfowała Aleksandra Maciuszek i jej „Casa Blanca” zdobywając Złotego Lajkonika, Srebrny Lajkonik powędrował do Krzysztofa Kopczyńskiego i jego filmu „Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz”, który otwierał festiwal. W kategorii filmu animowanego doceniono Tomasza Śliwińskiego („Niebieski pokój”), a za krótką fabułę nagrodę odebrał Grzegorz Jaroszuk za „Jak gdyby nic”. Dodatkowe wyróżnienie przypadło filmowi  

„Piano” w reżyserii Vity Marii Drygas.

Jury studenckiemu natomiast najbardziej podobał się film „Nie możemy żyć bez kosmosu”, który uznali za najlepszy film festiwalu spośród 105 filmów konkursowych.

Nagrodę publiczności odebrała Karolina Bielawska, reżyserka „Mów mi Marianna”.

Na zaproszenie Europejskiej Nagrody Filmowej po raz pierwszy Krakowski Festiwal Filmowy zarekomendował trzy tytuły w kategorii pełnometrażowego filmu dokumentalnego: „Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz”, „Mów mi Marianna”, „Niepowstrzymani”.

Tegoroczne statuetki, poza statuetkę Smoka Smoków, wykonał Maciej Jurkowski, artysta grafik, dizajner, autor sztuki użytkowej.

Pełny werdykt wraz z uzasadnieniami:

WERDYKTY JURY

MIĘDZYNARODOWY KONKURS FILMÓW DOKUMENTALNYCH

Jury konkursu dokumentalnego w składzie: Wieland Speck  – Przewodniczący (Niemcy), Martin Blaney (Wielka Brytania), Hans Robert Eisenhauer (Niemcy), Piotr Rosołowski (Polska), Audrius Stonys (Litwa) podjęło decyzję o przyznaniu następujących nagród:

ZŁOTY RÓG dla reżysera najlepszego filmu ufundowany przez Prezesa Telewizji Polskiej S.A. – Karolina Bielawska za film MÓW MI MARIANNA (Polska). Poruszający, złożony, namalowany z odpowiednią wrażliwością i przy użyciu właściwych środków portret bohaterki, która z odwagą dąży do osiągnięcia harmonii z własną tożsamością. Fakt, że film powstał właśnie teraz dodaje otuchy. Przekonująca koncepcja kinematograficzna sprawia, że trudne doświadczenia są zrozumiałe w intymnym i uniwersalnym wymiarze. Ukazanie bohaterki na drodze ku zmianie płci w kulturze określonej dualistycznym myśleniem i jej przemiany z głowy rodziny w samodzielną i dumną kobietę rzuca analityczne światło na nasze społeczeństwo i odkrywa niezwykłą siłę wewnętrzną bohaterki.

SREBRNY RÓG dla reżysera najlepszego średniometrażowego filmu dokumentalnego – Aleksandra Maciuszek za film CASA BLANCA (Polska, Meksyk). Film porusza temat outsidera zmagającego się z uprzedzeniami i odrzuceniem często wrogiego społeczeństwa w wymiarze uniwersalnym. Sceny rozgrywające się pomiędzy matką i synem pozostają w pamięci jako niezwykle intymne i poruszające.

SREBRNY RÓG dla reżysera najlepszego pełnometrażowego filmu dokumentalnego – Agnieszka Zwiefka za film KRÓLOWA CISZY (Polska). Problem mniejszości w obrębie mniejszości został przedstawiony w bardzo świeży i zabawny sposób, dzięki czemu film zyskuje na swoim uniwersalnym wymiarze. Widz nie pozostaje obojętnym wobec niezachwianej ambicji i radości życia Denisy. Należy zwrócić szczególną uwagę na zdjęcia i montaż, które sprawiają, że film ten polecamy zwłaszcza młodej widowni.

Nagroda za najlepsze zdjęcia ufundowana przez HBO Polska – Matteo Tortone za film NA REDZIE (reż. Alessandro Abba Legnazzi). W filmie widać jasną koncepcję estetyczną i wizualną twórców. Kamera opowiada historię mieszkańców domu dla emerytowanych marynarzy bliskimi, intymnymi ujęciami, dzięki czemu wszechogarniająca melancholia jest prawie namacalna.

Jury Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI) w składzie: Marek Hendrykowski (Polska), Ohad Landesman (Izrael), Ulrich Wimmeroth (Niemcy) postanowiło przyznać nagrodę Patrykowi Rebiszowi i Erinnisse Rebisz za film NA BARKACH LWA (USA) - za wyjątkową i innowacyjną ekspresję, pokazującą na różne sposoby subiektywne doznania bohaterów, którzy stracili istotną część siebie w wyniku tragicznych okoliczności.

