piątek, 26 listopada 2021

22. Festiwal Filmu Niemego: Ekspresja

W dniach 2-5 grudnia 2021 odbędzie się w krakowskim Kinie Pod Baranami 22. Festiwal Filmu Niemego - odbywający się od 1996 roku przegląd filmów sprzed epoki dźwięku, prezentowanych z towarzyszeniem muzyki na żywo. Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest EKSPRESJA. W programie klasyka (m.in. Gabinet doktora Caligari, czy Męczeństwo Joanny d’Arc) i mniej znane tytuły (m.in. włoska Assunta Spina). Na festiwalowej scenie wystąpi między innymi duet Hania Rani & Dobrawa Czocher oraz znakomita wiolonczelistka, Resina. Wydarzenie, organizowane przez Fundację Dla Kina oraz Kino Pod Baranami, potrwa do 5 grudnia.

Idea tegorocznego Festiwalu narodziła się w środku lockdownu, w czasach trwającej izolacji i zakrytych maskami twarzy. U źródeł tego pomysłu stało pragnienie powrotu do swobodnego wyrażania się i bezpośredniej komunikacji. Filmy nieme charakteryzują się większą ekspresją niż współczesne produkcje, a dopełnieniem przekazu jest wykonywana na żywo podczas projekcji muzyka o bardzo silnym ładunku emocjonalnym.

Choć minimalistyczny, ale wzbudzający emocje będzie muzyczny akompaniament duetu Hania Rani & Dobrawa Czocher - artystek, które niedawno dołączyły do prestiżowej wytwórni Deutsche Grammophon. Poruszać będą również przejmujące kompozycje na wiolonczelę Resiny czy fortepianowe wariacje Mateusza Pałki. Zaskoczą nieoczywiste brzmienia kwartetu syryjskiego kompozytora, Wassima Ibrahima i muzyczne inspiracje zespołu pod wodzą multiinstrumentalisty, Macieja Trifonidisa. Pobudzą elektroniczne dźwięki duetu Sarapata i DJ-a Kixnare, a w ambientowy nastrój wprowadzi tandem Eta Hox i Pruski.

Jednym z najbardziej znanych nurtów kina niemego był ekspresjonizm niemiecki, który ma ekspresję wpisaną w swoją nazwę. Na Festiwalu zostanie zaprezentowane flagowe dzieło tego nurtu, czyli Gabinet doktora Caligari z Wernerem Kraussem i Conradem Veidtem w rolach głównych. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych filmów tamtych czasów, uznawany także za prekursora współczesnego kina grozy. Nierealistyczne, karykaturalne dekoracje i postacie sprawiają, że przedstawiony świat jawi się jako sztuczny i groteskowy.

Conrada Veidta i Wernera Kraussa będzie można również zobaczyć w filmie Opium, pełnym dziwacznych, psychodelicznych wizji i halucynacji. Zrealizowana po I wojnie światowej produkcja miała być odskocznią od powojennych traum i trosk. Polskie nawiązania do ekspresjonizmu są zauważalne w odważnym formalnie i świetnym wizualnie filmie Henryka Szaro Mocny człowiek.

Filmy nieme pełne są czasem nadmiernie ekspresyjnej gry aktorskiej również dlatego, że oddziałują głównie obrazem, mając do pomocy tylko nieliczne plansze z napisami. Tymczasem niemiecki film Cienie całkowicie pozbawiony jest plansz z napisami, a kluczową rolę w tym świetnie sfotografowanym przez Fritza Arno Wagnera dziele odgrywają tytułowe cienie.

Męczeństwo Joanny d'Arc to film, który buduje intymną wręcz więź z widzem poprzez zastosowanie zbliżeń - twarzy i oczu głównej bohaterki, granej przez Renee Falconetti. To właśnie tą filmową rolą aktorka zapisała się w historii kina. Jej pełna ekspresji twarz, która wyraża tak wiele, spogląda na widzów z festiwalowego plakatu.

Wyraziste aktorki będzie można również zobaczyć w filmach: Kobieta znikąd francuskiego impresjonisty, Louisa Delluca, z Ève Francis w roli głównej, oraz Assunta Spina z piękną rolą włoskiej diwy, Franceski Bertini, która była również współreżyserką tego obrazu.

