Na pomoc branży. Zespół kryzysowy pracuje

W miniony piątek 20 marca odbyło się pierwsze spotkanie zespołu do spraw kryzysu w polskiej branży kinematograficznej. W grupie tej znajduje się 17 osób, z różnych grup zawodowych i reprezentujących różne interesy. Pracami grupy kieruje Polski Instytut Sztuki Filmowej, który przygotował materiał podsumowujący to spotkanie. Efektem pierwszej narady była ocena sytuacji rynkowej i propozycje działań korzystnych dla całej branży filmowej. Oto materiał zamieszczony na stronie PISF.

W trakcie spotkania pojawiło się wiele propozycji mających pomóc polskiej kinematografii. Oto niektóre z nich:

- propozycji zdjęcia z producentów obowiązku eksploatacji kinowej w przypadku pełnometrażowych filmów dotowanych przez PISF. To producent zdecyduje czy będzie czekać na uruchomienie kin,  czy też przeprowadzi premierę filmu online.

- Instytut wyraził zgodę na zaproponowany przez KIPA postulat odgórnej klasyfikacji wszystkich filmów jako trudne, co pozwoli na podniesienie progu pomocy publicznej do 70 proc.

- zniesienie dotychczasowych ograniczeń w płatnościach, tak by ułatwić pokrycie z dotacji wszelkich zobowiązań związanych z organizacją festiwalu filmowego

- wdrożenie dotacji na rozwój systemów online, w tym możliwości internetowego przeprowadzenia festiwali filmowych. Konkretne rozwiązania są w toku opracowywania i zostaną zaprezentowane na najbliższym spotkaniu zespołu

- pomoc organizacyjna w planowaniu harmonogramów dystrybucji wstrzymanych premier filmowych. Po zdjęciu ograniczeń eksploatacyjnych rynkowi kinowemu grozi zjawisko „kanibalizacji” rodzimych produkcji

- szerszemu opracowaniu poddana zostanie również inicjatywa renegocjowania umów dystrybucyjnych w zakresie warunków eksploatacji filmów, w tym szczegółowych klauzul dotyczących „hold back” i okien dystrybucyjnych

- PISF wspomoże planowane już dziś kampanie społeczno-informacyjne promujące powrót do kina

- wspólnie z kinami oraz instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę zdrowia publicznego, PISF opracuje zasady bezpieczeństwa i wyposażenia ochronnego dla sal kinowych

- PISF zamierza również zaangażować się w negocjacje dotyczące zamrożenia czynszów, zarówno miejskich, jak też pobieranych przez podmioty prywatne, co jest szczególnie obciążające dla kin

- szeroko omawiana była kwestia płynności finansowej, przestojów w płatnościach oraz braku wynagrodzeń dla twórców filmowych. Rozwijana będzie koncepcja powołania specjalnego funduszu filmowego, zapewniającego szybką pomoc najbardziej potrzebującym

Szczegółowy materiał „Podsumowanie pierwszej narady zespołu kryzysowego” poniżej:

Ocena sytuacji rynkowej i propozycje działań korzystnych dla całej branży filmowej – to efekty pierwszej narady powołanego przez Dyrektora PISF zespołu ds. kryzysu w kinematografii. W spotkaniu, które odbyło się 20 marca br. uczestniczyli przedstawiciele twórców, producentów, dystrybutorów, prowadzących kina (zarówno studyjne, jak i multipleksy) oraz PISF.

Utworzenie zespołu jest odpowiedzią na kryzys związany z epidemią COVID-19 i wynikającym z niej paraliżem w branży audiowizualnej. W skład zespołu weszli:

Radosław Śmigulski – Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (przewodniczący)

Małgorzata Szczepkowska-Kalemba – Kierownik Działu Produkcji i Rozwoju Projektów Filmowych PISF

Leszek Bodzak – Prezes Aurum Film, członek zarządu Polskiej Gildii Producentów

Jacek Bromski – Prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, reżyser

Marlena Gabryszewska – Prezes Stowarzyszenia Kin Studyjnych

Alicja Grawon-Jaksik – Prezes Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych

Roman Gutek – organizator festiwalu „Nowe Horyzonty”, dystrybutor, producent

Dariusz Jabłoński – Prezydent Polskiej Akademii Filmowej, reżyser, producent

Tomasz Jagiełło – Prezes Zarządu HELIOS S.A.

