Złota Palma dla „Anatomy of a Fall”, Glazer doceniony

„Anatomy of a Fall” (Anatomia upadku) w reżyserii Justine Triet otrzymała Złotą Palmę tegorocznego festiwalu w Cannes. Drugą, co do ważności nagrodę od jury pod przewodnictwem Rubena Ostluda otrzymał film Jonathana Glazera „The Zone of Interest” (Strefa interesów). Triet jest dopiero trzecią kobietą ze Złotą Palmą.

Reprezentujący kinematografię Francji „Anatomy of a Fall” to prowokujący do myślenia dramat prawniczy, który ma na celu zbadanie winy lub niewinności popularnej pisarki (Sandra Hüller), która zostaje oskarżona o zamordowanie męża. Film jest w równym stopniu śledztwem w sprawie ich małżeństwa, przenosząc prywatne szczegóły z życia osobistego pary na salę sądową, aby prasa, opinia publiczna i widzowie mogli je przeanalizować, jak pod mikroskopem.

Francuska reżyserka wchodzi z widzem w niełatwą grę. Konstruuje na ekranie świat, w którym na pierwszy rzut oka wszystko wydaje się jasne. Ale gdy tylko zbliża kamerę do bohaterów, poczucie pewności ulatuje. Kolejne elementy układanki przestają do siebie pasować. Niepokoją. Rzeczywistość raz jeszcze okazuje się bardziej złożona niż tego byśmy chcieli – pisał dla "Gazety Wyborczej" z Cannes Krzysztof Kwiatkowski. Jak mówi sama Justine Triet: Przy Croisette ludzie odbierają „Anatomię upadku" jako thriller. Dla mnie jest ona niemal jak horror. Próbowałam wyobrazić sobie koszmar człowieka, którego życie prywatne staje się przedmiotem publicznej debaty

Justine Triet jest dopiero trzecią kobietą w historii docenioną Złotą Palmą w Cannes, a jej poprzedniczki to Jane Campion za „Fortepian” i Julii Ducournau za „Titane” (notabene będąca w tym roku w jury konkursu głównego). Złotą Palmę w Cannes wręczyła Jane Fonda, która zwróciła uwagę na to, jak daleko zaszło Cannes — ustanawiając rekord reprezentacji kobiet, z siedmioma filmami reżyserek sterującymi w konkursie w tym roku. 

Odbierając nagrodę, Triet odniósł się do protestów przeciwko francuskiej reformie emerytalnej, które zostały zakazane na festiwalu. W tym roku odbyły się we Francji historyczne protesty przeciwko reformie systemu emerytalnego. Zostały one stłumione w niewyobrażalny sposób. Władza nie ma już żadnych oporów, na wielu płaszczyznach. Także w kulturze. Liberalny rząd sprawił, że uległa ona komercjalizacji na niespotykaną dotychczas skalę. Tę nagrodę dedykuję młodym reżyserkom i reżyserom, którzy dzisiaj nie są w stanie zrobić filmu.

Co ciekawe, wspomniana wcześniej Sandra Huller gra też główną rolę w „The Zone of Interest” (Strefa interesów), czyli drugim co do ważności filmie festiwalu w Cannes, docenionym nagrodą Grand Prix. Scenariusz powstał na podstawie powieści Martina Amisa, który umarł w trakcie trwania festiwalu.

„Strefa interesów” to nowy film Jonathana Glazera, reżysera „Sexy Beast” oraz kultowego „Under the Skin” ze Scarlett Johansson,. To pierwszy film Glazera w Konkursie Głównym w Cannes, i jego powrót na wielki ekran po dekadzie przerwy. „Strefa interesów” jest koprodukcją Wielkiej Brytanii i Polski. Brytyjskim producentem jest James Wilson (Two Wolves Films), po stronie polskiej za produkcję odpowiada Ewa Puszczyńska (Extreme Emotions), producentka takich filmów jak „Ida” i „Zimna wojna”.

Długo nie milkł aplauz po canneńskiej premierze „Strefy interesów” w reżyserii Jonathana Glazera. Po pokazie media okrzyknęły „Strefę interesów” faworytem w wyścigu o Złotą Palmę i filmem, który opowiada dobrze znaną historię w zupełnie nowatorski sposób. Kiedy pojechałem do Auschwitz, nie wiedziałem, jaki film zrobię – mówi reżyser. – Nie dawało mi spokoju położenie willi Hoessów. Zastanawiałem się, jak bardzo człowiek dla własnej wygody jest w stanie podzielić i posegregować rzeczywistość. 

„Strefa interesów” to wstrząsający obraz siły zaprzeczenia, która pozwala czynić zło bez empatii. Trudno się podnieść po tym seansie. Żaden obejrzany potem film nie jest w stanie do mnie dotrzeć. Wzrok tępo odbija się od płaszczyzny ekranu, przed oczami migają nieznaczące obrazy. Wcale nie dlatego, żeby Glazer szokował przemocą, ale właśnie dzięki temu, że się od niej powstrzymuje. Horror odbywa się w umyśle widza – pisała z Cannes Adriana Prodeus dla „Vogue”. Kilka godzin wcześniej „Strefa interesów” zdobyła też nagrodę krytyków FIPRESCI.

Nagrodę dla najlepszego aktora otrzymał Kōji Yakusho, który gra mężczyznę z klasy robotniczej w filmie Wima Wendersa „Perfect Days”. Bohater spędza poranki na czyszczeniu publicznych toalet w całym mieście, zostawiając sobie wolny czas na czytanie książek, hodowlę drzew i obserwację otaczających go ludzi. Nagroda dla najlepszej aktorki zaskoczyła salę, honorując turecką aktorkę Merve Dizdar za rolę nauczycielki w wiejskiej szkole, która rzuca wyzwanie egocentrycznemu męskiemu bohaterowi w długim i filozoficznym filmie Nuri Bilge Ceylan „About Dry Grasses”.

Sakamoto Yûji zdobył nagrodę za scenariusz do „Monster”, a fiński reżyser Aki Kaurismaki otrzymał nagrodę jury za „Fallen Leaves”. Za reżyserię nagrodzono Tran Anh Hunga, autora filmu „The Pot au Feu”. Odrębne jury decyduje o nagrodzie Camera d'Or dla najlepszego pierwszego filmu fabularnego. Nagrodę tę otrzymał trzygodzinny film artystyczny wietnamskiego reżysera Thien An Pham „Inside the Yellow Cocoon Shell”, którego premiera odbyła się w sekcji Directors' Fortnight.

 

Laureaci nagród (wersja angielska):

 

COMPETITION

Palme d’Or: “Anatomy of a Fall,” Justine Triet

Grand Prix: “The Zone of Interest,” Jonathan Glazer

Director: Tran Anh Hung, “The Pot au Feu”

Actor: Kōji Yakusho, “Perfect Days”

Actress: Merve Dizdar, “About Dry Grasses”

Jury Prize: “Fallen Leaves,” Aki Kaurismaki

Screenplay: Sakamoto Yûji, “Monster”

 

OTHER PRIZES

Camera d’Or: “Inside the Yellow Cocoon Shell,” Thien An Pham

Short Films Palme d’Or: “27,” Flóra Anna Buda.

Short Films Special Mention: “Fár,” Gunnur Martinsdóttir Schlüter

Golden Eye Documentary Prize: TBA

Queer Palm: “Monster”

 

UN CERTAIN REGARD

Un Certain Regard Award: “How to Have Sex,” Molly Manning Walker

Jury Prize: Asmae El Moudir, “Hounds”

Best Director Prize: “The Mother of All Lies,” Asmae El Moudir

Freedom Prize: “Goodbye Julia,” Mohamed Kordofani

Ensemble Prize: “The Buriti Flower,” João Salaviza, Renée Nader Messora, cast and crew

New Voice Prize: “Omen,” Baloji

 

DIRECTORS’ FORTNIGHT

Europa Cinemas Label: “Creatura,” Elena Martín

Society of Dramatic Authors and Composers Prize: “A Prince,” Pierre Creton

 

CRITICS’ WEEK

Grand Prize: “Tiger Stripes,” Amanda Nell Eu

French Touch Prize: “It’s raining in the house,” Paloma Sermon-Daï

GAN Foundation Award for Distribution: Pyramide Films, “Inshallah a boy”

Louis Roederer Foundation Rising Star Award: Jovan Ginić, “Lost Country”