Klasyka na 42. FPFF. Nie zapominajmy o mistrzach

Chociaż uczestnictwo w festiwalu w Gdyni to przede wszystkim nowe filmy, to informacja o klasyce kina na tej imprezie, jest dla mnie także wiadomością o dostępności wielu cennych tytułów w obiegu festiwalowym. I tak w tym roku pojawi się między innymi „Rękopis znaleziony w Saragossie” i "Wesele".

Zbigniew Cybulski, Andrzej Wajda, Jerzy Kawalerowicz, Krzysztof Kieślowski, Witold Adamek, Edward Żebrowski, Krzysztof Krauze, Krzysztof Ptak… Podczas 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych dorobek wybitnych polskich filmowców przywołają wybrane dzieła filmowe prezentowane w cyklu: Czysta klasyka – In Memoriam. Zaplanowano również dodatkowe Pokazy Specjalne – In Memoriam.

To kolejna odsłona sekcji „Czysta klasyka”, organizowanej na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni od 2008 roku, prezentującej odnowiony cyfrowo kanon polskiej kinematografii.

Widzowie 42. FPFF zobaczą filmy twórców zmarłych w ostatnich latach – Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Ptaka, Krzysztofa Krauze, Witolda Adamka. Festiwal uczci także pamięć Zbigniewa Cybulskiego i Jerzego Kawalerowicza w rocznice ich śmierci: odpowiednio pięćdziesiątą i dziesiątą. Kolejne filmy cyklu upamiętnią postaci Edwarda Żebrowskiego oraz Krzysztofa Kieślowskiego.

- Wielu widzów chętnie powraca do klasyki polskiego kina, którą możemy prezentować dzięki cyfrowej rekonstrukcji. Z kolei inni, zwłaszcza ci młodzi, podczas Festiwalu mają szansę, by obejrzeć te obrazy po raz pierwszy w życiu, i to na dużym ekranie. Dlatego według mnie ta sekcja programowa realizuje pewną istotną misję – mówi Leszek Kopeć, Dyrektor 42. FPFF. - Tegoroczną „Czysta klasykę” w całości podporządkowaliśmy nurtowi „In Memoriam”, poddając się okolicznościom, jakie przyniosło nam samo życie. Niestety, trzeba pożegnać tych, którzy odchodzą i należy ich wspominać. Warto też zauważyć, że dzięki temu debiutanci, których mamy w tym roku tak wielu w trzech konkursach, zderzają się z tym, co dokonali ich poprzednicy. Festiwal jest więc przestrzenią bardzo interesującej międzypokoleniowej konfrontacji – dodaje Leszek Kopeć.

W związku z przypadającą w tym roku 50. rocznicą śmierci Zbigniewa Cybulskiego widzowie 42. FPFF zobaczą dwa filmy z udziałem wybitnego aktora. Cykl otworzy prezentacja cyfrowo zrekonstruowanego „Rękopisu znalezionego w Saragossie” (1964) w reż. Wojciecha Jerzego Hasa. Zaprezentowany będzie również film o kilka lat wcześniejszy, „Popiół i diament” (1958) w reż. Andrzeja Wajdy, za sprawą którego 31-letni wówczas Zbigniew Cybulski stał się gwiazdą polskiego kina.

Postać zmarłego w październiku ubiegłego roku reżysera upamiętni ponadto pokaz zrekonstruowanego cyfrowo filmu „Wesele” (1972). Andrzej Wajda był gościem specjalnym ubiegłorocznego Festiwalu, podczas którego uczczono 90. urodziny Mistrza. Z kolei w 10. rocznicę śmierci Jerzego Kawalerowicza, pokazany zostanie jego „Pociąg” (1959), film stanowiący jedną z fundamentalnych pozycji z dorobku tzw. polskiej szkoły filmowej.

W ramach sekcji zaprezentowane zostaną dwa filmy w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, którego dorobek był już szerzej prezentowany w Gdyni przed rokiem. Tym razem zobaczyć będzie można „Spokój” (1976) oraz „Krótki film o miłości” (1988). Prezentacja tego drugiego tytułu upamiętni postać Witolda Adamka, znakomitego operatora filmowego, scenarzysty i reżysera, zmarłego w lutym 2017 roku.

Jednym z najważniejszych wydarzeń Festiwalu będzie projekcja filmu „Spokój” po rekonstrukcji cyfrowej zrealizowanej przez Telewizję Polską, a sfinansowanej ze środków Unii Europejskiej. W ramach projektu „Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP SA”. Telewizja Polska udostępni za darmo online 836 pozycji po rekonstrukcji cyfrowej. Jest to przekrój twórczości wielu znaczących postaci polskiego kina. W projekcie znalazły się filmy fabularne, seriale, filmy dokumentalne i spektakle Teatru Telewizji.

