MOJE podsumowanie 2018. FILMY DOKUMENTALNE

W kolejnej odsłonie mojego podsumowania 2018 roku, postanowiłem wydzielić z listy najlepszych filmów, produkcje dokumentalne. Ten rodzaj kinowej wypowiedzi od kilku lat przeżywa „złoty okres” i dostarcza mi – jako widzowi – szczególnie wartościowych doznań. W 2018 roku za najlepszy film dokumentalny uznaję „Twarze, plaże”, niezwykłą artystyczną wyprawę podpisaną przez Agnes Vardę i JR’a.

„Twarze, plaże” to nie jedyny wybitny film dokumentalny w 2018 roku, ale szczególnie opisujący artystyczną drogę, przyjaźń, spotkania z drugim człowiekiem. Za podobnie udane przedsięwzięcie uznaję film o Ingmarze Bergmanie. I choć artyście temu poświęcono już tak wiele miejsca, to dokument „Bergman - rok z życia” powstały w okolicach stulecia jego urodzin, pozwala na nowo i świeżym okiem spojrzeć na tego wybitnego twórcę i trudnego człowieka. Trzecie miejsca dla najpiękniejszego filmu o górach, jaki w życiu widziałem, czyli „Góry”, który można znaleźć na Netfliksie. Ależ ten film ma moc, jak ciekawie i różnorodnie patrzy na górskie fascynacje i te przestrzenie w konfrontacji z człowiekiem.

Czwarty film także przygląda się artyście i jest to wybitne przedsięwzięcie (kolejne już!) w dorobku filmowca/krytyka Marka Cousinsa, który tym razem patrzy z fascynacją na Orsona Wellesa. Piąty na liście to pierwszy film z Polski, czyli „Miłość i puste słowa” Małgorzaty Imielskiej, która z czułością, zrozumieniem i wielkimi emocjami patrzy na ludzi w chorobie. Film ten zasługuje na zdecydowanie większy rozgłos i uznanie, a mam obawy, że przechodzi prawie niezauważony. Znacznie więcej uwagi poświęcono filmowi „Książę i dybuk”, który opowiada imigracyjną historię Michała Waszyńskiego. Nie jest to jednak tylko prosta historyczna robota, bo twórcy bardzo ambitnie i z artystycznym tchnieniem przyglądają się swojemu bohaterowi. To czwarty film w czołowej dziesiątce poświęcony artyście tworzącemu w kinie.

Pierwszą dziesiątkę zamykają amerykańskie filmy dokumentalne z American Film Festival. „Do boju” o gwałcie młodych sportowców, „RBG” o słynnej sędzinie sądu najwyższego, „Free Solo” o pokonywaniu kolejnych barier i wybitnym sportowym osiągnięciu i w końcu „Bliscy nieznajomi” o trojaczkach, które odnalazły się po latach i konsekwencjach tego spotkania.

Drugą dziesiątkę otwiera dokument o Walerianie Borowczyku, świetna filmoznawcza robota Kuby Mikurdy, „Hal” poświęcony reżyserowi Halowi Ashby’emu, głośne i nagradzane „Over the Limit” o rosyjskich gimnastyczkach, „Jane Fonda w pięciu aktach” o aktorce i aktywistce, filmy poświęcone Whitney Houston, M.I.A. i Robinowi Williamsowi oraz historyczne z Polski – „Mała zagłada”, „Niepodległość” (świetnie zrekonstruowane archiwalia z okresu odzyskania wolności po 123 latach) oraz „Kto napisze naszą historię” o archiwach z Getta Warszawskiego.

Rok w dokumencie przyniósł wiele wspaniałych doświadczeń, wiele wspaniałych filmowych dzieł i ponownie potwierdził bardzo silną pozycję takiej filmowej narracji.

Lista najlepszych filmów dokumentalnych 2018 roku:

1. Twarze, plaże / Visages Villages

2. Bergman - rok z życia / A Year in Life

3. Góra / Mountain

4. Oczy Orsona Wellesa / The Eyes of Orson Welles

5. Miłość i puste słowa

6. Książę i dybuk

7. Do boju / Roll Red Roll

8. RBG

9. Free Solo

10. Bliscy nieznajomi / Three Identical Strangers

11. Love Express. Zaginięcie Waleriana Borowczyka

12. Hal

13. Over the Limit

14. Jane Fonda w pięciu aktach

15. Whitney

16. Robin Williams: W mojej głowie

17. Mała zagłada

18. Matangi / Maya / M.I.A.

19. Niepodległość

20. Kto napisze naszą historię