MIĘDZYNARODOWY KONKURS FILMÓW KRÓTKOMETRAŻOWYCH

Jury konkursu krótkometrażowego w składzie: Mariusz Grzegorzek – Przewodniczący (Polska), Daniel Mulloy (Wielka Brytania), Igor Prassel (Słowenia), Eric Wojcik (Francja), postanowiło przyznać następujące nagrody:

ZŁOTY SMOK dla reżysera najlepszego filmu – Elizabeth Lo za film HOTEL 22 (USA). Film ukazuje bezlitosną rzeczywistość wpisaną głęboko w krajobraz najbogatszej doliny świata. Dzięki czułości spojrzenia i oszczędności środków wyrazu pojedynczy kurs nocnego autobusu staje się metaforą sytuacji całego narodu. 

SREBRNY SMOK dla reżysera najlepszego filmu dokumentalnego – Mijael Bustos Gutiérrez za film OPOWIEŚĆ O MIŁOŚCI, SZALEŃSTWIE I ŚMIERCI (Chile). Reżyser z wielką głębią i oddaniem  ukazuje  przejmujący obraz rodziny, która zmaga się z psychiczną i fizyczną chorobą. Film nakręcony z miłością, delikatnością i wyobraźnią.

SREBRNY SMOK dla reżysera najlepszego filmu animowanego – Zsuzsanna Kreif i Borbála Zétényi za film LIMBO LIMBO TRAVEL (Francja, Węgry). Dzięki narracyjnej i wizualnej inwencji narodził się szalony, sugestywny świat. Orgazmiczna, swawolna energia uwolniona została z najgłębszych pokładów psychiki tych nieposkromionych bohaterek. 

SREBRNY SMOK dla reżysera najlepszego filmu fabularnego – Boon-Lip Quah za film WOLNY CZŁOWIEK (Tajwan) – to przykład silnej reżyserskiej wizji tworzącej sugestywną historię poprzez przykuwające uwagę kreacje aktorskie. To opowieść, która eksploruje klasyczny temat osobistej odpowiedzialności i poświęcenia, używając wspaniałego wyczucia formy, emocji i napięcia. 

PRIX EFA KRAKÓW 2015 dla najlepszego filmu europejskiego (nominacja do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii filmu krótkometrażowego) przyznana została filmowi MIEJSCE, KTÓRE NAZYWAMY DOMEM, w reżyserii Sybilli Tuxen i Thory Lorentzen (Dania). Piękny filmowy portret utalentowanych i zbuntowanych nastolatków, ukazujący jednocześnie osaczający ich stopniowo świat okrucieństwa i przemocy. 

Jury Międzynarodowej Federacji Klubów Filmowych (FICC) w składzie: Maciej Gil (Polska), Christl Grunwald-Merz (Niemcy), Odd Vaagland (Norwegia) postanowiło przyznać nagrodę Don Quichota filmowi DYSONANS, w reżyserii Tilla Nowaka (Niemcy) – za wyjątkową formę użytą do przedstawienia niewyjątkowego problemu oraz znakomite połączenie filmu aktorskiego i animacji. Wyróżnienia przyznano filmom: SIGNUM w reżyserii Witolda Giersza (Polska) – za odwieczną sztukę i humanistyczne przesłanie oraz NIE MOŻEMY ŻYĆ BEZ KOSMOSU w reżyserii Konstantina Bronzita (Rosja) – za ironię, marzenia i podkreślenie znaczenia przyjaźni. Jury pragnie podkreślić wysoki poziom wszystkich filmow zakwalifikowanych do konkursu.

MIĘDZYNARODOWY KONKURS DocFilmMusic

Jury konkursu DocFilmMusic w składzie: Jan A. P. Kaczmarek – Przewodniczący (Polska), Miquel Galofré (Trynidad i Tobago), Jim Kolmar (USA) podjęło decyzję o przyznaniu następujących nagród:

ZŁOTY HEJNAŁ dla reżysera najlepszego filmu – Brett Morgen za film KURT COBAIN: MONTAGE OF HECK (USA)

WYRÓŻNIENIE - Ayat Najafi za film PIEŚNI BEZ OJCZYZNY (Niemcy, Francja)

KONKURS POLSKI

Jury konkursu polskiego w składzie: Piotr Dumała – przewodniczący, Jarosław Kamiński, Hanna Polak, Grażyna Stachówna, Janusz Wróblewski, po obejrzeniu wszystkich filmów konkursowych postanowiło przyznać następujące nagrody:

ZŁOTY LAJKONIK dla reżysera najlepszego filmu ufundowany przez Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich – Aleksandra Maciuszek za film CASA BLANCA (Polska, Meksyk) - za przejmująco prawdziwy i głęboko wzruszający portret miłości matki i syna, ukazany w najczystszej formie filmowej.

