Strony

sobota, 22 lutego 2014

Historia Oscarów: Lata 70-te i 80-te (nowe kino, wielkie kino)

Przyspieszam i dziś historia Oscarów poświęcona dwóm moim ulubionym dekadom w amerykańskim kinie. Oto zestaw ciekawostek oraz laureaci.

Ojciec chrzestny

CIEKAWOSTKI, REKORDY, GWIAZDY

- "Nocny kowboj"  (1970) to jedyny dozwolony od lat 18 film, jaki zdobył nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego filmu.

- Henry Fonda  musiał czekać 41 lat, od otrzymania pierwszej nominacji za "Grona gniewu"  (1941) do swego ostatecznego triumfu w "Nad złotym stawem"  (1982).

- Filmem, który najdłużej musiał czekać na Oscara jest "Światła rampy"  Charlie Chaplina. Mimo, że wyprodukowany został w 1952 roku, zgodnie z regulaminem Akademii o nominacje ubiegać mógł się dopiero po premierze w Los Angeles, która miała miejsce w 1972 roku. Na Oscara (w kategorii Najlepsza Muzyka) musiał więc czekać 20 lat.

- Francis Ford Coppola  pozostaje jedyną osobą, która otrzymała 5 nominacji w ciągu jednego roku. W 1974 roku dostał nominację w kategorii Najlepszy Film jako producent "Ojca chrzestnego II"  i "Rozmowy", w kategoriach Najlepsza Reżyseria i Najlepszy Scenariusz Adaptowany za "Ojca chrzestnego II" oraz Najlepszy Scenariusz Oryginalny za "Rozmowę".

- W kategorii Najlepsza Aktorka najczęściej nominowana była Meryl Streep, która zdobyła trzy Oscary spośród 18 nominacji (15 dla aktorki pierwszoplanowej i 3 dla drugoplanowej). Jej nagrodzone role to: "Sprawa Kramerów" (rola drugoplanowa) oraz "Wybór Zofii" i "Żelazna dama" (role pierwszoplanowe). Katharine Hepburn  nominowano 12 razy (zawsze za rolę pierwszoplanową), a statuetką uhonorowano ją czterokrotnie.

- Aktorzy nominowani do Oscara rekordowe cztery razy pod rząd to: Marlon Brando  (1951-54) i Al Pacino  (1972-75).

- Następujące osoby były nominowane za grę aktorską, reżyserię i scenariusz do tego samego filmu: Orson Welles  (Obywatel Kane  - 1941), Woody Allen  (Annie Hall  - 1978), Warren Beatty  (Niebiosa mogą poczekać  - 1978 i Czerwoni  -1981) oraz Roberto Benigni  (Życie jest piękne  - 1998).

- Jedynymi filmami, które wygrały jednocześnie w kategoriach Najlepszy Aktor i Najlepsza Aktorka były: "Ich noce" (1934), "Lot nad kukułczym gniazdem" (1975), "Sieć"  (1976), "Powrót do domu"  (1978), "Nad złotym stawem" (1981), "Milczenie owiec" (1991) i "Lepiej być nie może"  (1997).

- Aktorzy, którzy w dwóch kolejnych latach otrzymywali Oscary, to: Luise Rainer (1936-37), Spencer Tracy (1937-38), Katharine Hepburn (1967-68), Jason Robards  (1976-77) i Tom Hanks  (1993-94).

- Tylko dwa filmy wywalczyły trzy Oscary za grę aktorską: "Tramwaj zwany pożądaniem"  (1951) oraz "Sieć" (1975).

- Najwięcej razy gospodarzem ceremonii wręczenia Oscarów był Bob Hope. W latach 1939-1977 poprowadził tę uroczystość 18 razy. Billy Crystal gospodarzem był osiem razy. Johnny Carson pełnił tę rolę pięć razy. Jack Lemmon i Whoopi Goldberg po cztery razy bawili publiczność, a David Niven dostąpił zaszczytu trzy razy.