Program filmowy dopełnia rzadko pokazywany obraz Fritza Langa, czołowego twórcy ekspresjonizmu niemieckiego, Kobieta na Księżycu. Ta opowieść o podbojach kosmosu - jeden pierwszych filmów science fiction w historii - była ostatnim niemym dziełem reżysera.

Wśród wydarzeń towarzyszących Festiwalowi są warsztaty twórcze dla dorosłych - Ekspresja na szkle; pokaz bajek i zabawy dla dzieci - Baranki w niemym kinie oraz sobotni wieczór w klubie Betelu, gdzie do darmowego pokazu filmu Alicja w Krainie Czarów zagra DJ-ka Virtual Geisha.

 

PROGRAM: 

Wszystkie wydarzenia odbywają się w Kinie Pod Baranami, chyba że zaznaczono inaczej.

 

czwartek, 2 grudnia

19.00 POKAZ INAUGURACYJNY

KOBIETA NA KSIĘŻYCU | WOMAN IN THE MOON | FRAU IM MOND

(Fritz Lang) DE 1929, 170'

MUZEUM SZTUKI I TECHNIKI JAPOŃSKIEJ MANGGHA (ul. M. Konopnickiej 26)

muzyka na żywo: SARAPATA & Marcela Rybska

Po seansie - lampka wina.

partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie

 

piątek, 3 grudnia

20.00 KOBIETA ZNIKĄD | THE WOMAN FROM NOWHERE | LA FEMME DE NULLE PART

(Louis Delluc) FR 1922, 68’

KINO KIJÓW (Al. Zygmunta Krasińskiego 34)

muzyka na żywo: Hania Rani & Dobrawa Czocher

współorganizator pokazu: Krakowskie Biuro Festiwalowe

partner pokazu: Instytut Francuski w Polsce

 

sobota, 4 grudnia

15.00 GABINET DOKTORA CALIGARI | THE CABINET OF DR. CALIGARI | DAS CABINET DES DR. CALIGARI

(Robert Wiene) DE 1920, 71’

muzyka na żywo: Wassim Ibrahim/Kamil Kruk/Ethan Smith/Szymon Madej

partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie

 

18.00 MOCNY CZŁOWIEK | A STRONG MAN

(Henryk Szaro) PL 1929, 88'

zarejestrowana muzyka: Kixnare

partner pokazu: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

 

20.30 MĘCZEŃSTWO JOANNY D'ARC | THE PASSION OF JOAN OF ARC | LA PASSION DE JEANNE D'ARC

(Carl Theodor Dreyer) FR 1928, 81'

MUZEUM SZTUKI I TECHNIKI JAPOŃSKIEJ MANGGHA (ul. M. Konopnickiej 26)

muzyka na żywo: Resina & Mateusz Rychlicki

partner pokazu: Instytut Francuski w Polsce

 

23.00 AFTERPARTY W KLUBIE BETEL (pl. Szczepański 3)

ALICJA W KRAINIE CZARÓW | ALICE IN WONDERLAND

(W.W. Young) USA 1915, 42'

muzyka na żywo: Virtual Geisha

 

niedziela, 5 grudnia

11.00 BARANKI W NIEMYM KINIE

Pokaz filmu niemego z muzyką na żywo i warsztaty dla dzieci.

 

13.00 EKSPRESJA NA SZKLE - WARSZTATY DLA DOROSŁYCH

DZIKIE WINO WINE BAR (Rynek Główny 27)

 

15.00 ASSUNTA SPINA | ASSUNTA SPINA

(Francesca Bertini, Gustavo Serena) IT 1915, 61'

muzyka na żywo: Mateusz Pałka

partner pokazu: Fondazione Cineteca di Bologna

 

17.15 OPIUM | OPIUM

(Robert Reinert) DE 1919, 92'

muzyka na żywo: Maciej Trifonidis / Alex Roth / Miłosz Skwirut

partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie

 

20.00 CIENIE | WARNING SHADOWS | SCHATTEN - EINE NÄCHTLICHE  HALLUZINATION

(Arthur Robison) DE 1923, 85'

muzyka na żywo: Eta Hox & Pruski

partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie

 

Filmy prezentowane z polskimi i angielskimi napisami.

 

O FILMACH:

 

ALICJA W KRAINIE CZARÓW | ALICE IN WONDERLAND

reż. W.W. Young, USA 1915, 42'

Trzecia w historii filmowa adaptacja fantastycznej powieści Lewisa Carrolla. Starannie zaprojektowane kostiumy i oryginalna scenografia.

 

ASSUNTA SPINA | ASSUNTA SPINA

reż. Francesca Bertini, Gustavo Serena, Włochy 1915, 61'

Cenny zabytek włoskiego kina. Osadzony w Neapolu realistyczny melodramat ze znakomitą - naturalną i pozbawioną przesady - rolą ówczesnej diwy, Franceski Bertini, która odpowiada również za reżyserię filmu.

 

CIENIE | SCHATTEN - EINE NÄCHTLICHE HALLUZINATION 

reż. Arthur Robison, Niemcy 1923, 85'

Wybitny niemiecki film ekspresjonistyczny, opowiadający historię wyłącznie obrazem (jest pozbawiony plansz z napisami). Wystawne przyjęcie, zazdrosny mąż, figlarna żona, zdumieni goście i teatr cieni. Opowieść o tym, co mogłoby się wydarzyć - a może już się wydarzyło?

 

GABINET DOKTORA CALIGARI | DAS CABINET DES DR. CALIGARI

reż. Robert Wiene, Niemcy 1920, 71’

Utrzymana w klimacie fantastycznego koszmaru, alegoryczna historia o demonicznym doktorze Caligarim i jego medium. Kamień milowy w dziejach horroru, a zarazem czołowy przedstawiciel filmowego ekspresjonizmu niemieckiego, z imponującą scenografią i wspaniałymi kreacjami aktorskimi.

 

KOBIETA NA KSIĘŻYCU | FRAU IM MOND           

reż. Fritz Lang, Niemcy 1929, 170'

Film mistrza niemieckiego kina, Fritza Langa. Wyprawa na Księżyc w poszukiwaniu złóż złota zamienia się w walkę o przetrwanie. Spektakularna mieszanka filmu szpiegowskiego, science fiction i melodramatu, uważana za ostatni wielki niemy film niemieckiej kinematografii.

 

KOBIETA ZNIKĄD | LA FEMME DE NULLE PART

reż. Louis Delluc, Francja 1922, 66’

Kobieta wraca po latach do rodzinnego domu, który opuściła w poszukiwaniu miłości. Czy dziewczyna, która tam teraz mieszka, powtórzy jej los? Pełen melancholii wizualny poemat autorstwa Louisa Delluca – najwybitniejszego twórcy francuskiego impresjonizmu filmowego.

 

MĘCZEŃSTWO JOANNY D'ARC | LA PASSION DE JEANNE D'ARC

reż. Carl Theodor Dreyer, Francja 1928, 81'

Przejmujący zapis ostatniego dnia życia Joanny d'Arc (Renée Falconetti) skazanej na śmierć na stosie. Apogeum artystycznych możliwości niemego kina, którego kluczowym środkiem wyrazu są twarze bohaterów filmowane w białej, niemal abstrakcyjnej przestrzeni.

 

MOCNY CZŁOWIEK | MOCNY CZŁOWIEK

reż. Henryk Szaro, Polska 1929, 88'

Psychologiczny dramat ukazujący kolejne etapy moralnego upadku artysty. Adaptacja powieści Stanisława Przybyszewskiego, formalnie nawiązująca do niemieckiego ekspresjonizmu. Jeden z ostatnich polskich filmów epoki kina niemego, przez niemal 70 lat uważany za zaginiony.

 

OPIUM | OPIUM

reż. Robert Reinert, Niemcy 1919, 92'

Angielski lekarz wyrusza do Chin, aby zbadać skutki działania opium. Imponujący wizjonerskimi zdjęciami (głębia ostrości!) psychodeliczny film zapomnianego niemieckiego reżysera, Roberta Reinerta.

 

O MUZYKACH:

 

Eta Hox & Pruski

DJ'ka Eta Hox oraz producent Pruski budują ambientową wizję, bazującą na modularach, samplerach, syntezatorach oraz kreatywnie przetworzonych nagraniach.

 

Hania Rani & Dobrawa Czocher

Instrumentalistki i kompozytorki związane z prestiżową wytwórnią płytową Deutsche Grammophon. Hania (fortepian) i Dobrawa (wiolonczela) tworzą unikalny, introspektywny świat dźwięków.

 

Kixnare

Producent i DJ o hip-hopowych korzeniach. W swoich produkcjach krąży wokół różnych form muzyki tanecznej i elektronicznej, nawiązujących do brzmień etnicznych i perkusyjnych, syntezatorowego soundu lat 80., krautrocka, ambientu oraz psychodelii.

 

Maciej Trifonidis / Miłosz Skwirut / Alex Roth

Maciej Trifonidis to kompozytor i kreatywny multiinstrumentalista. Fascynuje się muzyką etniczną instrumentami ludowymi. Towarzyszyć mu będą Miłosz Skwirut (kontrabas) i Alex Roth (gitara).

 

Mateusz Pałka

Pianista, kompozytor, improwizator. Czuje się dobrze w stylistyce jazzowej, jak i w modern classical, eksplorując obszary muzyki ilustracyjnej i kontemplacyjnej. Zachwyca dojrzałą grą, subtelnością, profesjonalnym warsztatem oraz dbałością o każdy dźwięk.

 

Resina & Mateusz Rychlicki

Kompozytorka i wiolonczelistka, eksperymentująca z wokalami i elektroniką. W swojej muzyce zaciera granice między gatunkami i wykorzystuje szeroki wachlarz źródeł dźwięku. Wystąpi z perkusistą Mateuszem Rychlickim.

 

SARAPATA & Marcela Rybska

Niebanalna elektronika, pełna dźwięków żywych, organicznych i pulsujących. Braciom Sarapata towarzyszyć będzie Marcela Rybska - kompozytorka i wokalistka o hipnotyzującym głosie.

 

Virtual Geisha

DJ-ka, prezenterka radiowa oraz kolekcjonerka winyli, rezydentka krakowskiego klubu Prozak. Zaczynała od electro i acid techno, a obecnie chętnie sięga po trance z lat 90., oldschoolowy hardcore i breaki.

 

Wassim Ibrahim / Kamil Kruk / Ethan Smith / Szymon Madej

Wassim Ibrahim to mieszkający w Krakowie syryjski muzyk, kompozytor, dyrygent i pedagog, który w swojej muzyce wykorzystuje ciekawe, często egzotyczne instrumentarium oraz wokal. Towarzyszyć mu będą: Kamil Kruk (piła muzyczna), Ethan Smith (saksofon, flet) i Szymon Madej (perkusja).

 

EKSPRESJA NA SZKLE - warsztaty dla dorosłych

Warsztaty z użyciem przeźroczy i starych rzutników. Uczestnicy poddadzą modyfikacji slajdy i zdjęcia za pośrednictwem rozmaitych narzędzi: taśm, farb a nawet żywego ognia. Pod koniec warsztatów, powstałe przeźrocza będą wyświetlone na ścianie. Prezentacji będzie towarzyszyć sesja fotograficzna, na tle stworzonych obrazów. Powstałe w ten sposób fotografie zostaną wyświetlone przed niedzielnymi festiwalowymi seansami.

 

Warsztaty poprowadzi Polish Obscura - wielozadaniowa grupa, której główną dziedziną zainteresowań jest malowanie światłem, czyli bardzo szeroko rozumiana praca z aparatem.

 

Wstęp wolny - zapisy online.

 

BARANKI W NIEMYM KINIE

Pokaz bajek dla dzieci o filmowych przygodach bohaterów oraz warsztaty muzyczne, podczas których maluchy - pod czujnym okiem kompozytora i multiinstrumentalisty Macieja Trifonidisa - wykonają muzykę do filmu niemego. Zajęcia mają formę zabawy i są skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

 

WIĘCEJ NA: www.festiwalfilmuniemego.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz