Film o Wandzie Rutkiewicz z premierą na MDAG

Organizatorzy Millennium Docs Against Gravity ogłosili pierwsze atrakcje programu swojej nadchodzącej 21. edycji festiwalu. Takim oczekiwanym przeze mnie wydarzeniem jest film Elizy Kubarskiej „Ostatnia wyprawa”, opowiadający o Wandzie Rutkiewicz.

Pierwszym ogłoszonym filmem polskim w programie 21. MDAG jest opowieść, jakiej o wielkiej polskiej himalaistce jeszcze nie było - „Ostatnia wyprawa”. Wanda Rutkiewicz była niezwykle silną kobietą, bezkompromisowo dążącą do swojego celu, która zmieniła skoncentrowane na mężczyznach środowisko górskie. Była pierwszą kobietą na świecie, która zdobyła K2 – najtrudniejszy z ośmiotysięczników – i pierwszą osobą z Polski, która zdobyła Mount Everest. W nowym filmie alpinistki i reżyserki Elizy Kubarskiej, którą festiwalowa publiczność zna chociażby z niezwykle popularnej „Ściany cieni”, widzimy wzlot i upadek Rutkiewicz. Zniknęła w 1992 roku, ale niektórzy mówią, że zdecydowała się ukryć w buddyjskim klasztorze. Główną osią narracyjną filmu jest odnaleziony tajemniczy audio-pamiętnik Wandy, nagrywany przez himalaistkę pół roku przed jej zaginięciem. W filozoficzny sposób porusza w nim najważniejsze tematy dotyczące życia: dziecko, relacje damsko-męskie i małżeństwo a także stawia pytania o sens uprawiania himalaizmu i sens życia w ogóle. W filmie nie zabrakło także rozmów z międzynarodowymi sławami środowiska górskiego: Reinholdem Messnerem, Krzysztofem Wielickim czy Carlosem Carsolio, ale także osobami prywatnie związanymi z bohaterką - siostrą Janiną Fies czy przyjaciółką Marion Feik. Reżyserka rusza w Himalaje śladami Wandy. Co tam odkryje?

Na trwającym obecnie festiwal Sundance światowe premiery będą miały filmy dokumentalne, które następnie licznie pojawią w programie MDAG, gdzie odbędą się ich premierowe pokazy w Polsce. Pierwszym z nich jest „A New Kind of Wilderness” Silje Evensmo Jacobsen - opowieść o tym, czy życie w izolacji od społeczeństwa może przynieść szczęście. Na niewielkiej farmie w norweskim lesie żyje rodzina Payne’ów, szukając wolności w życiu z dala od cywilizacji. Maria i Nik oraz ich dzieci - Ulv, Falk, Freja i Ronja - są samowystarczalni. Prowadzą domową edukację i dążą do jak największej bliskości w ramach rodziny oraz w kontakcie z naturą. Jednak gdy rodzinę dotyka tragedia, ich sielankowy świat zaczyna się walić. Zmusza ich to do wytyczenia nowej życiowej ścieżki biegnącej w stronę społeczeństwa. W filmie „A New Kind of Wilderness” reżyserka Silje Evensmo Jacobsen uchwyciła intymny i pełen głębi portret miłości oraz dorastania. Triumfy i zmagania rodziny skłaniają nie tylko do refleksji nad własnymi wyborami, ale też nad naszą odpowiedzialnością wobec planety i dzieci. Pokazuje też, jak radzić sobie z życiową stratą.

Już niedługo poznamy kolejne filmy z Sundance 2024, które znajdą się w programie MDAG, ale nie zabraknie także dwóch hitów poprzedniej edycji kultowego amerykańskiego festiwalu - „The Eternal Memory” Maite Alberdi oraz „The Disappearance of Shere Hite” Nicole Newnham. Oba filmy polska widownia zobaczy po raz pierwszy w czasie Millennium Docs Against Gravity.  Pierwszy z nich otrzymał Główną Nagrodę Jury dla Najlepszego zagranicznego filmu dokumentalnego, znajduje się na shortliście do Oscara® w kategorii Najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny a jego reżyserki nie trzeba przedstawiać festiwalowej publiczności, bo „Śledztwo w domu spokojnej starości” Maite Alberdi było jednym z hitów MDAG w 2021 roku. Tym razem wybitna chilijska reżyserka opowiada o pięknej miłości u zmierzchu życia. Augusto i Paulina są razem od 25 lat. Osiem lat temu u Augusto została zdiagnozowana choroba Alzheimera, a jego żona od tego czasu opiekuje się ukochanym. Jako jeden z najważniejszych komentatorów i prezenterów telewizyjnych w Chile, Augusto doskonale zna się na tworzeniu archiwum pamięci. Odbudował zaufanie do mediów po dyktaturze Pinocheta i mierzył się z ogromem zła, jakie wyrządziło systematyczne wymazywanie zbiorowej świadomości. Teraz skupia się na tej samej pracy dotyczącej swojego życia, starając się zachować swoją tożsamość przy wsparciu ukochanej żony. Dzień po dniu para stawia czoła temu wyzwaniu, adaptując się do zakłóceń spowodowanych wyniszczającą chorobą. Polegają na czułości i poczuciu humoru, które pozwala im zmierzyć się z przeciwnościami.