Festiwalowy przegląd zamknie prezentacja filmów dwóch reżyserów, którzy odeszli w 2014 roku. W programie sekcji znalazły się cyfrowo zrekonstruowane obrazy „Szpital przemienienia” (1978) w reż. Edwarda Żebrowskiego oraz „Mój Nikifor” (2004) w reż. Krzysztofa Krauze. Autorem zdjęć do tego ostatniego filmu był zmarły przed rokiem Krzysztof Ptak. Wybranym prezentacjom filmowym w Gdyni towarzyszyć będą spotkania z gośćmi specjalnymi, współtwórcami prezentowanych filmów, którzy przypomną swoich kolegów, przyjaciół, mistrzów.

Partnerem sekcji „Czysta Klasyka – In Memoriam” podczas 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni jest Cyfrowe Repozytorium Filmowe, które zajmuje się profesjonalnym zarządzaniem kopiami cyfrowymi filmów, począwszy od ich archiwizacji i przechowywania, przez tworzenie wzorów, aż po dystrybucję. W ramach sekcji „Czysta klasyka – In Memoriam” Cyfrowe Repozytorium Filmowe zapewnia kopie filmów po cyfrowej rekonstrukcji oraz dba o najlepszą jakość projekcji.

Pokazy Specjalne – In Memoriam

W programie tegorocznego Festiwalu nurt „In Memoriam” został dodatkowo rozbudowany przez szereg pokazów specjalnych. Obok wspomnienia w ramach „Czystej klasyki” postać Andrzeja Wajdy przywołają również trzy wyjątkowe dokumenty. „Andrzej Wajda ogląda Popiół i diament” (2008) to zrealizowany przez Marcina Borchardta i Jerzego Radosa zapis niecodziennej rozmowy z Mistrzem, przeprowadzonej równo 50 lat po premierze jego głośnego filmu.

Z kolei film „Andrzej Wajda: Róbmy zdjęcie!” (2008) jest dokumentalnym zapisem pracy reżysera na planie filmu „Katyń”. Towarzyszyli mu wówczas Maciej Cuske, Thierry Paladino, Marcin Sauter, Piotr Stasik (Zespół Filmowy Paladino), dzięki którym widzowie mogą dziś ponownie spotkać się z Andrzejem Wajdą przy pracy. Dokument „Andrzej Wajda. Moje Inspiracje” (2017) w reżyserii samego Andrzeja Wajdy i Marka Brodzkiego skupia się na malarskim aspekcie estetyki filmów Mistrza. W Gdyni przypomniany zostanie również jeden ze spektakli telewizyjnych zrealizowanych przez Andrzeja Wajdę: „Bigda idzie!” z 1999 roku.

Postać zmarłej w lutym 2017 roku Danuty Szaflarskiej uczczą pokazy dwóch filmów w reżyserii Doroty Kędzierzawskiej, w których aktorka stworzyła niezwykłe kreacje: fabularnym „Pora umierać” (2007) i dokumencie „Inny świat. 100 minut na 100 lat” (2015). Barbarę Sass przypomni natomiast pokaz specjalny filmu „Pokuszenie” (1995) w jej reżyserii.

Dwóch kolejnych nieżyjących już twórców polskiego kina przybliżą widzom Festiwalu wyjątkowe dokumenty. „Mówili o nim Ptaszek” to historia życia i twórczości Krzysztofa Ptaka, opowiedziana słowami jego przyjaciół i bliskich, a zrealizowana przez córkę operatora, Anetę Ptak-Rufino. „Notatki z życia. Edward Żebrowski” w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz to z kolei film dokumentalny poświęcony jednemu z najciekawszych polskich reżyserów filmowych. Zaprezentowane zostaną również jego dwie etiudy filmowe: „Szkoła uczuć” (1963) i „Wieczór” (1964).

Program Pokazów specjalnych – In Memoriam dopełni film dokumentalny „Młynarski – piosenka finałowa” w reż. Alicji Albrecht. To bardzo osobisty, szczery wywiad z bohaterem. W filmie wypowiadają się również bliscy artysty oraz grono jego przyjaciół, w tym ludzi kina. Są wśród nich: Janusz Gajos, Janusz Głowacki, Jerzy Derfel, Janusz Sent, Włodzimierz Korcz, Ewa Bem, Janusz Stokłosa, Michał Bajor, Magdalena Zawadzka, Krystyna Janda.

Festiwal w Gdyni odbędzie się w dniach 18-23 września.