SREBRNY LAJKONIK dla reżysera najlepszego filmu dokumentalnego – Krzysztof Kopczyński za film  DYBUK. RZECZ O WĘDRÓWCE DUSZ (Polska, Szwecja, Ukraina) - za odwagę i bezkompromisowość ukazania wyjątkowo skomplikowanego, uniwersalnego problemu wzajemnej nietolerancji w obliczu zagrożeń współczesnego świata.

SREBRNY LAJKONIK dla reżysera najlepszego filmu animowanego – Tomasz Siwiński za film NIEBIESKI POKÓJ (Polska, Francja) - za znalezienie przez reżysera wyjątkowo trafnych środków plastycznych dla wyrażenia metafizycznego waloru ludzkiej egzystencji.

SREBRNY LAJKONIK dla reżysera najlepszego krótkometrażowego filmu fabularnego – Grzegorz Jaroszuk za film JAK GDYBY NIC (Polska, Francja) - za oryginalny nowatorski język filmowy poszerzający środki wyrazu polskiej kinematografii.

WYRÓŻNIENIE SPECJALNE JURY dla filmu PIANO, reż. Vita Maria Drygas (Polska) - za poetyckie i oryginalne spojrzenie na obraz ukraińskiej rewolucji.

Nagroda Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za montaż – Jerzy Zawadzki za film NIEPOWSTRZYMANI (reż. Bartosz M. Kowalski)

Nagroda im. Macieja Szumowskiego za szczególną wrażliwość na sprawy społeczne ufundowana przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji – Karolina Bielawska za film MÓW MI MARIANNA (Polska) - za poruszenie istotnego tematu szacunku człowieka dla człowieka.

Nagroda dla najlepszego producenta polskich filmów krótkometrażowych i dokumentalnych ufundowana przez Krajową Izbę Producentów Audiowizualnych – Zbigniew Domagalski ze Studia Filmowego Kalejdoskop Sp. z o.o. za film MÓW MI MARIANNA

Nagroda Stowarzyszenia Twórców Obrazu Filmu Fabularnego za najlepsze zdjęcia ufundowana przez Chimney Poland dla Aleksandra Duraja i Armanda Urbaniaka za film KRÓLOWA CISZY (reż. Agnieszka Zwiefka)

NAGRODA JURY STUDENCKIEGO

Po obejrzeniu wszystkich filmów konkursowych, Jury studenckie w składzie: Tomasz Lasek, Marta Stańczyk, Mateusz Góra, Karolina Nieckarz, Maria Błędowska, Paulina Richert, Alicja Mazurkiewicz, Kamila Kołacz, Mateusz Kicka, Alicja Łuczyńska, Kaja Łuczyńska postanowiło przyznać nagrodę filmowi NIE MOŻEMY ŻYĆ BEZ KOSMOSU w reżyserii Konstantina Bronzita (Rosja) – za humor, wizję przyjaźni i techniczną precyzję, które wprowadziły nas w stan nieważkości.

NAGRODY DOC LAB POLAND

DOCS TO START:

NAGRODA EDN (European Documentary Network) – projekt filmu PAN JAN I JEGO 40 DZIEWCZYN, reż. Jacob Dammas, prod. Jacob Dammas

NAGRODA DOK LEIPZIG – projekt filmu WIATR, reż. Michał Bielawski, prod. Maciej Kubicki

NAGRODA HBO AWARD – projekt filmu BOSKIE!, reż.  Barbara Białowąs, Katarzyna Trzaska, prod. Katarzyna Trzaska

NAGRODA KRAKOWSKIEGO KLASTRA FILMOWEGO – projekt filmu CHCIAŁBYM CI POWIEDZIEĆ WSZYSTKO, reż. Zvika Gregory Portnoy, prod. Maria Krauss

Wyróżnienie dla projektu, który najbardziej rozwinął się w ramach projektu Doc Lab Poland- DIAGNOZA, reż. Ewa Podgórska, prod. Małgorzata Wabińska

Całoroczna opieka artystyczna DOK Leipzig: Leena Pasanen oraz Rada Sesic

DOCS TO GO!:

NAGRODA KRAKOWSKIEGO KLASTRA FILMOWEGO – projekt filmu 21 x NEW YORK, reż. Piotr Stasik, prod. Agnieszka Wasiak