100 najlepszych komedii wszech czasów

Magazyn Variety przygotował listę 100 najlepszych komedii w historii kina. Na jej czele niespodzianka, „Naga broń”. Dalej na liście „Pół żartem, pół serio”, „Annie Hall” i „Dyktator”. Całe to zestawienie jest imponującym hołdem dla komediowego gatunku.

Variety przygotowało listę komedii, które przetrwały próbę czasu, które nie straciły nic na swojej wartości. I coś w tym jest. Komedia bawi od początku kina, a wśród jej pierwszych mistrzów jest Charlie Chaplin, który wyraźnie zaznaczył swoje miejsce w tym zestawieniu wspomnianym „Dyktatorem”. Śmiech towarzyszy widzom w kinach od początku, bo przecież już w jednym z pierwszych filmów braci Lumiere, pojawia się zabawna scenka z ogrodnikiem, jego pomocnikiem i wężem ogrodowym... Przez te 130 lat od pierwszego pokazu braci Lumiere i symbolicznego początku filmowej magii, w kinie bawili nas m.in. Buster Keaton, bracia Marx, Mel Brooks, Woody Allen i wielu, wielu innych mistrzów, których talent wybrzmiewał w komediowych opowieściach. „Tworząc naszą listę najlepszych komedii wszech czasów, długo i intensywnie zastanawialiśmy się nad tym, co stanowi klasykę. Ale przede wszystkim posłuchaliśmy głosu naszych zabawnych kości. Mamy nadzieję, że te filmy rozbawią Was tak samo, jak nas” – napisali we wstępie redaktorzy Variety.

A mnie ta lista bawi i jest ciekawym kierunkiem poszukiwania klasycznej komedii. Widzę, że nie tylko mnie zaskoczyło pierwsze miejsce w tym zestawieniu, filmowe wariactwo ZAZ i kinowa wersja „Nagiej broni”. Absurdalna opowieść górą, nad inteligentnymi komediami Billy’ego Wildera czy Woody’ego Allena. Jak wygraną „Nagiej broni” uzasadniają autorzy rankingu? „To komedia, która wyśmiewa wszystko: globalnych autokratów, nudne dialogi filmu noir, bezpieczny seks, profesjonalny mecz baseballowy, jedzenie pozostawione w lodówce zbyt długo”. ZAZ mają też na liście „Czy leci z nami pilot” (miejsce 62.). Dalej na liście jest już bardziej klasycznie.

W czołowej dwudziestce są więc mistrzowie, jak m.in.: Billy Wilder, Woody Allen, Charlie Chaplin, komicy z Monty Pythona, bracia Marx, bracia Coen, mój faworyt Mel Brooks, Harold Ramis, dwukrotnie Christopher Guest, Buster Keaton, Jacques Tati, Elaine May, jest też słynący z poważnych rozważań Stanley Kubrick i ten cudowny Frank Capra. Komedia niejedno ma imię i może mieć różne oblicza.

O „Annie Hall” napisano: „W momencie premiery w 1977 roku, najwspanialsza komedia Woody'ego Allena znajdowała się na granicy między jego „wczesnymi, zabawnymi filmami” a ambitniejszymi dziełami, które miały go ukształtować jako światowej klasy artystę filmowego. Niezwykłe piękno „Annie Hall” tkwi w sposobie, w jaki łączy te dwa światy”. Opisując „Dyktatora”: „Choć nie ma twardych danych potwierdzających to twierdzenie, można śmiało powiedzieć, że żaden aktor filmowy nie dostarczył tak wielu ludziom tyle rozrywki przez tak długi czas, co Charlie Chaplin”. Dwa filmy w czołówce ma Christopher Guest, o którym redaktorzy piszą: „Optymalnie wykorzystując format mockumentu, którego był pionierem w filmie „This Is Spinal Tap”, Christopher Guest zebrał wymarzony zespół utalentowanych improwizatorów komediowych, aby zażartować z małomiasteczkowej produkcji teatralnej – rodzaju spektaklu, który byłby piekielnie trudny do oglądania, gdyby nie był tak cholernie zabawny”.

Cieszy wysokie miejsce pierwszego kinowego filmu grupy Monty Pythona, który z powodzeniem przełożył skeczowy humor serialu do spójnej opowieści o Graalu. Na wysokim siódmym miejscu jest „Kacza zupa” braci Marx: „Ostatni z pięciu filmów, które nakręcili w Paramount, nie odniósł komercyjnego sukcesu, jakim były niektóre z ich innych filmów, ale jego reputacja rosła z biegiem lat, do tego stopnia, że ​​widzowie spoza lat 30. uznali go za ich najbardziej szaloną i trwałą wolną amerykankę — radośnie nieustępliwy kawałek hollywoodzkiego politycznego dadaizmu”. Bracia Marx mają też na liście „Noc w operze”.

„Mroczna, jak smoła komedia braci Coen” – przeczytać można o „Fargo”, które śmieszy zdecydowanie „inaczej”. Dla mnie ważne na liście jest miejsce Mela Brooksa, który w czołówce ma „Młodego Frankensteina”, czyli „szalony list miłosny do starego Hollywood, dlatego też pozostaje tak rozkosznie zabawny”. „Dzień świstaka” to naprawdę „jeden z najbardziej precyzyjnie skonstruowanych, pysznie zawiłych filmów, jakie kiedykolwiek powstały”. Tuż za nim „Sherlock Jr.” od Bustera Keatona, dziś wyżej stawiany od „Generała”.

Są w 20. i „Bezdroża” Alexandre’a Payne’a, komedia inteligentna, wysublimowana, opowieść, która „nigdy nie traci swojej ciętej, dowcipnej energii”. Jest i „pierwsza z wielkich hollywoodzkich komedii romantycznych”, czyli „Ich noce” Franka Capry. Na czołówkę zamyka „Supersamiec”, jako „najlepsza komedia o dorastaniu”.

Ładna ta dwudziestka, a potem też sporo dobra, ale też kilka zastanawiających wyborów. Eddie Murphy wprowadził na listę tylko jeden film fabularny „Książę w Nowym Jorku” (oraz występ „Raw”). Na liście stu komedii są jeszcze m.in. „Rybka zwana Wandą”, „Świt żywych trupów”, „Big Lebowski”, „Ace Ventura: Psi detektyw” (jedyny Jim Carrey na liście, a ja bym tam dał „Truman Show”, który komedią też jest), „Klatka dla ptaków”, „Big”, „Dziwna para”, „Telepasja”, „Być jak John Malkovich”, „Dziennik Bridget Jones”, „Świat Wayne’a”, „Pretty Woman”, „Brazil”, „Clerks”, jedyny bodajże film ze Stevem Martinem – „The Jerk”, dwie kolejne produkcje Mela Brooksa („Płonące siodła” i „Być albo nie być”), ale gdzie są „Producenci”? Jest za to hiszpańska produkcja Pedro Almodovara „Kobiety na skraju załamania nerwowego” oraz „The Rocky Horror Picture Show” i „Różowe flamingi”. Z nowszych filmów są „Biedne istoty”, choć z tą komedią... różnie bywa. Taka to lista. Jej czołówka poniżej, a pełna na stronie Variety.

 

1. The Naked Gun: From the Files of Police Squad! (1988)

2. Some Like It Hot (1959)

3. Annie Hall (1977)

4. The Great Dictator (1940)

5. Waiting for Guffman (1996)

6. Monty Python and the Holy Grail (1975)

7. Duck Soup (1933)

8. Fargo (1996)

9. Young Frankenstein (1974)

10. Groundhog Day (1993)

11. Sherlock Jr. (1924)

12. Tootsie (1982)

13. Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964)

14. Sideways (2004)

15. Playtime (1967)

16. His Girl Friday (1940)

17. The Heartbreak Kid (1972)

18. This Is Spinal Tap (1984)

19. It Happened One Night (1934)

20. Superbad (2007)

21. „The Bank Dick” (1940)

22. Caddyshack (1980)

23. Trouble in Paradise (1932)

24. Bridesmaids (2011)

25. M*A*S*H (1970)

26. Borat! Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan (2006)

27. The Philadelphia Story (1940)

28. Richard Pryor: Live in Concert (1979)

29. When Harry Met Sally (1989)

30. Austin Powers: International Man of Mystery (1997)

31. Pink Flamingos (1972)

32. Sullivan’s Travels (1941)

33. Lost in America (1985)

34. Withnail and I (1987)

35. School of Rock (2003)

36. Ed Wood (1994)

37. The Princess Bride (1987)

38. The Nutty Professor (1963)

39. Clueless (1995)

40. Zoolander (2001)

41. A Hard Day’s Night (1964)

42. Four Weddings and a Funeral (1994)

43. Team America: World Police (2004)

44. Mrs. Doubtfire (1993)

45. Kind Hearts and Coronets (1949)

46. Coming to America (1988)

47. The Grand Budapest Hotel (2014)

48. Bringing Up Baby (1938)

49. Shampoo (1975)

50. The Waterboy (1998)