MOJE podsumowanie 2019. TYLKO KINO

Dobiega końca 2019 rok w polskich kinach. Pierwsze z podsumowań dotyczy tylko tych filmów, które oficjalnie trafiły do naszych kin. Takich premier było ponad 350, obejrzałem nieco ponad 150 z nich. I śmiało mogę napisać, że mijający rok w kinach był bardzo dobry.

Spośród 150 obejrzanych kinowych premier 2019 roku, na wyróżnienie zasługuje blisko 60 z nich. Ich lista znajduje się poniżej i to właśnie z nich wytypowałem 10 najlepszych i 50 pozostałych najważniejszych filmów prezentowanych w polskich kinach w 2019 roku. To, jak co roku, bardzo zróżnicowany zestaw.

Pierwsze miejsce na liście najlepszych kinowych filmów 2019 roku nie będzie dla czytelników mojego bloga zaskoczeniem. „Kafarnaum” od niemal 1,5 roku znajduje się w czołówce moich najważniejszych filmów. Przed rokiem dzieło Nadine Labaki wygrało moje główne roczne podsumowanie (powstaje ono na początku roku spośród WSZYSTKICH PREMIEROWO oglądanych filmów w danym sezonie). Wartość „Kafaranuam”, jego emocjonujący charakter, spojrzenie na ten świat i tego bezbronnego bohatera, robią wielkie wrażenie. Dalej na liście znajdują się trzy premierowe filmy z roku 2019. Najpierw skromny, przepełniony ciepłem i humorem film o „Dwóch Papieżach”, który udowadnia, że może w dzisiejszych czasach powstać kino skupione na postaciach i tylko ich rozmowie/spotkaniu. Trzecie miejsce dla wydarzenia z Hollywood, czyli „Jokera”, który bardzo twórczo przerabia superbohaterski mit, tworząc portret człowieka chorego, samotnego, a przy tym genialnie wmontowuje opowieść we współczesne społeczne niepokoje.  Tuż za nim niezwykły wizualnie „Lighthouse”, który w oryginalny i stylowy sposób nawiązuje do klasyki kina grozy, przywołując na ekranie morskie mity, pochodzące stamtąd stwory oraz ludzkie niepokoje/demony. Na 5. miejscu Złota Palma z Cannes w 2018 roku czyli japońskie „Złodziejaszki”, a tuż za nimi pokazywana tam też „Granica” (dwie premiery z 2018 roku, w kinach w 2019 roku). Jest też oczywiście na mojej liście udany film Quentina Tarantino, który odkryłem dopiero po drugim seansie. Top 10 ulubionych kinowych filmów 2019 roku uzupełniają: „Historia małżeńska” – rozwodowy dramat rodzinny i pojedynek dwóch osobowości, „Le Mans ‘66” – umiejętnie opowiadający historię automobilowej rywalizacji i w końcu skromna, ale jakże piękna, wzruszająca i mądra bułgarska „Aga”.

Udanych filmów w 2019 roku było oczywiście znaczenie więcej. Dobrze prezentowały się filmy dokumentalne, z których na wyróżnienie zasługują na pewno: „Kto napisze naszą historię”, „Ostatnia góra”, „Kraina miodu”, „Jutro albo pojutrze”, „Free Solo”, biograficzne „Diego” i „Pavarotti” oraz złożony z archiwów „I młodzi pozostaną”. W głównym moim rocznym podsumowanie, dokumentów na liście będzie znacznie więcej.

Początek 2019 roku należał do „Vice” z genialną kreacją Christiana Bale’a, ale drugi seans tego filmu, nieco zmienił moją perspektywę. Są w zestawieniu najlepszych filmów 2019 roku także inne produkcje doceniane Oscarami, jak m.in.: „Green Book”, „Faworyta” czy „Gdyby ulica Beale umiała mówić”, ale są też te produkcje, które odegrają znaczącą rolę podczas najbliższej edycji Oscarów, jak: „Parasite”, „Ból i blask”, „Na noże”. W czołowej 10. najlepszych filmów 2019 roku (co podkreślę ponownie, stworzonej tylko spośród oficjalnych premier kinowych 2019 roku) nie ma polskich filmów, ale na głównej liście takie się znajdują. Moje ulubione polskie filmy to: „Supernova”, „Żelazny most”, „(Nie)znajomi”, „Pan T.”, „Ikar. Legenda Mietka Kosza” oraz oczywiście „Boże ciało”, choć do tego akurat filmu muszę podejść jeszcze raz. Jest też kilka starszych udanych polskich produkcji, jak m.in.: „Ułaskawienie” Jana Jakub Kolskiego, „Wilkołak” Adriana Panka, „Wspomnienie lata” Adama Guzińskiego (w kinach po kilku latach od premiery) i „Krew Boga” Bartka Konopki.

