130 LAT KINA W NAJSTARSZYM KINIE W POLSCE

28 grudnia 1895 roku w Paryżu odbył się słynny pokaz filmów braci Lumiere, a data ta stała się symbolicznym początkiem kina, jakie kojarzymy do dziś. Wiele się od tego czasu zmieniło, zmieniało się też samo kino, które w tym roku kończy 130 lat swojego istnienia. Kino Pionier 1907 w Szczecinie zaprasza na wielki przegląd klasyki filmowej, prezentacje wybranych dzieł powstałych na przestrzeni tego okresu. W dniach 7-28 grudnia zaprezentujemy w naszym kinie 25 znakomitych filmów, które na stałe weszły do historii kina. Wybranym seansom towarzyszyć będą prelekcje, a gościem przeglądu będzie Adam Ferency.

Wśród naszych propozycji znajdą się dzieła podpisane przez największych mistrzów kina, filmowe legendy, słynny filmy, ale też sporo pozycji nieoczywistych. Zobaczymy wielkie filmy, których autorami są m.in. Stanley Kubrick, Jean-Luc Godard, Ridley Scott, Roman Polański, Patrice Chéreau, Paweł Pawlikowski, Stanley Donen i Gene Kelly, Martin Scorsese, Luc Besson, Alan J. Pakula, Michael Haneke, Victor Fleming, Ryszard Bugajski, Michael Cimino, Federico Fellini, Frank Capra, Charlie Chaplin. Nasz przegląd to także filmy nieme z muzyką na żywo w wykonaniu szczecińskich artystów Liliany Kostrzewy i Krzysztofa Baranowskiego z zespołem, filmowy spacer po Szczecinie także śladami starych i większości nieistniejących już kin oraz spotkanie z legendarnym polskim aktorem Adamem Ferencym.

W programie Wielkiego Przeglądu Klasyki Filmowej w Kinie Pionier 1907 znajdą się m.in.: 2001: ODYSEJA KOSMICZNA, CHŁOPCY Z FERAJNY, ŁOWCA ANDROIDÓW, DELICATESSEN, DESZCZOWA PIOSENKA,  NÓŻ W WODZIE, DO UTRATY TCHU, ŁOWCA JELENI, OSIEM I PÓŁ, WIELKI BŁĘKIT, WSZYSCY LUDZIE PREZYDENTA, DONNIE DARKO, LŚNIENIE i CZARNOKSIĘŻNIK Z KRAINY OZ. Chcemy, żeby ten przegląd klasyki charakteryzował się różnorodnością, aby obok „żelaznej klasyki”, można było tutaj zobaczyć filmy różnych gatunków, lżejsze propozycje, jak filmy CHARLIEGO CHAPLINA, komedię z FLIPEM i FLAPEM oraz przygodowy przedwojenny polski film niemy ZEW MORZA, do którego muzyka będzie wykonywana na żywo podczas seansu.

Klasyka kina cieszy się dziś ogromnym zainteresowaniem widzów na całym świecie, na duże ekrany powracają słynne dzieła, a tłumy na seansach dowodzą, że renesans klasyki to znakomity pomysł na aktywizację publiczności. Spotkanie z tymi dziełami sztuki na dużym ekranie, to często pierwsza i jedyna szansa, aby zobaczyć takie dzieło w kinie, często też możliwość powrotu do przeszłości, nostalgiczna wyprawa, wzruszające wspomnienia. Wielkie filmy na wielkim ekranie działają z wielką siłą, pozostawiają niezapomniane wrażenie, zapisują się w pamięci kolejnych pokoleń widzów. Obserwuję to w Kinie Pionier 1907 od ponad roku, bo tu klasyka stanowi znaczącą część repertuaru i przyciąga tłumy. Bardzo to budujący widok – mówi Krzysztof Spór, dyrektor artystyczny Kina Pionier 1907 w Szczecinie, pomysłodawca i kurator przeglądu „130 lat kina w najstarszym kinie w Polsce”.

Nie mamy wątpliwości, że Kino Pionier 1907, najstarsze kino w Polsce i jedno z najstarszych na świecie, jest idealnym miejscem do celebracji 130 lat historii kina. Zapraszamy od 7 do 28 grudnia 2025 na spotkania z historią kina.

 

HARMONOGRAM POKAZÓW

 

7 grudnia (niedziela), godz. 17:00  - OTWARCIE PRZEGLĄDU | Czerwona

„DO UTRATY TCHU” & „NOWA FALA”: PODWÓJNY POKAZ Z OKAZJI URODZIN JEAN-LUCA GODARDA

 

DO UTRATY TCHU (À bout de souffle, Francja 1960, 87’)

REŻYSERIA Jean-Luc Godard. OBSADA: Jean-Paul Belmondo, Jean Seberg

Elektryzujący, nonszalancki i pełen nieposkromionej energii legendarny debiut Jean-Luca Godarda. Film, od którego na dobre zaczęło się współczesne kino. Zrywając z konwencjami i proponując własną, dynamiczną estetykę, „Do utraty tchu” utorowało drogę wszystkim późniejszym „nowym falom” oraz w podniecający sposób połączyło miłość do amerykańskiej kultury z paryską kinofilią i duchem młodości. Historia gangstera (Jean-Paul Belmondo) i jego amerykańskiej dziewczyny (Jean Seberg) to ekscytująca zabawa gatunkami oraz buńczuczna deklaracja twórcy, który zdaje się mówić: „Nazywam się Godard i na waszych oczach zmieniam to, co wszyscy kochamy najbardziej: KINO”.

Film po rekonstrukcji cyfrowej 4K w dystrybucji Past Perfect. 3 grudnia obchodzone są urodziny Godarda.

 

NOWA FALA (Nouvelle vague, Francja/USA 2025, 105’)

REŻYSERIA Richard Linklater. OBSADA: Guillaume Marbeck, Zoey Deutch, Aubry Dullin

Pokazywane w canneńskim konkursie dzieło Linklatera to wyjątkowy film o filmie, oda do kina nowej fali, a zarazem próba reaktywacji jej stylu, która skupia się na urokach codzienności, niemal dokumentalnej prawdzie i lekkości pozbawionej moralizatorstwa. Reżyser we współpracy z idealnie dobraną młodą obsadą (Guillaume Marbeck jako Jean-Luc Godard, Zoey Deutch jako Jean Seberg i Aubry Dullin jako Jean-Paul Belmondo) tworzy niekoturnowy portret artysty podczas aktu tworzenia, składa hołd Godardowi i – szerzej – każdemu niepokornemu twórcy.

Seanse obu filmu rozdzieli 15-minutowa przerwa.

 

8 grudnia (poniedziałek), godz. 19:00 | Czerwona

CZARNOKSIĘŻNIK Z OZ (The Wizard of Oz, USA 1939, 98’)

REŻYSERIA Victor Fleming. OBSADA: Judy Garland, Frank Morgan, Ray Bolger, Bert Lahr, Jack Haley, Billie Burke, Margaret Hamilton

Nieoceniona Judy Garland gra Dorotkę Gale, dziewczynkę wychowaną na farmie w Kansas, która marzy o „krainie po drugiej stronie tęczy”. Jej marzenie ma szansę się spełnić, gdy wraz z pieskiem, małym Toto, i całym domem zostaje przeniesiona przez trąbę powietrzną w cudowne miejsce.

Posiadłość ląduje jednak w niefortunnym miejscu, przez co dziewczynka staje się obiektem wielkiej złości Złej Wiedźmy. Chroniona magiczną mocą czerwonych pantofelków bohaterka wkrótce zaskarbia sobie przyjaźń pustogłowego Stracha na Wróble, pozbawionego serca Blaszanego Drwala i Tchórzliwego Lwa. Wszyscy razem udają się brukowaną drogą do Szmaragdowego Grodu na spotkanie ze wszechmocnym Czarnoksiężnikiem, by ten pomógł Dorotce wrócić do domu.

21 listopada w kinach pojawiła się filmowa wersja musicalu „Wicked”, bazującego na książce L. Franka Bauma i filmie Victora Fleminga. Seans klasycznego dzieła wspaniale współgra ze współczesną wizją, tak lubianą przez młodych widzów.

 

9 grudnia (wtorek), godz. 18:00 | Czerwona

DYSKUSYJNY KLUB FILMOWY I SPOTKANIE Z ADAMEM FERENCYM

 

PRZESŁUCHANIE (Polska 1982/1989, 112’)

REŻYSERIA Ryszard Bugajski. OBSADA: Krystyna Janda, Adam Ferency, Jan Jurewicz, Janusz Gajos, Anna Romantowska, Agnieszka Holland

Początek lat pięćdziesiątych. Antonina Dziwisz, jeździ z zespołem po kraju, dając występy przed robotniczą i wiejską publicznością. Podczas jednego z wieczorów, po kłótni ze swoim mężem Konstantym, Tonia upija się w restauracji w towarzystwie dwóch mężczyzn. Następnie zostaje przewieziona do więzienia. Zaczyna się długotrwałe przesłuchanie kobiety, w trakcie którego zmuszana jest do złożenia zeznań obciążających majora Olchę, kolegę z pracy. Jest on oskarżony o zdradę ojczyzny i szpiegostwo. Film pokazuje dramatyczną walkę kobiety podczas pobytu w więzieniu, który odmienia całe jej życie.

Film-legenda, określony przez władze jako „najbardziej antykomunistyczny film w historii PRL”, stał się bezpośrednią przyczyną rozwiązania zespołu X Andrzeja Wajdy. Rok po jego nakręceniu reżyser wyjechał z Polski. Premiera filmu miała miejsce dopiero w roku 1989 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie otrzymał nagrodę dziennikarzy i publiczności. Doceniono również aktorów - Krystyna Janda otrzymała statuetkę na MFF w Cannes i na Festiwalu w Gdyni. Złotymi Lwami na FPFF w Gdyni nagrodzono także Janusza Gajosa i Annę Romanowską.

 

GOŚCIEM SPECJALNYM POKAZU W KINIE PIONIER 1907 BĘDZIE CENIONY I POPULARNY POLSKI AKTOR – ADAM FERENCY.

 

Adam Ferency to jeden z najbardziej charakterystycznych polskich aktorów filmowych, telewizyjnych i teatralnych. Urodził się 5 października 1951 w Warszawie. I chociaż od dziecka fascynował go świat filmu, to o tym, że chce zostać aktorem nie powiedział ani rodzicom ani szkolnym kolegom. O jego marzeniu dowiedzieli się, gdy po ukończeniu VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie postanowił zdawać do warszawskiej PWST. Dostał się za drugim razem i w 1976 roku uzyskał wymarzony dyplom. Przez wiele lat występował na deskach warszawskich teatrów na Woli i Współczesnego, a od 1994 jest aktorem Teatru Dramatycznego. Podczas swojej kariery teatralnej miał możliwość współpracowania z takimi wybitnymi nazwiskami jak Gustaw Holoubek czy Tadeusz Łomnicki. 

Aktor zadebiutował przed kamerą w 1976 roku rolą w filmie “Zdjęcia próbne" w reżyserii Agnieszki Holland, Pawła Kędzierskiego i Jerzego Domaradzkiego. Następnie pojawił się w obsadzie takich produkcji jak “Akcja pod Arsenałem", “Koty to dranie", “Gorączka", “Przypadek", “Człowiek z żelaza" czy “Matka Królów". Na początku lat 80. aktor stworzył jedną ze swoich najlepszych ról w karierze - porucznika Tadeusza Morawskiego w filmie “Przesłuchanie". Postać bezwzględnego oficera UB przesłuchującego piosenkarkę Antoninę Dziwisz (w tej roli Krystyna Janda) przyniosla mu uznanie recenzentów i widzów w całej Polsce. 

Adam Ferency ma na swoim koncie udział w takich produkcjach jak “Nadzór", “O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji", “Bez końca", “111 dni letargu “, “Sala nr 6", “Pogrzeb kartofla", „Kanalia”, “Pułkownik Kwiatkowski", “Złoto dezerterów", “Fuks", “Jasminum", „80 milionów", “1920 Bitwa warszawska", “Big Love", „Zimna wojna”, „Na bank się uda”, „Excentrycy czyli po słonecznej stronie ulicy”, „Prorok”, „Jezioro słone”, „Spadek”, „Sami swoi. Początek”.

Równocześnie z karierą filmową i teatralną Adam Ferency rozwijał karierę telewizyjną występując w rolach epizodycznych w takich serialach jak “07 zgłoś się", “Polskie drogi", “Zmiennicy", “Rozalka Olaboga", “Boża podszewka", “Świat według Kiepskich", “Na dobre i na złe", “Na wspólnej" czy “Ojciec Mateusz". Na dłużej związał się z takimi produkcjami telewizyjnymi jak “Dom", “Złotopolscy", “Kryminalni", “M jak miłość" czy “Piąty stadion".  Największą popularność przyniosła mu jednak rola zgryźliwego kamerdynera Konrada w przebojowym serialu “Niania". W roku 2020 Ferency wystąpił w dwóch bardzo dobrze przyjętych serialach: “Król", “W głębi lasu", „Doppelganger. Sobowtór”. [źródło film.interia.pl]

 

10 grudnia (środa), godz. 19:00 | Czerwona

FUNNY GAMES (Austria 1997, 108’)

REŻYSERIA Michael Haneke. OBSADA: Susanne Lothar, Ulrich Muhe, Arno Frisch, Frank Giering

Anna, jej mąż Georg i ich kilkuletni syn wyjeżdżają poza miasto swoim nowym samochodem, ciągnąc na przyczepie śliczną drewnianą łódź. Gdy docierają do domku nad jeziorem, szybko i z ulgą zapominają o zgiełku i problemach wielkiego miasta. Sielankowe wakacje kończą się z chwilą, gdy rozlega się pukanie do drzwi. Próg ich domu przekracza dwóch schludnie ubranych młodzieńców, którzy szybko rozpoczynają okrutną zabawę z niespodziewającą się niczego rodziną.

„Funny Games” zadebiutowało w 1997 roku na Festiwalu w Cannes i szybko zdobyło nie tylko poklask krytyków, ale też status filmu, który zmienia nasze spojrzenie na kino. Łamiąc czwartą ścianę i budując niezwykle przemyślaną strukturę narracyjną, Michael Haneke jednocześnie szokuje widza i zmusza nas do odpowiedzi na pytania, których nie mamy ochoty sobie zadawać – dlaczego lubimy patrzeć na przemoc? I dlaczego zło jest takie pociągające?

 

11 grudnia (czwartek), godz. 19:00 | Czerwona

DONNIE DARKO (USA 2001, 117’)

REŻYSERIA Richard Kelly. OBSADA: Jake Gyllenhaal, Jena Malone, Patrick Swayze, Drew Barrymore, Maggie Gyllenhaal

Kim jest Donnie Darko? W szkole - nastoletnim outsiderem. W domu - chłopakiem zmagającym się z problemami psychicznymi. W snach - wybrańcem odwiedzanym przez wielkiego, mrocznego królika o imieniu Frank. Ten ostatni twierdzi, że świat skończy się już niedługo. A kiedy sny zaczynają wkraczać do rzeczywistości, Donnie staje przed pytaniami większymi niż życie: o czas, przeznaczenie i naturę całego świata.

“Donnie Darko” jest jak skok w głąb króliczej nory. To filmowa układanka, w której mieszczą się podróże w czasie, lynchowskie spojrzenie na amerykańskie przedmieścia, high-school drama, parodia coachingu, fizyka, filozofia, społeczne niepokoje z przełomu tysiącleci i “Alicja w Krainie Czarów”. To zagadka taka sama jak reżyser, Richard Kelly, który po swoim błyskotliwym debiucie nakręcił jeszcze dwa równie dziwne filmy - i zamilkł. To także przełomowa rola dla 20-letniego w momencie kręcenia Jake’a Gyllenhaala, który jako Donnie Darko po raz pierwszy zademonstrował swój talent do kreowania niejednoznacznych, skomplikowanych postaci.

Mówienie o kultowości nie jest w przypadku “Donniego Darko” nadużyciem: to wręcz podręcznikowy przykład dzieła kultowego. Tytuł przepadł w kinach, by z biegiem czasu zyskać rzesze oddanych fanów, którzy w dobie wczesnego Internetu analizowali na forach najdrobniejsze aspekty filmu, starając się dotrzeć do odpowiedzi na pytanie: o co w tym wszystkim chodziło? Tajemnica Donniego Darko fascynowała także polskich kinomanów; i to pomimo braku dystrybucji w naszym kraju.

W 2026 roku film trafi do szerokiej kinowej dystrybucji, minie wtedy 25 lat od premiery filmu, który wtedy nie był pokazywany w polskich kinach, a jednak dotarł do odbiorców i stał się dziełem formatującym całe pokolenie kinomanów.

 

12 grudnia (piątek), godz. 19:00 | Czerwona

WSZYSCY LUDZIE PREZYDENTA (All the President's Men, USA 1976, 138’)

REŻYSERIA Alan J. Pakula. OBSADA: Robert Redford, Dustin Hoffman, Jason Robarts, Jack Warden, Martin Balsam, Hal Holbrook

Kino śledcze w swojej najczystszej formie – Alan J. Pakula rekonstruuje wydarzenia, które doprowadziły do upadku prezydenta Nixona, ale zamiast sensacyjnej narracji wybiera drobiazgowy, reporterski zapis dochodzenia. Robert Redford i Dustin Hoffman wcielają się w reporterów „The Washington Post”, Boba Woodwarda i Carla Bernsteina, którzy podążając tropem anonimowego informatora, odkrywają system politycznej korupcji i manipulacji na najwyższych szczeblach władzy. Nie są bohaterami w klasycznym sensie – to ludzie metodyczni, cierpliwi, ścigający się nie z czasem, tylko z wszechobecną manipulacją. Pakula rezygnuje z dramaturgicznych fajerwerków, budując napięcie poprzez szczegół, rozmowę i nieustanne odkrywanie kolejnych warstw politycznego kłamstwa. To film, który wymaga uwagi i zaangażowania, ale nagradza widza chłodną, wyważoną opowieścią o tym, jak docieranie do prawdy bywa trudniejsze, niż ktokolwiek chciałby przyznać. Do dziś pozostaje jednym z najlepszych filmów o dziennikarstwie – i przestrogą przed tym, jak łatwo władza może wymknąć się spod kontroli.

 

13 grudnia (sobota), godz. 18:30 | Czerwona

2001: ODYSEJA KOSMICZNA (2001: A Space Odyssey, USA 1968, 149’)

REŻYSERIA Stanley Kubrick. OBSADA: Keir Dullea, Gary Lockwood, William Sylvester, Daniel Richter, Douglas Rain

Arcydzieło gatunku science-fiction. Kubrick wyznaczył nowe perspektywy filmom popularnonaukowym i zredefiniował granice filmu, rozszerzając je na czystą kontemplację natury ludzkości. Czas akcji filmu rozciąga się od zarania dziejów człowieka po rok tytułowy. Na Ziemi, w epoce kamienia łupanego, w obecności tajemniczego monolitu człowiek po raz pierwszy używa narzędzia jako broni przeciwko pobratymcowi i czyni w ten sposób krok ku zdobyciu inteligencji. W 1999 roku kosmonauci odkrywają na Księżycu podobny czarny obelisk. W roku 2001 na statku kosmicznym krążącym pomiędzy Jupiterem a Ziemią komputer pokładowy popełnia błąd, uśmiercając większość załogi i aby ukryć swoją winę doprowadza do śmierci kolejnych ludzi. Poza czasem: jedyny człowiek, który przeżył podróż na Jupitera, przenosi się na kolejny etap rozwoju ludzkości.

 

14 grudnia (niedziela), godz. 19:00 | Czerwona

KRÓTKOMETRAŻOWE FILMY CHARLIEGO CHAPLINA Z MUZYKĄ NA ŻYWO W WYKONANIU LILIANY KOSTRZEWY

 

CHARLIE BOKSEREM (The Champion, USA 1915, 33’)

REŻYSERIA Charlie Chaplin. OBSADA: Charlie Chaplin, Edna Purviance

CHARLIE ŻOŁNIERZEM (Shoulder Arms, USA 1918, 36’)

REŻYSERIA Charlie Chaplin. OBSADA: Charlie Chaplin, Edna Purviance

Dwa klasyczne dzieła w dorobku Charliego Chaplina. Muzykę na żywo wykona do filmu Liliana Kostrzewa.

 

15 grudnia (poniedziałek), godz. 19:00 | Czerwona

NÓŻ W WODZIE (Polska 1962, 90’)

REŻYSERIA Roman Polański. OBSADA: Leon Niemczyk, Jolanta Umecka, Zygmunt Malanowicz

Dramat psychologiczny rozgrywający się między trzema osobami w pozasezonowym pejzażu mazurskich jezior. Znany dziennikarz sportowy Andrzej (Leon Niemczyk) jedzie z żoną Krystyną (Jolanta Umecka) na jednodniowy rejs jachtem, zabiera młodego autostopowicza (Zygmunt Malanowicz). Stara się olśnić chłopaka pozycją materialną, doświadczeniem życiowym, także żoną - zaprasza go na pokład jachtu. Na pozerstwo dziennikarza autostopowicz odpowiada postawą "młodego gniewnego", ukrywając rozpaczliwą zazdrość i pragnienie posiadania takiego samochodu, jachtu, dziewczyny i... dużych pieniędzy.

Pierwsza nominacja do Oscara w kategorii nieanglojęzycznej, pełnometrażowy debiut Romana Polańskiego i jego przepustka do światowej kariery.

 

16 grudnia (wtorek), godz. 18:30 | Czerwona

ŁOWCA ANDROIDÓW (Blade Runner: The Final Cut, USA/Wielka Brytania 1982, 118’)

REŻYSERIA Ridley Scott. OBSADA: Harrison Ford, Rutger Hauer, Sean Young, Edward James Olmos, Daryl Hannah

Los Angeles, 2019 rok. Amerykańska metropolia to miejsce w stanie totalnego rozkładu. Miasto, mimo wszechobecnych neonowych świateł, pogrążone jest w niepokojącym mroku, a z nieba pada trujący deszcz. Na przeludnionych ulicach krzyżują się drogi ludzi i człekokształtnych replikantów.

Wytwory inżynierii genetycznej zostały wyposażone w zdolności fizyczne i intelektualne równe naszym, za to pozbawiono je uczuć i zdolności empatii, a ich życie zaprogramowano na ściśle określony, krótki czas. By odwrócić nieubłagany wyrok, androidy pod wodzą charyzmatycznego Roya Batty’ego (Rutger Hauer) ruszają w straceńczą misję odnalezienia swojego twórcy i poniekąd ojca. W ślad za nimi podąża Rick Deckard (Harrison Ford), detektyw i „blade runner” (łowca androidów). W ich starciu wszystkie chwyty będą dozwolone. Absolutny klasyk SF – w momencie premiery odrzucony zarówno przez krytykę, jak i widownię, z czasem okazał się jednym z najważniejszych, a z pewnością najbardziej wpływowych filmów w historii kina. Choć scenariusz został oparty na powieści Philipa K. Dicka, Ridley Scott nadał swojemu dziełu mocny, autorski rys, tworząc pełne wizualnego rozmachu widowisko, a równocześnie stawiając niełatwe pytania o istotę i granice człowieczeństwa.

Proces powstawania „Łowcy androidów” był burzliwy, a sam film przeszedł przez kilka wersji montażowych – od niezadowalającej pierwotnej wersji kinowej, do której studia zażądały dodania narracji Deckarda, po Director’s Cut z 1992 roku, która to stopniowo zaczęła zdobywać uznanie dzięki usunięciu narratora i wprowadzeniu nowych elementów fabularnych. Z każdą wersją film ewoluował, a ostateczna wersja, wydana w 2007 roku, została uznana za definitywną, łącząc artystyczną wizję Scotta z techniczną perfekcją, stanowiąc prawdziwą esencję tego kultowego dzieła. Wersja, którą prezentujemy, to właśnie Final Cut, stworzona przez Ridleya Scotta w 2007 roku, jako jedyna, nad którą reżyser miał pełną kontrolę twórczą. [Piotr Kotowski]

 

17 grudnia (środa), godz. 19:00 | Czerwona

OBYWATEL JOHN DOE (Meet John Doe, USA 1941, 122’)

REŻYSERIA Frank Capra. OBSADA: Barbara Stanwyck, Gary Cooper

Gary Cooper gra ubogiego, naiwnego robotnika – emigranta, który dostaje się na pierwsze strony gazet, kiedy grozi publicznym popełnieniem samobójstwa, chcąc w ten sposób zaprotestować przeciw sytuacji na świecie. Pod wpływem artykułów publikowanych w prasie, zwykli ludzie, poruszeni jego losem, starają się odwieść go od tego zamiaru. W rolę dziennikarki, która stara się wykorzystać bohatera do swoich celów i w której on się zakochuje, wcieliła się Barbara Stanwyck.

Jedna z najlepszych komedii romantycznych w historii i możliwość obejrzenia w kinie filmu mistrza tego gatunku Franka Capry.

 

18 grudnia (czwartek), godz. 18:30 | Czerwona

ŁOWCA JELENI (The Deer Hunter, USA 1978, 183’)

REŻYSERIA Michael Cimino. OBSADA: Robert De Niro, Christopher Walken, John Cazale, Meryl Streep

Dramat wojenny wyreżyserowany przez Michaela Cimino, o losach trzech bliskich przyjaciół – Michaela (Robert De Niro), Nicka (Christopher Walken) i Stevena (John Savage), członków słowiańsko-amerykańskiej społeczności robotniczej, których spokojne życie zostaje przerwane przez powołanie do służby wojskowej. To opowieść o potężnych więzach przyjaźni wystawionych na próbę w obliczu ekstremalnych, traumatycznych doświadczeń na froncie. Film ukazuje kontrast między życiem w małym miasteczku a chaosem wojny, koncentrując się na tym, jak konflikt ten nieodwracalnie wpływa na psychikę i relacje bohaterów.

„Łowca jeleni" to produkcja, która od samego początku wywoływała kontrowersje. Zastrzeżenia budziły m.in. sceny rosyjskiej ruletki, choć niezgodne z historycznymi wydarzeniami, były celowym zabiegiem reżyserskim, mającym oddać chaos konfliktu.  Film został nagrodzony pięcioma Oscarami, w tym za Najlepszy Film, Najlepszego Reżysera (Michael Cimino) i Najlepszego Aktora Drugoplanowego (Christopher Walken). Rola Lindy przyniosła Meryl Streep jej pierwszą nominację do Oscara. Film został także wybrany do zachowania w amerykańskim National Film Registry. Pomimo międzynarodowego sukcesu, na Festiwalu Filmowym w Berlinie w 1979 roku został wycofany po proteście delegacji bloku wschodniego. W rezultacie cenzury, polska premiera kinowa odbyła się dopiero w 1990 roku.

 

19 grudnia (piątek), godz. 19:00 | Czerwona

LŚNIENIE (The Shining, USA 1980, 119’)

REŻYSERIA Stanley Kubrick. OBSADA: Jack Nicholson, Shelley Duvall, Danny Lloyd, Scatman Crothers, Joe Turkel

Labiryntowa opowieść grozy, w której izolacja, obłęd i nadprzyrodzone siły splatają się w złowieszczą symfonię koszmaru. Stephen King nie znosił tej adaptacji swojej książki. Możliwe, że perfekcjonizm Stanleya Kubricka dał mu się we znaki, gdy ten dzwonił do niego o czwartej nad ranem, pytając „Czy wierzysz w boga?”. Nie bez znaczenia pozostaje jednak fakt, że Kubrick zekranizował Kinga na własnych zasadach, konstruując film nie jako klasyczny horror, lecz jako hipnotyczny, matematycznie precyzyjny rytuał lęku.

Jack Nicholson jako Jack Torrance balansuje między groteską a przerażeniem, a przestrzeń hotelu Overlook staje się niemal autonomicznym bytem, wciągającym bohaterów w swoją pokrętną logikę. Z kolei muzyka Krzysztofa Pendereckiego od pierwszych sekund filmu sączy w nas prawdziwy, egzystencjalny lęk, który nie opuszcza widzów do samego końca.

Jeden z najlepszych horrorów w historii kina pojawia się w naszym kinie 45 lat po swojej światowej premierze. Wtedy krytycy film odrzucili, dziś uznają go za arcydzieło, od początku film zawładną wyobraźnią widzów i do dziś jest bardzo popularny.

 

20 grudnia (sobota), godz. 19:00 | Czerwona

OSIEM I PÓŁ (8 1/2, Włochy/Francja 1963, 130’)

REŻYSERIA Federico Fellini. OBSADA: Marcello Mastroianni, Anouk Aimée, Sandra Milo, Claudia Cardinale

Bohaterem filmu jest reżyser nie umiejący sprostać zadaniom, jakie nakłada na niego rzeczywistość. Chciałby powiedzieć wszystko, a nie ma już nic do powiedzenia. A kiedy artysta nie ma nic do powiedzenia, może jeszcze zawsze opowiedzieć, dlaczego nie ma nic do powiedzenia. "8 i 1/2" rozpoczyna się sceną symboliczną, w jakiś sposób streszczającą właściwie cały film i wykładającą jego teorię. Reżyser Guido - bohater (Marcello Mastroianni) jest uwięziony we własnym samochodzie, a samochód stoi w ulicznym korku. Nie może otworzyć drzwi ani uchylić szyby, jego położenie staje się krytyczne - dusi się na oczach otaczających go, lecz absolutnie obojętnych, nic nie widzących ludzi z innych samochodów. W ostatniej chwili przebija dach swego wozu, ucieka, wznosi się ponad wszystko, ulatuje w dal. Fabuły właściwie nie ma. Bohater zobowiązał się nakręcić kolejny film. Producenci czekają, puszczono już w ruch ogromną machinę wytwórni, zbudowano gigantyczną dekorację, zaangażowano aktorów, ustalono ostateczny termin rozpoczęcia zdjęć, wszyscy czekają. Tymczasem reżyser nie ma jeszcze nawet cienia pomysłu. Fellini opowiada to niezwykłym językiem. Rzeczywistość przeplata się tu z marzeniami, ze wspomnieniami z dzieciństwa, z wizjami fragmentów przyszłego filmu.

 

21 grudnia (niedziela), godz. 19:00 | Czerwona

CHŁOPCY Z FERAJNY (GoodFellas, USA 1990, 145’)

REŻYSERIA Martin Scorsese. OBSADA: Robert De Niro, Ray Liotta, Joe Pesci, Lorraine Bracco, Paul Sorvino

Ponadczasowy majstersztyk kina gangsterskiego zrealizowany na podstawie książki non-fiction Nicholasa Pileggiego z 1985 roku. Śniący o awansie społecznym Henry trafia pod opiekę gangsterskiej szychy Jimmy’ego Conwaya i zalicza drogę od zera do (anty)bohatera. W kręgach mafijnych mężczyzna odnajduje „rodzinę”, szacunek ulicy i życie w luksusie. Przestępczy światek szybko okazuje się jednak źródłem destrukcyjnej przemocy trawiącej wszystko, na czym Henry’emu kiedykolwiek naprawdę zależało. Brutalne porachunki, pozbawieni kręgosłupa moralnego bohaterowie i prowadząca do upadku chciwość: świętujący w tym roku 35-lecie Chłopcy z ferajny to epicka opowieść o wyniszczającej żądzy władzy i zdradzie, która prowadzi do rozlewu krwi. Ekskluzywne kluby, podrzędne bary i niebezpieczne ulice świetnie oddają atmosferę gangsterskiego środowiska lat 50. i 60., który dorastający wówczas w Little Italy Scorsese obserwował z nieskrywaną fascynacją. [Daria Sienkiewicz]

 

22 grudnia (poniedziałek), godz. 19:00 | Czerwona

ZIMNA WOJNA (Cold War, Polska/Wielka Brytania/Francja/Belgia 2018, 84’)

REŻYSERIA Paweł Pawlikowski. OBSADA: Joanna Kulig, Tomasz Kot, Agata Kulesza, Borys Szyc

Paweł Pawlikowski, nagrodzony Oscarem za „Idę”, tym razem skradł serca publiczności i jurorów festiwalu w Cannes, gdzie został wyróżniony nagrodą dla najlepszego reżysera. Jego „Zimna wojna” to jeden z najważniejszych polskich filmów ostatnich lat, który – oprócz laurów w Cannes – zdobył m.in. Złote Lwy, siedem Orłów i był nominowany do Oscara aż w trzech kategoriach (reżyseria, zdjęcia, film nieanglojęzyczny).

„Zimna wojna” to film równie intymny, co naszpikowany emocjami, które rozsadzają starannie skomponowane, czarno-białe kadry. Rozgrywający się na przełomie lat 50. i 60. XX wieku romans Wiktora (Tomasz Kot) i Zuli (Joanna Kulig) to historia miłości równie wielkiej, co niemożliwej. W szerszym kontekście – to obraz poranionej wojną Polski, która nie może znaleźć dla siebie miejsca ani w ciasnym, zindoktrynowanym Wschodzie, ani na zblazowanym, zapatrzonym w siebie Zachodzie.

„Zimna wojna” to jeden z najdłużej granych nieustannie filmów w historii Kina Pionier 1907.

 

23 grudnia (wtorek), godz. 19:00 | Czerwona

FLIP I FLAP W KRAINIE CUDÓW (March of the Wooden Soldiers / Babes in Toyland, USA 1934, 77’)

REŻYSERIA Gus Meins, Charley Rogers. OBSADA: Oliver Hardy, Stan Laurel, Virginia Karns

W oparciu o popularną operetkę Victora Herberta z 1903 roku, bohaterowie znani jako Flip i Flap, przeciwstawiają się złemu Barnabie. Potrzebując pieniędzy, żeby spłacić zastaw hipoteczny Mateczki Peep i jej córki, do której zaleca się Barnaba postanawiają pożyczyć brakującą kwotę od swojego pracodawcy, producenta zabawek. Gdy ich plan nie powodzi się, postanawiają uknuć podstęp, by za wszelką cenę zapobiec nieszczęśliwemu małżeństwu Bo-Peep.

 

25 grudnia (czwartek), godz. 19:00 | Czerwona

DESZCZOWA PIOSENKA (Singin' in the Rain, USA 1952, 103’)

REŻYSERIA Stanley Donen, Gene Kelly. OBSADA: Gene Kelly, Donald O'Connor, Debbie Reynolds, Jean Hagen

Gene Kelly, Debbie Reynolds i Donald O’Connor w jednym z najlepszych i najsłynniejszych musicali wszechczasów, obfitującym w niezapomniane numery taneczne i wokalne, na czele z nieśmiertelnym tańcem w deszczu Kelly’ego. Akcja filmu rozgrywa się w trakcie przełomu dźwiękowego w hollywoodzkim kinie, pokazując techniczną i aktorską rewolucję tych czasów w krzywym zwierciadle. Gwiazdor Don Lockwood (Kelly) występuje z nieutalentowaną i nierozgarnietą pięknością Liną Lamont (Jean Hagen). Widzowie nie chcą już oglądać niemych filmów, łaknąc tylko tych mówionych. Okazuje się, że piskliwy głos Lamont, ulubienicy szefów wytwórni, wywołuje na salach kinowych niezaplanowany rechot. Studio decyduje się, żeby zdubbingować gwiazdę głosem młodej Kathy Selden (Reynolds).

 

26 grudnia (piątek), godz. 19:00 | Czerwona

DELICATESSEN (Francja 1991, 99’)

REŻYSERIA Jean-Pierre Jeunet, Marc Caro. OBSADA: Dominique Pinon, Marie-Laure Dougnac, Jean-Claude Dreyfus

Chociaż Jean-Pierre Jeunet najbardziej znany jest ze słodyczy „Amelii” to jego debiutanckie „Delicatessen” (zrealizowane we współpracy z Markiem Caro) mają raczej smak… kanałów i ludzkiego mięsa. Surrealistyczna czarna komedia przenosi nas do postapokaliptycznego świata, w którym razem z głównym bohaterem, klaunem Louisonem (Dominique Pinon), zatrudniamy się do pracy w pełnej tajemnic kamienicy. Wszyscy mieszkańcy budynku to ekscentrycy, którzy – jak szybko się orientujemy – trochę zbyt często giną w podejrzanych okolicznościach. Stopniowo odsłaniając kolejne sekrety groteskowej rzeczywistości, Jeunet i Caro sprawnie żonglują żartami, konwencjami i pomysłami. To szalona historia miłosna, science fiction, kryminał, a przede wszystkim popis oryginalnej wyobraźni młodego reżysera. Nieco „burtonowskie”, nieco turpistyczne Delicatessen jest propozycją obowiązkową dla osób o niebanalnych gustach i mocnych żołądkach. [Katarzyna Kebernik]

Kamienica na peryferiach wielkiego miasta, w jakiejś nieodległej przyszłości, w świecie trawionym morderczymi wojnami tworzy centrum niesamowitego światka Delicatessen. W tej kamienicy, zamieszkałej przez niezwykle barwne postacie (Pan Potin hoduje w piwnicznej sadzawce hordy ślimaków i żab, które z namaszczeniem potem zajada) na parterze znajdują się tytułowe Delikatesy, a w nich potężny Rzeźnik Clapet serwujący skazanym na kartkowy system żywnościowy mieszkańcom swe świeże wyroby z... ludzkiego mięsa! Pewnego dnia zdezelowaną taksówką przyjeżdża szukający pracy Louison - clown, człowiek cyrku, którego Rzeźnik rządzący kamienicą zatrudnia tymczasowo jako dozorcę złotą-rączkę.

 

27 grudnia (sobota), godz. 19:00 | Czerwona

WIELKI BŁĘKIT (Le grand bleu, Francja/Włochy/USA 1988, 132’)

REŻYSERIA Luc Besson. OBSADA: Jean-Marc Barr, Jean Reno, Rosanna Arquette

Fascynująca i znakomicie sfilmowana opowieść o przyjaźni i rywalizacji dwóch mężczyzn, których łączy wspólna pasja - nurkowanie. Jeden z najbardziej znanych filmów Luca Bessona, oparty na biografii Jacquesa Mayola.

Dwóch przyjaciół, Jacques Mayol (Jean-Marc Barr) i Enzo Molinari (Jean Reno), rywalizuje w nurkowaniu swobodnym - ekstremalnej dyscyplinie sportowej polegającej na zanurkowaniu jak najgłębiej bez aparatu do oddychania. Jacques, który w dzieciństwie przeżył śmierć ojca, stroni od ludzi, najlepiej czuje się wśród delfinów. Enzo, lubiący przebywać w blasku sławy, jest jego dokładnym przeciwieństwem. Ich przyjaźń zmienia się, ale i rozwija, gdy Jacques poznaje piękną Johanę (Rosanna Arquette).

Film Luca Bessona to nie tylko trzymająca w napięciu opowieść o starciu dwóch nurków, ale też przepiękna podróż w głąb europejskich mórz - mistrzowskie zdjęcia podwodne Carlo Variniego do dziś robią niesamowite wrażenie. Film w rodzinnej Francji obejrzało przeszło 9 milionów widzów, a „Wielki błękit do dzisiaj uznawany jest tam za dzieło kultowe.

 

28 grudnia (niedziela) - FINAŁ PRZEGLĄDU, W HOŁDZIE KLASYCE KINA!

 

Godzina 10:00 | Kino Pionier 1907

SPACER Z PRZEMKIEM GŁOWĄ śladem filmowych historii Szczecina i starych kin w naszym mieście.

 

Godzina 13:30 | Kiniarnia

BRACIA LUMIÈRE! (Francja 2016, 90’)

REŻYSERIA Thierry Frémaux

Pasjonująca opowieść o pierwszych filmach, które wyznaczyły drogę i świetlaną przyszłość dla dzisiejszego kina. Spośród nakręconych przez braci Lumière ponad 1400 produkcji, Thierry Frémaux wybrał 114 obrazów, wśród których znalazły się klasyczne arcydzieła, jak i zaskakujące, nieznane dotychczas filmowe odkrycia. Wszystkie one – zrekonstruowane cyfrowo w jakości 4K – zostały zebrane dla uczczenia wspaniałego dziedzictwa braci Lumière.

Seans filmu poprzedzi prelekcja „To był wyścig! Bracia Lumiere nie byli pierwsi” przybliżająca historię stworzenia pierwszych ruchomych obrazów. O historii tej opowie Krzysztof Spór, dyrektor artystyczny Kina Pionier 1907 w Szczecinie i pomysłodawca przeglądu „130 lat kina, w najstarszym kinie w Polsce”.

 

Godzina 15:30 | Czerwona

POLSKI FILM Z MUZYKĄ NA ŻYWO W WYKONANIU ZESPOŁU POD KIERUNKIEM KRZYSZTOFA BARANOWSKIEGO

ZEW MORZA (Polska 1927, 127’)

REŻYSERIA Henryk Szaro. OBSADA: Antoni Bednarczyk, Nora Ney, Tadeusz Fijewski, Maria Malicka, Mariusz Maszyński

Dwunastoletni Stach, syn młynarza, zaczytuje się w powieściach o morzu, marzy o podróżach po dalekich oceanach, egzotycznych krajach i szalonych przygodach. Opowiada o tych marzeniach Hance, zaprzyjaźnionej córce właścicieli majątku, a zbudowany przez siebie model statku nazywa jej imieniem. Chcąc zrealizować marzenia, któregoś dnia opuszcza dom. Kilkanaście lat później Stach pracuje jako oficer na wielkim żaglowcu handlowym i cieszy się zaufaniem właściciela okrętu, Van Loosa. Zdobywa też serce jego córki Joli – przed ślubem chce prosić swoich rodziców o błogosławieństwo, jedzie więc do rodzinnej wsi, gdzie spotyka Hankę. Ich dziecięca sympatia przeradza się w dorosłą miłość, ale dziewczyna musi wybrać między uczuciem a obowiązkiem i, aby uratować rodzinny majątek przed ruiną, decyduje się przyjąć propozycję małżeństwa od zamożnego sąsiada. Stach wyjeżdża, pragnie teraz poświęcić się pracy nad wynalazkiem – nie wie, że odtrącony przez Jolę bosman Rudolf chce się na nim zemścić.

Film zainicjował nurt marynistyczny w polskim kinie. Zrealizowany według scenariusza popularnego powieściopisarza Stefana Kiedrzyńskiego jest połączeniem melodramatu z filmem przygodowym, wątek romansowy splata się tu z sensacyjną akcją, która – po raz pierwszy w polskim kinie – rozgrywa się na morzu. Bałtyk jest równorzędnym bohaterem, a liczne sceny plenerowe, kręcone m.in. w Gdańsku, Gdyni i Pucku, są dodatkowym walorem produkcji. Podobnie jak – mające również swoją funkcję propagandową – pojawienie się na ekranie części floty, jak torpedowiec ORP Kujawiak, jeden z pierwszych okrętów polskiej marynarki wojennej albo hydroplan LeO H-13. Atutem była też obsada, którą tworzyli znani i lubiani aktorzy: Maria Malicka, Nora Ney czy Mariusz Maszyński. Podwójną rolą Stacha zadebiutowali Jerzy Marr (wkrótce zyskał status popularnego amanta) oraz 15-letni Tadeusz Fijewski, który najpierw stał się „złotowłosym urwisem polskiego ekranu”, a po latach jednym z najwybitniejszych aktorów teatralnych i filmowych.

„Zew morza” to też najwcześniejszy zachowany film Henryka Szaro, jednego z najważniejszych reżyserów polskiego kina przedwojennego. Wyprodukowała go –podobnie jak niezachowanego Czerwonego błazna (1926) – Maria Hirszbein, właścicielka wytwórni Leo-Film, jedna z nielicznych kobiet wśród ówczesnych producentów, niezwykle zasłużona dla branży. Film zebrał dobre recenzje i odniósł sukces kasowy. [Oprac. Katarzyna Wajda]

 

Godzina 18:30 | Czerwona

KRÓLOWA MARGOT (La Reine Margot, Francja/Niemcy/Włochy 1994, 161’)

REŻYSERIA Patrice Chéreau. OBSADA: Isabelle Adjani, Daniel Auteuil, Vincent Perez

Arcydzieło europejskiego kina, tragiczny melodramat i imponujący spektakl historyczny. Osią fabuły jest niesławna Noc św. Bartłomieja z 23 na 24 sierpnia 1572 roku – rzeź na protestantach świętujących wesele katolickiej królewny i hugenockiego króla; to, co miało zakończyć konflikt religijny, okazało się katalizatorem jego najgorszej eskalacji.

Monumentalna i na wskroś francuska Królowa Margot to więcej niż pełne rozmachu kino kostiumowe. Patrice Chéreau nie boi się zanurzyć w grozie, brudzie i krwi epoki, pokazując nieupiększone oblicze kontrreformacji. Co jednak zostaje w pamięci najdłużej, to iście szekspirowska opowieść o ludzkich namiętnościach i wybitne, pogłębione psychologicznie postaci, na czele z ikoniczną kreacją tytułowej Małgorzaty w wykonaniu Isabelle Adjani. W pamięć zapada również nagrodzona w Cannes rolą Virny Lisi jako okrutnej Katarzyny Medycejskiej. [Katarzyna Kebernik]