Drugim filmem z zeszłorocznego Sundance, który polska publiczność zobaczy na MDAG, jest „The Disappearance of Shere Hite” Nicole Newnham. To opowieść o wybitnej kobiecie, której dorobek został zapomniany. „The Hite Report", rewolucyjne badanie intymnych doświadczeń kobiet, pozostaje jedną z najlepiej sprzedających się książek wszech czasów od momentu wydania w 1976 roku. Opierając się na anonimowych odpowiedziach z ankiet, jej charyzmatyczna autorka  Shere Hite podważyła ograniczone koncepcje seksu i otworzyła dialog w kulturze popularnej wokół przyjemności kobiet. Feministyczna badaczka seksu i była modelka stała się rzeczniczką tajemnych wyznań kobiet. Z każdym kolejnym bestsellerem angażowała potentatów telewizyjnych do debat o seksualności, jednocześnie doświadczając ostrych reakcji na kontrowersyjne wyniki swoich badań. Niewielu pamięta dziś o Shere Hite. Co doprowadziło do jej zapomnienia? Zagłębiając się w ekskluzywne archiwa, a także osobiste dzienniki bohaterki Nicole Newnham przenosi widzów z powrotem do czasów wielkiej rewolucji seksualnej.

Filmy o artystach_kach w programie 21. MDAG

Co roku w programie Millennium Docs Against Gravity pojawiają się filmy dotyczące artystów_ek i ich relacji ze światem. Podczas 21. edycji MDAG publiczność wyruszy w szaloną podróż - od kolorowego mikrokosmosu Michela Gondry’ego przez dające nadzieję kino Franka Capry po rewolucyjną twórczość Agnès Vardy i zaangażowane społecznie projekty JR-a.

W 2017 roku powstały nominowane do Oscara® „Twarze plaże”, czyli ukochany film publiczności Millennium Docs Against Gravity. Ta czuła i zabawna opowieść o przyjaźni artystów z dwóch różnych pokoleń pokazywała wspólny projekt legendarnej Agnès Vardy i młodego JR-a. Podczas 21. edycji MDAG obie postaci ponownie pojawią się na festiwalu - zmarła przed paru laty Agnès jako główna bohaterka „Viva Varda!’ Pierre’a-Henriego Giberta, za to JR powraca jako reżyser filmu „Tehachapi”.

Agnès Varda była jedną z ikonicznych postaci dla francuskiej Nowej Fali, zrewolucjonizowała spojrzenie na to, jak może wyglądać film i jakie historie mogą trafić na duży ekran. Wyrazista artystka była jedyna w swoim rodzaju i od pierwszego spojrzenia można ją rozpoznać. „Viva Varda!” ukazuje zupełnie nową perspektywę na jej życie i twórczość, wykorzystując niepublikowane wcześniej materiały archiwalne oraz wywiady z jej rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami.

Z kolei JR w „Tehachapi” powraca do tematu przewodniego swojej twórczości - niesienia radości i oddawania głosu osobom, o których społeczeństwo zapomina. Przez trzy lata tworzył olbrzymi projekt artystyczny w więzieniu o zaostrzonym rygorze w Kalifornii, we współpracy z osadzonymi oraz personelem instytucji. Projekt ukazuje siłę sztuki jako narzędzia dającego nadzieję i pozwalającego na przemianę w przemocowym środowisku więziennym.

Filmowe światy Gondry’ego i Capry

Michel Gondry i Frank Capra są wybitnymi reżyserami, a filmy o nich miały swoje światowe premiery podczas festiwalu w Wenecji w 2023 roku. Podczas 21. MDAG polska publiczność będzie mogła lepiej poznać ich spojrzenie na rzeczywistość i sztukę.

„Michel Gondry: Do it Yourself” Francois Nemeta to film opowiadający o nietypowym procesie twórczym Gondry’ego. Poznamy jego dzialalność począwszy od pierwszych wideoklipów, aż po kręcenie filmu "The Book of Solutions" pokazywanego w Cannes w 2023 roku. Michel był młodym punkiem wyobrażającym sobie, że jest jak Méliès. Zaczynał jako genialny francuski twórca wideoklipów, a na przestrzeni trzech dekach stał się amerykańskim reżyserem, potrafiącym uniknąć pułapki Hollywood. Nadal żyje tylko we własnych marzeniach i tworzy swój kolorowy artystyczny mikrokosmos.

Z kolei Matthew Wells w filmie „Frank Capra: Mr. America” przygląda się legendarnemu amerykańskiemu reżyserowi. Wykorzystuje wcześniej niepublikowane archiwa, żeby przyjrzeć się historii Capry i rozpracować jego złożony związek z USA. Słyszymy z ust reżysera, jak walczył, żeby wydostać się spod wpływu swoich włoskich korzeni i ostatecznie dotarł do Hollywood. To szczery portret skomplikowanego człowieka, którego opowieści o nadziei w trudnych czasach nadal przemawiają do publiczności. Pomimo skromnych początków, w latach 30. Capra był już najbardziej wpływowym reżyserem na świecie.

21. Millennium Docs Against Gravity odbędzie się od 10 do 19 maja w ośmiu miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź, Bydgoszcz i Lublin) a następnie online - od 21 maja do 3 czerwca na mdag.pl. [informacja prasowa]