- Tatum O'Neal  była najmłodszą laureatką Oscara dla Najlepszej Aktorki Drugoplanowej za rolę w "Papierowym księżycu"  (1973). Nagrodę odebrała w wieku 10 lat.

- Marlee Matlin  to najmłodsza zwyciężczyni w kategorii Najlepsza Aktorka, która jako 21-latka odebrała Oscara za rolę w filmie "Dzieci gorszego Boga".

- Timothy Hutton  został najmłodszym z najlepszych aktorów drugoplanowych, odbierając Oscara za udział w "Zwykłych ludziach"  (1980) w wieku 20 lat.

- Najmłodszą aktorką nominowaną za rolę drugoplanową jest 9-letnia Quvenzhané Wallis, doceniona za "Bestie z południowych krain". Najmłodszym nominowanym w kategorii Najlepszy Aktor Drugoplanowy wykonawcą jest 8-letni Justin Henry , który wystąpił w filmie "Sprawa Kramerów"  (1979).

- Dwie rodziny mają w swych szeregach trzy pokolenia laureatów Oscara: - Hustonowie - Walter Huston  (Najlepszy aktor drugoplanowy, Skarb Sierra Madre , 1948), John Huston  (Najlepszy reżyser, Skarb Sierra Madre, 1948) i Anjelica Huston  (Najlepsza aktorka drugoplanowa, Honor Prizzich, 1985) - Coppolowie: Carmine Coppola  (Najlepsza muzyka, Ojciec chrzestny II, 1974), Francis Ford Coppola (Najlepszy scenariusz oryginalny, Patton, 1970; Najlepszy scenariusz adaptowany, Ojciec chrzestny , 1970; Najlepszy film, reżyseria i Najlepszy scenariusz oryginalny, Ojciec chrzestny II, 1974), Nicolas Cage , znany również jako Nicholas Coppola, bratanek Francisa Forda Coppoli (Najlepszy aktor, Zostawić Las Vegas , 1995), Sofia Coppola  (nagroda za scenariusz filmu Między słowami).

- Jedyni bracia nominowani do aktorskich Oscarów to River Phoenix (1988) i Joaquin Phoenix (2000, 2005, 2012).

- Liza Minnelli , nagrodzona w 1972 roku za występ w "Kabarecie" , jest jedyną zdobywczynią Oscara, której rodzice również byli laureatami. Jej matce, Judy Garland , przyznano honorowego Oscara dla 'wybitnego młodego wykonawcy' za "Czarnoksiężnika z krainy Oz"  a jej ojciec, Vincente Minnelli, otrzymał statuetkę za wyreżyserowanie Najlepszego filmu 1958 roku - "Gigi" .

- Dwa sequele zwyciężył w kategorii Najlepszy Film - były to "Ojciec chrzestny II" (1974) i "Władca Pierścieni: Powrót Króla" (2003).

- Tylko dziewięć nieanglojęzycznych filmów otrzymało nominacje do Oscara w kategorii Najlepszy Film. Były to: "Towarzysze broni" (1938), "Z" (1969), "Emigranci" (1972), "Szepty i krzyki" (1973), "Listonosz" (1995), "Życie jest piękne" (1998), "Przyczajony tygrys, ukryty smok" (2000), "Listy z Iwo Jimy" (2006), "Miłość" (2012).

- Polska kinematografia nigdy nie otrzymała Oscara w kategorii Film Nieanglojęzyczny. Nominacje otrzymały: "Nóż w wodzie" (1963), "Faraon" (1966), "Potop" (1974), "Ziemia obiecana" (1975), "Noce i dnie" (1976), "Panny z Wilka" (1979), "Człowiek z żelaza" (1981), "Katyń" (2007), "W ciemności" (2011).

- "Kabaret" (1972) pozostaje filmem z największą liczbą zdobytych Oscarów (8), bez też najważniejszej - za film roku.