Są na mojej liście animacje, z „Praziomkiem” i „Toy Story 4” na czele, ale brakuje kilku innych znakomitych filmów animowanych, które do naszych kin nie trafiły, ale pojawią się na głównej mojej liście z podsumowaniem filmowych wydarzeń 2019 roku. Bardzo silnie reprezentowane są w podsumowaniu kinowym filmy europejskie oraz szeroko rozumiane kino artystyczne i autorskie. Na wyróżnienie zasługują na pewno: „Girl”, „Schyłek dnia”, „Kobieta idzie na wojnę”, „Królowa Kier”, „Wysoka dziewczyna”, „Portret kobiety w ogniu”, „Niewidoczne życie sióstr Gusmao” oraz „Młody Ahmed”. Każdy z nich to możliwość zajrzenia do świata, z wielką umiejętnością i talentem odkrywanego przez twórców, którzy w kinie poszukują swojego i czasami innego języka. Bohaterkami większości tych filmów były kobiety, które w 2019 roku w kinie artystycznym zdecydowanie odgrywały główne role.

Nie byłoby mojej listy bez kina z Hollywood, które też potrafi dostarczyć ciekawych propozycji. Z tych komercyjnych i rozrywkowych najważniejszym był w 2019 roku „Avengers: Koniec gry”, szczytowe osiągnięcie kina superbohaterskiego. Żeby wszystko było jasne, za taki film nie uważam do końca „Jokera”, który z konwencją tylko się „bawi”, a na pewno nie jest propozycją rozrywkową. Bardzo trudno w Hollywood o udaną i zabawną komedię i dlatego „Na noże” i „Niedobrani” zasługują na wyróżnienie. I to wszystko w sumie w tym temacie, bo generalnie Hollywood nie dostarczyło zbyt wielu wartościowych propozycji. „Ad Astra”, „Słodziak” czy „Ślicznotki” wymykają się takiej prostej klasyfikacji, a to też udane kino zza wielkiej wody.

Jaki był 2019 rok w polskich kinach? Mi dostarczył sporo filmowej satysfakcji. Te  filmy zostaną ze mną na dłużej.

Najlepsze kinowe filmy 2019 roku

1. KAFARNAUM (CAPHARNAUM) reż. Nadine Labaki

2. DWÓCH PAPIEŻY (THE TWO POPES) reż. Fernando Meirelles

3. JOKER reż. Todd Phillips

4. LIGHTHOUSE (THE LIGHTHOUSE) reż. Robert Eggers

5. ZŁODZIEJASZKI (MANBIKI KAZOKU) reż. Hirokazu Koreeda

6. GRANICA (GRANS) reż. Ali Abbasi

7. PEWNEGO RAZU W… HOLLYWOOD (ONCE UPON A TIME… IN HOLLYWOOD) reż. Quentin Tarantino

8. HISTORIA MAŁŻEŃSKA (MARRIAGE STORY) reż. Noah Baumbach

9. LE MANS ’66 (FORD V FERRARI) reż. James Mangold

10. AGA reż. Milko Lazarow

Wyróżnienia (kolejność wg pojawiania się w kinach):

VICE (Vice)

KTO NAPISZE NASZĄ HISTORIĘ (Who Will Write Our History)

ARKTYKA (Arctic)

FAWORYTA (The Favourite)

GREEN BOOK (Green Book)

GDYBY ULICA BEALE UMIAŁA MÓWIĆ (If Beale Street Could Talk)

UŁASKAWIENIE (Ułaskawienie)

WSPOMNIENIE LATA (Wspomnienie lata)

GIRL (Girl)

WILKOŁAK (Wilkołak)

JUTRO ALBO POJUTRZE (Minding the Gap)

SCHYŁEK DNIA (Napszallta)

PRAZIOMEK (Missing Link)

AVENGERS: KONIEC GRY (Avengers: Endgame)

PEWNEGO DNIA (Egy nap)

NIEDOBRANI (Long Shot)

PODWÓJNE ŻYCIE (Doubles vies)

KRÓLOWA KIER (Dronningen)

KREW BOGA (Krew Boga)

KOBIETA IDZIE NA WOJNĘ (Kona fer i strid)

Z PIANĄ NA USTACH (Ar Putam uz Lupam)

MIDSOMMAR. W BIAŁY DZIEŃ (Midsommar)

DIEGO (Diego Maradona)

FREE SOLO (Free Solo)

PAVAROTTI (Pavarotti)

TOY STORY 4 (Toy Story 4)

BÓL I BLASK (Dolor y gloria)

AD ASTRA (Ad Astra)

DZIĘKI BOGU (Grace a Dieu)

PARASITE (Gisaengchung)

(NIE)ZNAJOMI ((Nie)znajomi)

OSTATNIA GÓRA (Ostatnia góra)

BOŻE CIAŁO (Boże Ciało)

ŚLICZNOTKI (Hustlers)

WYSOKA DZIEWCZYNA (Dylda)

IKAR. LEGENDA MIETKA KOSZA (Ikar. Legenda Mietka Kosza)

PORTRET KOBIETY W OGNIU (Portrait de la jeune fille en feu)

I MŁODZI POZOSTANĄ (They Shall Not Grow Old)

NIEWIDOCZNE ŻYCIE SIÓSTR GUSMAO (A Vida Invisivel de Euridice Gusmao)

SUPERNOVA (Supernova)

ŻELAZNY MOST (Żelazny most)

NA NOŻE (Knives Out)

MŁODY AHMED (Le jeune Ahmed)

SŁODZIAK (Honey Boy)

KRAINA MIODU (Honeyland)

PAN T. (Pan T.)