Andrzej Jakimowski – Przewodniczący Gildii Reżyserów Polskich

Robert Kaczmarek – Zarząd Stowarzyszenia Twórców dla Rzeczypospolitej

Leszek Kopeć – Dyrektor Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

Joanna Kotłowska – Dyrektor ds. Rozwoju Cineworld Cinemas Polska

Anna Limbach-Uryn – Wiceprezes Kino Świat, Dyrektor programowa Platformy Canal+

Mariusz Łukomski – Prezes Zarządu Monolith Films Sp. z o.o.

Urszula Malska – Prezes Zarządu United International Pictures Poland

Mariusz Spisz – Prezes Zarządu Multikino Media

Solidarność branży

Niewątpliwym sukcesem zespołu jest wypracowanie solidarnego podejścia do zaistniałych problemów wewnątrz, na co dzień podzielonej sprzecznymi interesami, branży filmowej. Zespół obradował w duchu współpracy i wzajemnego zrozumienia, wszyscy uczestnicy prezentowali holistyczne podejście do wyzwania naprawy rynku filmowego, stanowiącego łańcuch zależności pomiędzy twórcami, producentami, dystrybutorami oraz kinami.

Jeśli chodzi o aspekty organizacyjne pracy zespołu, to jego członkowie zostaną podzieleni na podgrupy zadaniowe. Efekty pracy w poszczególnych podgrupach zespalać będą cotygodniowe, piątkowe obrady zespołu w pełnym, przytoczonym powyżej składzie.

Ocena sytuacji i pierwsze propozycje działań

Pierwsza narada zespołu miała na celu zebranie niezbędnych informacji dla oceny sytuacji rynkowej. Dzięki szerokiemu spektrum przedstawicieli branży filmowej pozwoliła też wyłonić pierwsze propozycje działań. Większość z nich jest realna i korzystna dla całej branży. Można je podzielić na działania ad hoc (na czas stanu epidemii) oraz działania długoterminowe. Ze względu na kompetencje należy wyodrębnić następujące kategorie inicjatyw:

propozycje rozwiązań prawnych i systemowych leżących w gestii  PISF i MKiDN;

propozycje rozwiązań, których wdrożenia podjęli się przedstawiciele innych organizacji i firm;

propozycje rozwiązań, które wymagają zaangażowania do współpracy podmiotów zewnętrznych.

Wydłużenie promes, premiery online, wyższe dofinansowanie

Uczestnicy zgodzili się co do konieczności wydłużenia okresu obowiązywania udzielonych promes. PISF we współpracy z MKiDN w znowelizowanym rozporządzeniu określiło czas obowiązywania promes na 3 lata, dotyczy to wszystkich wydanych już przyrzeczeń dofinansowania, czyli około 45 projektów.

Poinformowano również o zgłoszonej do „specustawy” propozycji zdjęcia z producentów obowiązku eksploatacji kinowej w przypadku pełnometrażowych filmów dotowanych przez PISF. To producent zdecyduje czy będzie czekać na uruchomienie kin,  czy też przeprowadzi premierę filmu online.

Instytut wyraził zgodę na zaproponowany przez KIPA postulat odgórnej klasyfikacji wszystkich filmów jako trudne, co pozwoli na podniesienie progu pomocy publicznej do 70 proc. PISF wdraża również ścieżkę szybkiej informacji o przyznanych dotacjach. W zaktualizowanych Programach Operacyjnych  w priorytecie Rozwój Projektu podniesiona została wysokość pierwszej raty – do 70 proc. całej dotacji. Obecnie prowadzona jest prawnoformalna analiza wprowadzenia analogicznego rozwiązania w priorytetach dotyczących produkcji filmowej.

Dyrektor PISF zapowiedział analizę w zakresie odroczenia obowiązku dokonania wpłaty z tytułu art. 19 ustawy o kinematografii z I kwartału roku 2020 r., płatnicy będą mogli uiścić ją w III lub IV kwartale roku.

Nowe zasady pracy Instytutu

Dodatkowo podsumowano nowe zasady pracy Instytutu, które obowiązują od 18 marca br.

wszelka korespondencja obsługiwana jest mailowo i ma taka samą rangę jak dokumentacja składana w wersji papierowej;

znacznemu przyspieszeniu uległy procesy zawierania umów o dotację oraz rozliczeń i wypłaty kolejnych rat dotacji;

Instytut zachowuje pełną elastyczność w kwestii wydłużania harmonogramów projektów.

Zmiana kosztów kwalifikowanych w PO Upowszechnianie kultury filmowej

Dyrektor PISF Radosław Śmigulski zgodził się na zmianę kosztów kwalifikowanych w Programie Operacyjnym Upowszechnianie Kultury Filmowej. Chodzi m.in. o zniesienie dotychczasowych ograniczeń w płatnościach, tak by ułatwić pokrycie z dotacji wszelkich zobowiązań związanych z organizacją festiwalu filmowego.

Kolejne oczekiwanie wyrażone na spotkaniu dotyczy dotacji na rozwój systemów online, w tym możliwości internetowego przeprowadzenia festiwali filmowych. Konkretne rozwiązania są w toku opracowywania i zostaną zaprezentowane na najbliższym spotkaniu zespołu.

Harmonogram dystrybucji premier

Wyzwaniem, którego podjął się Instytut jest pomoc organizacyjna w planowaniu harmonogramów dystrybucji wstrzymanych premier filmowych. Po zdjęciu ograniczeń eksploatacyjnych rynkowi kinowemu grozi zjawisko „kanibalizacji” rodzimych produkcji. Jesień 2020 r. będzie tu kulminacyjnym momentem. Nad tym problemem będzie pracować jedna z grup roboczych,  prace obejmą również bazę zajętości ekip i twórców, tak by ułatwić powrót do przerwanych zdjęć.

Szerszemu opracowaniu poddana zostanie również inicjatywa renegocjowania umów dystrybucyjnych w zakresie warunków eksploatacji filmów, w tym szczegółowych klauzul dotyczących „hold back” i okien dystrybucyjnych.

Wsparcie dla kin

Przedstawiciele kin podzielili się obawami dotyczącymi „restartu” działalności, m.in. psychologicznego oporu widzów przed powrotem do kina. W rozwiązanie problemu PISF zaangażuje się dwutorowo: po pierwsze wspomoże planowane już dziś kampanie społeczno-informacyjne promujące powrót do kina. Po drugie – wspólnie z kinami oraz instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę zdrowia publicznego, PISF opracuje zasady bezpieczeństwa i wyposażenia ochronnego dla sal kinowych.

PISF zamierza również zaangażować się w negocjacje dotyczące zamrożenia czynszów, zarówno miejskich, jak też pobieranych przez podmioty prywatne, co jest szczególnie obciążające dla kin.

Wsparcie dla twórców filmowych

Szeroko omawiana była kwestia płynności finansowej, przestojów w płatnościach oraz braku wynagrodzeń dla twórców filmowych. Rozwijana będzie koncepcja powołania specjalnego funduszu filmowego, zapewniającego szybką pomoc najbardziej potrzebującym. Jednocześnie w grupach roboczych opracowane zostaną podstawy pod powołanie funduszy ubezpieczeń filmowych oraz możliwości pomostowego kredytowania z wykorzystaniem istniejących już mechanizmów gwarancji bankowych.

Z inicjatywą wcześniejszej wypłaty zaliczek z tytułu tantiem przez ZAPA wystąpił Prezes SFP Jacek Bromski. Mariusz Łukomski z Monolith Films zapowiedział wysokie inwestycje w produkcje po ustaniu kryzysu. Kołem ratunkowym dla artystów będzie opracowywana przez MKDiN ustawa o statusie artysty, PISF dołoży wszelkich starań do jej szybkiego wdrożenia w życie.

Rozwiązania planowane w dalszej perspektywie czasowej dotyczą drugiego filaru działalności PISF, czyli ustawy o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej, tzw. zachęt. To przede wszystkim obniżenie progu minimalnego wydatkowania  kosztów kwalifikowanych, które da możliwość korzystania z systemu osłabionym kryzysem krajowym producentom.

Kolejne spotkanie zespołu ds. kryzysu w kinematografii już w najbliższy piątek, 27 marca br. [źródło PISF]