- Tylko 7 nieanglojęzycznych filmów otrzymało nominacje w kategorii Najlepszy Film. Były to: francuscy "Towarzysze broni" (1938) Jeana Renoir, algierskie "Z"  (1969) Costy-Gavrasa, szwedzcy "Emigranci" (1972) Jana Troella, "Szepty i krzyki"  (1973) Ingmara Bergmana , włoski "Listonosz"  (1995), "Życie jest piękne" (1998), tajwański "Przyczajony tygrys, ukryty smok" (2000), francuski "Artysta" (2012) oraz austriacka "Miłość" (2013). W tym gronie Oscara dla najlepszego filmu otrzymał jedynie "Artysta".

- Jedyną osobą, która zdobyła Oscara za granie osoby płci przeciwnej była Linda Hunt nagrodzona Oscarem za rolę mężczyzny w filmie "Rok niebezpiecznego życia".

- Pierwszego pośmiertnego Oscara za rolę aktorską otrzymał Peter Finch w 1976 roku za "Sieć" (notabene aktor zagrał rolę prezentera, który na ekranie zapowiada swoją śmierć). Pośmiertnie Oscara otrzymał także Heath Ledger za rolę w "Mrocznym rycerzu".

- Jest tylko dziesięć filmów, które otrzymały Oscara w kategorii Najlepszy Film, ale nie zdobyły nawet jednej nominacji aktorskiej. Są tutaj m.in.: "Skrzydła", "Na zachodzie bez zmian", "Amerykanin w Paryżu", "Gigi", "Ostatni cesarz", "Braveheart" oraz "Władca Pierścieni: Powrót Króla".

- Tylko trzy filmy w historii Oscarów zwyciężyły nagrody w pięciu głównych kategoriach (film, reżyseria,  scenariusz, główna rola męska, główna rola kobieca). Osiągnięcie to jest udziałem filmów: "Ich noce", "Lot na kukułczym gniazdem" oraz "Milczenie owiec".

- Najwięksi przegrani w historii Oscarów to: "Kolor purpury" i "Znikający punkt". Filmy te zdobyły po 11 nominacji do Oscarów i nie otrzymały żadnej nagrody.
- Kilkoro aktorów zagrało rok po roku w filmach nagrodzonych Oscarem dla najlepszej produkcji. Byli to: Clark Gable ("Ich noce" – 1934, "Bunt na Bounty" - 1935), Walter Pidgeon ("Zielona dolina" – 1941, "Pani Miniver" - 1942), Christopher Walken ("Annie Hall" – 1977, "Łowca jeleni" - 1978), Meryl Streep ("Łowca jeleni" – 1978, "Sprawa Kramerów" - 1979), John Gielgud i Ian Charleson ("Rydwany ognia" – 1981, "Gandhi" - 1982),  Russell Crowe ("Gladiator" – 2000, "Piękny umysł" - 2001), John Goodman ("Artysta" – 2011, "Operacja Argo" - 2012).

- Zmarły przedwcześnie John Cazale wystąpił jedynie w pięciu filmach, ale wszystkie te produkcje był nominowane lub wygrały Oscara dla najlepszego filmu. Kreacje aktora to: Fredo Corleone w "Ojcu chrzestnym" (1972), Stan w "Rozmowie" (1974), Fredo Corleone w "Ojcu chrzestnym 2" (1974), Salvator "Sal" w "Pieskim popołudniu" (1975), Stanley "Stosh" w "Łowcy jeleni" (1978).

- Pierwszą trylogią, która zdobyła nominacje dla najlepszego filmu roku był "Ojciec chrzestny" (1972, 1974, 1990). Druga produkcja, która dokonała tego wyczynu to "Władca Pierścieni" (2001-2003).

- Kathleen Kennedy i Steven Spielberg to producenci z największą liczbą nominacji w kategorii Najlepszy Film. Mają ich po 7. Z tym, że Kennedy nie zdobyła nigdy Oscara, a Spielberg zdobył tę nagrodę za "Listę Schindlera".

