Cannes do Oscara. Norwegia i Belgia w grze

Norwegia i Belgia wystawiły swoich kandydatów do Oscara 2026 w kategorii Najlepszy Pełnometrażowy Film Międzynarodowy. Oba filmy miały premiery w Cannes, otrzymały nagrody i mocno wchodzą do gry o tę nagrodę. Cannes potwierdziło swoją dominującą rolę we wskazywaniu na Oscarowych kandydatów i faworytów w tej kategorii.

Na szczególną uwagę zasługuje kandydat Norwegii, który od dziś jest faworytem tej kategorii, ale będzie też zabiegał o inne Oscarowe nagrody. „Sentimental Value” to najnowszy film Joachima Triera, twórcy bardzo cenionego „Najgorszego człowieka na świecie”, który zdobył nominację do Oscara w 2022 roku. W obu filmach główne role gra Renate Reinsve. „Sentimental Value” swoją premierę miał na tegorocznym festiwalu w Cannes, gdzie zwiastowano mu Złotą Palmę, ale skończyło się na nagrodzie Grand Prix.

Rodzinny dramat Triera koncentruje się na siostrach Norze i Agnes (Reinsve i  Inga Ibsdotter Lilleaas), które odeszły od swojego charyzmatycznego, lecz obojętnego ojca, reżysera Gustava (Stellan Skarsgård). Po śmierci matki swoich dzieci Gustav pojawia się ponownie i próbuje na nowo włączyć się w ich życie. Napisał autobiograficzny scenariusz i ma nadzieję, że Nora, odnosząca sukcesy aktorka teatralna, zagra główną rolę, dając mu swego rodzaju filmowe odkupienie. Kiedy dziewczyna odmawia, obsadza w tej roli hollywoodzką gwiazdę Rachel Kemp (Elle Fanning), co wydobywa na powierzchnię tlące się urazy, stare rany i nierozwiązane napięcia rodzinne.

Norweski Komitet Oscarowy, który wybrał film, pochwalił Triera jako „filmowca pewnego siebie i u szczytu swojego talentu narracyjnego”. W swoim oświadczeniu jury określiło film jako „doskonale zrealizowany pod każdym względem”, podkreślając jego skupienie na „złożonej relacji ojciec–córka”.

Krytycy w Cannes byli filmem zachwyceni, dostrzegając w nim „delikatne ślady Bergmana, ale też Czechowa i Ibsena”. Oceniano film, jako dzieło „intensywnie poruszające, przepełnione melancholią, ale jednocześnie przeplatane zaskakującymi nutami humoru. Jak zawsze w filmach Triera, głębia emocji ujawnia się niepostrzeżenie, nie zapowiadając się na pierwszy rzut oka” [cytat za „The Hollywood Reporter”].

„Sentimental Value” uważany jest za faworyta kategorii międzynarodowej, ale jest bardzo prawdopodobne, że będzie zabiegał też o Oscary w innych kategoriach, w tym za aktorstwo i za najlepszy film. Amerykańskim dystrybutorem filmu jest Neon, który już kilka lat z rzędu z powodzeniem rywalizuje o Oscary. W Polsce prawa do filmu zakupiła firma M2 Films, a polska data premiery wyznaczona została na 27 lutego 2026 roku.

Norwegia zdobyła do tej pory sześć nominacji do Oscara w kategorii Film Międzynarodowy (nieanglojęzyczny) i po raz ostatni zdobyła to wyróżnienie w 2022 roku.

Swojego kandydata do Oscara wskazała też Belgia i to ponownie będzie film wyreżyserowany przez braci Dardenne. Belgia zgłosiła do Oscara „Młode matki”, który swoją premierę miał tegorocznym festiwalu w Cannes, gdzie zdobył nagrodę za scenariusz. W Polsce pierwszy pokaz filmu odbył się na festiwalu Nowe Horyzonty.

W opisie filmu na stronie festiwalowej przeczytać można: Najnowszy film braci Dardenne, nagrodzony za najlepszy scenariusz na tegorocznym festiwalu w Cannes, to ich kolejne Tour de France kina realizmu społecznego. „Młode matki” oscylują wokół perypetii pięciu nastoletnich kobiet: tych w ciąży, jak i krótko po porodzie, przebywających w domu matki i dziecka. Celowo unikam określenia „samotnej”, ponieważ mimo wsparcia bliskich, partnerów czy opiekunów ośrodka, bohaterki muszą mozolnie mierzyć się z szeregiem innych kłopotów egzystencjalnych: chorób psychicznych, uzależnień, brakiem perspektyw czy przygotowaniem do adopcji. Czy decyzja o posiadaniu dziecka była z ich strony podyktowana falą miłości, czy nieprzemyślanym w rezultacie aktem heroizmu (w Belgii aborcja jest legalna do 12 tygodnia ciąży)? Czy istnieje dobry moment na rodzicielstwo? Dardennowie z dużą delikatnością i znaną sobie empatią, przypominającą podobne tematycznie „Dziecko” (2005) bardziej niż ostatnie melodramaty, przyglądają się zagubionej młodzieży nieprzygotowanej na wejście w inne życie i nową rolę społeczną. Tylko czy owe współczesne społeczeństwo, z systemem rodzin zastępczych przypominających market, jest w stanie zaopiekować się dziećmi, które mają dzieci?  

Bracia Dardenne już wcześniej reprezentowali Belgię w wyścigu o Oscara, z filmami: „Rosetta”, „Syn” (2002), „Dziecko” (2005) i „Dwa dni, jedna noc” (2014), ale nigdy nie zostali nominowani.  Od 1967 roku, kiedy Belgia zaczęła uczestniczyć w Oscarach, osiem belgijskich filmów zostało nominowanych w kategoriach Najlepszy film międzynarodowy lub Najlepszy film nieanglojęzyczny. Ostatnim belgijskim filmem, który dotarł do etapu nominacji, był „Close” Lukasa Dhonta z 2022 roku.

Skrócona lista kandydatów do Oscara dla Najlepszego Pełnometrażowego Filmu Międzynarodowego zostanie ogłoszona 16 grudnia 2025. Pięć nominowanych filmów zostanie wybranych z tej listy i poznamy je 22 stycznia 2026 r. 98. ceremonia wręczenia Oscarów odbędzie się 15 marca 2026 r.