- Niewiele produkcji z gatunku science-fiction otrzymało nominacje w kategorii Najlepszy Film, a żadna nigdy nie zdobyła tej nagrody. Przed 2009 rokiem kiedy Akademia dopuściła do nominacji ponownie 10 tytułów, o Oscara rywalizowały: "Mechaniczna pomarańcza", "Gwiezdne wojny", "E.T.". Po 2009 roku sytuacja się poprawiła, a nominacje zdobyły: "Dystrykt 9", "Avatar", "Incepcja" i "Grawitacja".

- Komedie równie rzadko zdobywają Oscary. Wśród laureatów są m.in. "Ich noce", "Żądło", "Annie Hall" oraz kilka komediowych hybryd, jak "Czułe słówka", "Wożąc Miss Daisy", "Forrest Gump", "Zakochany Szekspir" czy "American Beauty".

- Najczęściej Oscara zdobywają dramaty. Świetnie radzą sobie też filmy będące biografiami. Te ostatnie to m.in.: "Lawrence z Arabii", "Patton", "Gandhi", "Amadeusz", "Pożegnanie z Afryką", "Ostatni cesarz", "Piękny umysł" czy "Jak zostać królem".

- Niejaki Robert Opal jest jedynym człowiekiem, który pojawił się nago na ceremonii rozdania Oscarów. Kilka lat później został on zastrzelony w San Francisco podczas próby napadu na sex-shop.

- Tylko trzy filmy zwyciężyły we wszystkich kategoriach, w których były nominowane. Sztuki tej dokonały: "Gigi" w 1959 i "Ostatni cesarz" w 1988 roku – oba po 9 nagród oraz "Władca Pierścieni: Powrót Króla" z 11 nagrodami.

- Alfred Hitchcock, King Vidor, Robert Altman i Clarence Brown mimo zdobycia pięciu nominacji do Oscara za reżyserię swoich filmów, nigdy nie otrzymali regulaminowej nagrody.

- Trzykrotnie doszło do przełożenia wcześniej planowanej ceremonii wręczenia Oscarów. W 1938 roku z powodu trzęsienia ziemi w Los Angeles, w 1968 roku po zabójstwie Martina Luthera Kinga oraz w 1981 roku po zamachu na Rolanda Reagana.

- Podczas 61. ceremonii wręczenia Oscarów w 1989 zmieniono słynną frazę poprzedzającą wręczenie nagrody. Słynne "And the winner is..." zastąpiono "And the Oscar goes to...".

POSZCZEGÓLNE CEREMONIE WRĘCZENIA NAGRÓD

OSCARY 1970 (sezon 1969)
42.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 7 kwietnia 1970
Najlepszy Film: Midnight Cowboy / Nocny kowboj (3 Oscary na 7 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: John Wayne za "Prawdziwe męstwo" i Maggie Smith za "Pełnia życia panny Brodie"

OSCARY 1971 (sezon 1970)
43.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 15 kwietnia 1971
Najlepszy Film: Patton (7 Oscarów na 10 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: George C. Scott za "Patton" i Glenda Jackson za "Zakochane kobiety"

OSCARY 1972 (sezon 1971)
44.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 10 kwietnia 1972
Najlepszy Film: The French Connection / Francuski łącznik (5 Oscarów na 8 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Gene Hackman za "Francuski łącznik" i Jane Fonda za "Klute"

OSCARY 1973 (sezon 1972)
45.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 27 marca 1973
Najlepszy Film: The Godfather / Ojciec chrzestny (3 Oscary na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Marlon Brando za "Ojciec chrzestny" i Liza Minnelli za "Kabaret"

OSCARY 1974 (sezon 1973)
46.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 2 kwietnia 1974
Najlepszy Film: The Sting / Żądło (7 Oscarów na 10 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Jack Lemmon za "Ocalić tygrysa" i Glenda Jackson za "Miłość w godzinach nadliczbowych"

OSCARY 1975 (sezon 1974)
47.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 8 kwietnia 1975
Najlepszy Film: The Godfather Part II / Ojciec chrzestny II (6 Oscarów na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Art Carney za "Harry i Tonto" i Ellen Burstyn za "Alicja już tu nie mieszka"

OSCARY 1976 (sezon 1975)
48.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 29 marca 1976
Najlepszy Film: One Flew Over the Cuckoo's Nest / Lot nad kukułczym gniazdem (5 Oscarów na 9 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Jack Nicholson i Louise Fletcher za "Lot nad kukułczym gniazdem"

OSCARY 1977 (sezon 1976)
49.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 28 marca 1977
Najlepszy Film: Rocky (3 Oscary na 10 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Peter Finch i Faye Dunaway za "Sieć"

OSCARY 1978 (sezon 1977)
50.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 3 kwietnia 1978
Najlepszy Film: Annie Hall (4 Oscary na 5 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Richard Dreyfuss za "Dziewczyna na pożegnanie" i Diane Keaton za "Annie Hall"

OSCARY 1979 (sezon 1978)
51.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 9 kwietnia 1979
Najlepszy Film: The Deer Hunter / Łowca jeleni (5 Oscarów na 9 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Jon Voight i Jane Fonda za "Powrót do domu"

OSCARY 1980 (sezon 1979)
52.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 14 kwietnia 1980
Najlepszy Film: Kramer vs. Kramer / Sprawa Kramerów (5 Oscarów na 9 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Dustin Hoffman za "Sprawa Kramerów" i Sally Field za "Norma Rae"

OSCARY 1981 (sezon 1980)
53.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 31 marca 1981
Najlepszy Film: Ordinary People / Zwykli ludzie (4 Oscary na 6 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Robert De Niro za "Wściekły byk" i Sissy Spacek za "Córka górnika"

OSCARY 1982 (sezon 1981)
54.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 29 marca 1982
Najlepszy Film: Chariots of Fire / Rydwany ognia (4 Oscary na 7 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Henry Fonda i Katharine Hepburn za "Nad złotym stawem"

OSCARY 1983 (sezon 1982)
55.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 11 kwietnia 1983
Najlepszy Film: Gandhi (8 Oscarów na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Ben Kingsley za "Gandhi" i Meryl Streep za "Wybór Zofii"

OSCARY 1984 (sezon 1983)
56.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 9 kwietnia 1984
Najlepszy Film: Terms of Endearment / Czułe słówka (5 Oscarów na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Robert Duvall za "Pod czułą kontrolą" i Shirley MacLaine za "Czułe słówka"

OSCARY 1985 (sezon 1984)
57.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 25 marca 1985
Najlepszy Film: Amadeus / Amadeusz (8 Oscarów na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: F. Murray Abraham za "Amadeusz" i Sally Field za "Miejsca w sercu"

OSCARY 1986 (sezon 1985)
58.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 24 marca 1986
Najlepszy Film: Out of Africa / Pożegnanie z Afryką (7 Oscarów na 11 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: William Hurt za "Pocałunek kobiety pająka" i Geraldine Page za "Podróż do Bountiful"

OSCARY 1987 (sezon 1986)
59.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 30 marca 1987
Najlepszy Film: Platoon / Pluton (4 Oscary na 8 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Paul Newman za "Kolor pieniędzy" i Marlee Matlin za "Dzieci gorszego Boga"

OSCARY 1988 (sezon 1987)
60.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 11 kwietnia 1988
Najlepszy Film: The Last Emperor / Ostatni cesarz (9 Oscarów na 9 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Michael Douglas za "Wall Street" i Cher za "Wpływ księżyca"

OSCARY 1989 (sezon 1988)
61.Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej
Ceremonia: 29 marca 1989
Najlepszy Film: Rain Man (4 Oscary na 8 nominacji)
Najlepsze kreacje aktorskie: Dustin Hoffman za "Rain Man" i Jodie Foster za "Oskarżeni"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz