Oscary 2016. 5 nagród dla „Zjawy”. Moi faworyci

Oscary białe czy kolorowe to corocznie najważniejsze wydarzenie filmowe na świecie. O wynikach tych zmagań mówić będą wszystkie media, bez względu na polityczną orientację i trwające spory. Wszystko wskazuje na to, że w porannych poniedziałkowych relacjach 29 lutego na ustach wszystkich będzie Leonardo DiCaprio. Niczego jednak nie przesądzajmy, bo Oscary to corocznie także niespodzianki. Głosowanie na laureatów nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej upływa 23 lutego, trwa więc decydująca walka i usilne zabiegi o poparcie kandydatów. Niczym w wyścigu o amerykańską prezydenturę i tu także decydują pieniądze.

Pod koniec Oscarowego wyścigu wydaje się niemal pewnym, że nagrodę dla najlepszego filmu otrzyma „Zjawa”, drugi rok z rzędu z nagrodą za reżyserię wyjdzie z gali Alejandro Gonzalez Inarritu, a trzeciego Oscara rok po roku zdobędzie autor zdjęć filmowych Emmanuel Lubezki. Ci dwaj panowie dokonają więc niebywałej rzeczy. Inarritu ma szansę znaleźć się w gronie legendarnych reżyserów – Johna Forda i Josepha L. Mankiewicza, którzy wiele dekad temu dwukrotnie z rzędu zdobywali Oscary za reżyserię. Lubezki jako pierwszy w historii otrzymać może, rok po roku, trzeciego Oscara za zdjęcia. Seria jego zwycięstw trwa od 2014 roku, kiedy Akademia doceniła go za „Grawitację”, rok później był „Birdman” a teraz na horyzoncie znajduje się wyróżnienie za „Zjawę”, która operatorsko ponownie pokazuje mistrzostwo tego twórcy (zdjęcia kręcono tylko przy naturalnym świetle, pracowano na nowych technologiach).

Jednak „Zjawa” to w przeciętnym postrzeganiu Oscarów nie Inarritu ani Lubezki, ale mega gwiazda światowego kina. Leonardo DiCaprio ma już w sumie sześć nominacji do Oscara i wszędzie życzy mu się w końcu zdobycia tej upragnionej nagrody. Swoją pierwszą nominację zdobył DiCaprio ponad 20 lat temu, jeszcze jako nastolatek w „Co gryzie Gilberta Grape’a”. Na kolejną czekał ponad dekadę („Aviator”), a potem Akademia odmawiała mu uznania w „Krwawym diamencie” oraz „Wilku z Wall Street” (także za produkcję). I to właśnie ten drugi film stanowi problem, bowiem aktor zagrał wybitną rolę, ale to był oscarowy rok Matthew McConaugheya. Wygląda więc na to, że 28 lutego kolega z planu „Wilka z Wall Street” będzie mógł krzyknąć do DiCaprio „Witaj w klubie”.

Oscara dla DiCaprio chcą wszyscy i rzeczywiście cała branża sprzyja temu wyborowi. Jest po prostu ten aktor, ale też producent, jednym z najbardziej lubianych i szanowanych amerykańskich twórców. W dodatku bardzo utalentowanym, czego dowodem wiele wcześniejszych ról oraz ta najnowsza w „Zjawie”. Z każdym dniem słabną szanse konkurentów i dziś już mało kto wierzy w zwycięstwo Matta Demona, bo praktycznie tylko on ma pozycję i rolę, która może zabrać DiCaprio Oscara sprzed nosa. Gdyby Akademia kierowała się rzeczywiście najlepszymi kreacjami aktorskimi, to nagrodę powinien otrzymać Bryan Cranston za rewelacyjną rolę słynnego hollywoodzkiego scenarzysty Daltona Trumbo oskarżonego o komunistyczne sympatie i skazanego na zawodowy niebyt w ponurych latach 50-tych. Takie rzeczy tylko w bajkach…

Co by się nie wydarzyło z DiCaprio, to oscarowy wieczór 28 lutego będzie należał do „Zjawy”, która liczy się w walce o kilka kluczowych nagród. Za to niepokojąco nie ma ten film nominacji za scenariusz i jeśli wygra w najważniejszej kategorii, to powtórzy wyczyn „Titanica”. Nie przewiduję wielu Oscarów z 12 nominacji, jakie otrzymała „Zjawa”. Film zakończy wieczór z około czterema, pięcioma Oscarami i tym samym utrzyma się w średniej, jaka jest udziałem najlepszych filmów w ostatnich latach.

2016: Najlepszy Film – „Zjawa” (? Oscarów)

2015: Najlepszy Film – „Birdman” (4 Oscary)

2014: Najlepszy Film – „Zniewolony: 12 Years a Slave” (3 Oscary)

2013: Najlepszy Film – „Operacja Argo” (3 Oscary)

2012: Najlepszy Film – „Artysta” (5 Oscarów)

2011: Najlepszy Film – „Jak zostać królem” (4 Oscary)

2010: Najlepszy Film – „The Hurt Locker. W pułapce wojny” (6 Oscarów)

2009: Najlepszy Film – „Slumdog. Milioner z ulicy” (8 Oscarów)

5 Oscarów na 12 nominacji to nie jest wynik imponujący, ale do obdarowania przez Akademię jest jeszcze kilka innych znaczących filmów. Może się też okazać, że na koniec gali najwięcej Oscarów zdobędzie inny tytuł. Nie podlega jednak dyskusji, że „Zjawa” ma za sobą imponujący sezon nagród i mało kto odmówił temu filmowi swojego uznania. Najważniejsze wyróżnienia, to m.in.:

3 Złote Globy – najlepszy dramat, najlepszy reżyser, najlepszy aktor w dramacie (DiCaprio)

5 nagród BAFTA – najlepszy film, reżyseria, aktor (DiCaprio), zdjęcia, dźwięk

Nagroda dla Leonardo DiCaprio od Gildii Aktorów Filmowych

Nagroda dla Alejandro G. Inarritu od Gildii Reżyserów Amerykańskich

Nagroda dla Emmanuela Lubezki od Amerykańskiego Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych

Liczne nagrody krytyków amerykańskich i branży filmowej

Za zwycięstwem „Zjawy” przemawia kilka bardzo poważnych argumentów, z których najważniejsze odnoszą się do zamieszania wokół „białych nominacji” i „skostniałych struktur”. Do 2020 roku Amerykańska Akademia Filmowa będzie młodsza, bardziej kolorowa i ładniejsza, bowiem do jej grona mają trafić twórcy o nieco mniejszym stażu, reprezentanci mniejszości oraz kobiety. I tutaj widzę oscarowe szanse „Zjawy”, którą podpisał twórca z Meksyku, a na ekranie przewijają się przedstawiciele rdzennych mieszkańców Ameryki. Mało tego, to jedyny film w ósemce najlepszych produkcji, w którym mniejszości są  w ogóle znaczącą częścią opowieści. Idealny kandydat na kryzys postrzegania Akademii.

Według informacji napływających z wnętrza Amerykańskiej Akademii Filmowej wielu członków uznaje „Zjawę” za bezkompromisowe dzieło sztuki. Realizacja filmu ze względu na wszystkie trudności przejdzie do historii i przez najbliższe lata nikt w Hollywood nie będzie próbował podążać tą produkcyjną drogą, kręcąc film w bardzo niesprzyjających warunkach. Tę ciężką pracę widać w „Zjawie” na każdym kroku i zapewne to da miejsce filmowi wśród najważniejszych dokonań amerykańskiej kinematografii. Oscar będzie tego potwierdzeniem.

Popatrzmy też, na to co dzieje się w mediach. Oscarowa promocja „Zjawy” w ostatnich dniach jest imponująca. Reklama, promocja, nagrody i ciągłe spore zainteresowanie widzów w amerykańskich kinach. Tylko w poprzedni weekend (19-21 lutego) wpływy na „Zjawie” wyniosły 3,8 mln dolarów. Zapewne jeszcze przed i wkrótce po Oscarach, film ten może liczyć na widzów, a obecne 165 mln dolarów z kin w USA znacznie się zwiększy. Trzeba też do tego dodać ponad 200 milionów dolarów z rynków międzynarodowych, w tym bardzo dobre ponad 500 tysięcy widzów w polskich kinach. Wielki sukces, biorąc pod uwagę, że pirackie kopie „Zjawy” pojawiły się w internecie jeszcze przed premierą filmu.

Zresztą mimo spiratowania wszystkich oscarowych filmów ich osiągnięcia w kinach budzą uznanie. Poniżej prezentuję budżety filmów nominowanych do Oscara w kategorii Najlepszy Film i wpływy z ich wyświetlania w kinach (stan na 15 lutego)

Mad Max: Na drodze gniewu

Budżet: 150 mln dolarów

Wpływy w USA: 153,6 mln dolarów

Wpływy globalnie: 376,7 mln dolarów

Zjawa

Budżet: 135 mln dolarów

Wpływy w USA: 165,1 mln dolarów

Wpływy globalnie: 369,1 mln dolarów

Marsjanin

Budżet: 108 mln dolarów

Wpływy w USA: 228,3 mln dolarów

Wpływy globalnie: 614,7 mln dolarów

Most szpiegów

Budżet: 40 mln dolarów

Wpływy w USA: 72 mln dolarów

Wpływy globalnie: 164 mln dolarów

Big Short

Budżet: 28 mln dolarów

Wpływy w USA: 67 mln dolarów

Wpływy globalnie: 121,3 mln dolarów

Brooklyn

Budżet: nieznany

Wpływy w USA: 35,3 mln dolarów

Wpływy globalnie: brak

Spotlight

Budżet: nieznany

Wpływy w USA: 38,1 mln dolarów

Wpływy globalnie: 54,2 mln dolarów

Pokój

Budżet: nieznany

Wpływy w USA: 12,7 mln dolarów

Wpływy globalnie: brak

Oscary to jednak do końca bardzo nieprzewidywalna nagroda. „Zjawa” choć dziś faworyzowana, czuje ciągle oddech podążających za nią przeciwników. Najsilniejszymi z nich są „Big Short” i „Spotlight”. Oba opowiadają wstrząsające historie mające miejsce niedawno w USA. Pierwszy z filmów przybliża widzom kulisy wielkiego kryzysu ekonomicznego i załamania się rynku nieruchomości w USA sprzed kilku lat. Drugi z kandydatów przypomina o skandalu pedofilskim w kościele katolickim w USA. „Big Short” ma na swoim koncie znaczący triumf nad „Zjawą”, bowiem otrzymał prestiżową nagrodę Gildii Producentów Amerykańskich. Gusta obu organizacji rozminęły się po raz ostatni w 2007 roku kiedy Gildia doceniła „Małą miss”, a Oscara otrzymała „Infiltracja”. Za „Big Short” przemawia tematyka filmu ale także silna pozycja producentów i aktorów, których na obu polach reprezentuje Brad Pitt. To zdecydowanie najlepszy moim zdaniem film spośród wszystkich ośmiu nominowanych w najważniejszej kategorii. Mówi bowiem w sposób bardzo przystępny o bardzo ważnych ekonomicznych mechanizmach, zmusza do myślenia, uczy, a przede wszystkim jest świetnie opowiedzianą i wciągającą historią o współczesnym świecie.

Najwięcej emocji budzić będą oczywiście kategorie aktorskie. Leonardo DiCaprio ma już Oscara niemal na półce. Podobnie sprawa ma się z kategorią doceniającą najlepszą aktorkę. Tutaj nic nie jest w stanie odebrać Oscara Brie Larson, która pokazała wielką aktorską klasę w filmie „Pokój”. Oscary uwielbiają legendarne  gwiazdy i stąd tegorocznym Oscar niemal na pewno trafi do Sylvestra Stallone’a, który ponownie walczy o tę nagrodę dzięki kreacji Rocky’ego. Ma to miejsce niemal dokładnie 40 lat po pierwszej aktorskiej nominacji do Oscara, którą Sly otrzymał dzięki roli w filmie „Rocky”. Imponująca kariera aktora, przez lata najpopularniejszej z gwiazd w Hollywood. Ponad 30 razy walczył o Złote Maliny, ośmiokrotnie je otrzymywał, a wkrótce wyjdzie by odebrać Oscara. Niesamowicie filmowa historia. Z drugiej jednak strony lepszą robotę aktorską wykonał w drugim planie Mark Rylance w „Moście szpiegów”, ale nie ma on niestety tak rozpoznawalnego w Hollywood nazwiska. I jedynie kategoria oceniająca aktorki drugoplanowe jest problematyczna. Gra o Oscara rozgrywa się pomiędzy Kate Winslet a Alicią Vikander. Na razie większe uznanie branży zdobyła Winslet, ale Vikander jest dziś najbardziej rozchwytywaną nową zagraniczną gwiazdą w Hollywood, nie tylko piękną, ale też bardzo utalentowaną. Akademia uwielbia doceniać w tej kategorii „nowe twarze”.

Nie ma też wątpliwości, że wszyscy laureaci aktorskich Oscarów będą biali, choć Stallone stara się sympatyzować z mniejszościami swoją opalenizną.

Prestiżowe Oscary za scenariusze otrzymają zapewne „Big Short” oraz „Spotlight”. Oba niedawno zdobyły nagrody Gildii Scenarzystów, poruszają – o czym wspominałem wcześniej – ważne kwestie, które są bliskie Amerykanów. Takie historie budzą zawsze mnóstwo emocji, a Akademia daje im w ten sposób swoje poparcie. Wśród scenariuszy oryginalnych trzymam jednak kciuki za „W głowie się nie mieści”, bo to perfekcyjnie skonstruowana historia rozgrywająca się w obszarach, o których kino zazwyczaj nie opowiada. Z tego też powodu Oscar dla pełnometrażowej animacji powędruje właśnie do Pixara, a niespodziankę może sprawić tylko autorska i bardzo ciekawa „Anomalisa”.

Faworytami są też pełnometrażowy dokument oraz film nieanglojęzyczny. Pierwszego z tych Oscarów otrzyma zapewne „Amy”, tragiczna i przejmująca historia słynnej wokalistki. Nie słabnie zachwyt nad węgierskim „Synem Szawła”, który porusza temat Holocaustu w sposób, jakiego nikt wcześniej nie proponował. To będą bardzo zasłużone Oscary, choć nie można wykluczyć niespodzianek. Szczególnie wśród dokumentów konkurencja jest silna, a bardzo wiele uwagi poświęca się filmowi "What Happened, Miss Simone?". Muzyka ma swoje miejsce w oscarowych kategoriach i cieszy się sporym zainteresowaniem widzów. Podczas tegorocznej gali na scenie najpierw zaśpiewa Lady Gaga, a potem odbierze słynną nagrodę za piosenkę do filmu „The Hunting Ground”. Niedługo potem swojego pierwszego regulaminowego Oscara otrzyma legenda muzyki filmowej Ennio Morricone.

I dochodzimy do kolejnego filmu, który w tym roku ma szansę zdobyć sporo Oscarów. „Mad Max: Na drodze gniewu” to zdecydowanie jeden z najlepszych zeszłorocznych filmów, wielki powrót legendarnej postaci w nowoczesnej i odświeżonej formule. Od strony wizualnej jest to  majstersztyk i za to właśnie Akademia doceni go szczególnie. Nominowany w 10 kategoriach film ma największe szanse na Oscary za: charakteryzację, kostiumy, scenografia, dźwięk, montaż efektów dźwiękowych. W tych dwóch ostatnich kategoriach największym konkurentem „Mad Maxa” są przebojowe, dwumiliardowe, „Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy” oraz niespodziewanie włączająca się do gry w ostatniej chwili „Zjawa” (nagroda Stowarzyszenia skupiającego twórców dźwięku). Najciekawsza rywalizacja pomiędzy „Mad Maxem” a „Star Wars” będzie miała miejsce w kategorii doceniającej efekty wizualne i tutaj zapewne Gwiezdna Saga zyska większe uznanie Akademii. Mi się jednak ten Oscar marzy dla skromnego brytyjskiego filmu science-fiction zatytułowanego „Ex Machina”, bo tutaj efekty wizualne przybrały inny charakter – nie dominują nad filmem, są jego częścią składową. W grze za efekty jest też „Zjawa”, nie tylko za mocną scenę ataku niedźwiedzicy.

Leonardo DiCaprio, „Zjawa”, „Mad Max: Na drodze gniewu”, „Gwiezdne wojny”, „W głowie się nie mieści”, „Amy”, Lady Gaga, Ennio Morricone… Trudno wyobrazić sobie oscarową noc bez ich zwycięstw. Co by się jednak nie wydarzyło, finał nagród będzie ponownie okazją do komentowania jednokolorowego wymiaru Oscarów. I nie ma tutaj znaczenia, ze gospodarzem uroczystości będzie w tym roku czarnoskóry komik Chris Rock, który dolewając oliwy do ognia już szykuje żarty o relacjach czarnych z białymi w Hollywood.

Wręczenie Oscarów odbędzie się 28 lutego 2016 roku (w nocy polskiego czasu z niedzieli na poniedziałek), dzień wcześniej przyznane zostaną Złote Maliny, gdzie specjalną nagrodę dla twórcy „odzyskującego honor” otrzyma zapewne Sylvester Stallone.

LAUREACI OSCARÓW 2016

NAJLEPSZY FILM

Wygra: Zjawa

Powinien wygrać: Big Short

AKTOR W GŁÓWNEJ ROLI

Wygra: Leonardo DiCaprio, Zjawa

Powinien wygrać: Bryan Cranston, Trumbo

AKTORKA W GŁÓWNEJ ROLI

Wygra: Brie Larson, Pokój

Powinna wygrać: Brie Larson, Pokój

AKTOR W ROLI DRUGOPLANOWEJ

Wygra: Sylvester Stallone, Creed. Narodziny legendy

Powinien wygrać: Mark Rylance, Most szpiegów

AKTORKA W ROLI DRUGOPLANOWEJ

Wygra: Alicia Vikander, Dziewczyna z portretu

Powinna wygrać: Kate Winslet, Steve Jobs

NAJLEPSZY REŻYSER

Wygra: Alejandro G. Inarritu, Zjawa

Powinien wygrać: Adam McKay, Big Short

SCENARIUSZ ADAPTOWANY

Wygra: Big Short

Powinien wygrać: Big Short

SCENARIUSZ ORYGINALNY

Wygra: Spotlight

Powinien wygrać: W głowie się nie mieści

PEŁNOMETRAŻOWY FILM ANIMOWANY

Wygra: W głowie się nie mieści

Powinien wygrać: W głowie się nie mieści

PEŁNOMETRAŻOWY FILM DOKUMENTALNY

Wygra: Amy

Powinien wygrać: Amy

FILM NIEANGLOJĘZYCZNY

Wygra: Syn Szawła

Powinien wygrać: Syn Szawła

PIOSENKA

Wygra: “Til It Happens To You” z filmu “The Hunting Ground” (muzyka i słowa Diane Warren i Lady Gaga)

Powinien wygrać: kwestia nierozstrzygnięta

MUZYKA

Wygra: Ennio Morricone – Nienawistna ósemka

Powinien wygrać: Ennio Morricone  – Nienawistna ósemka

MONTAŻ

Wygra: Stephen Mirrione - Zjawa

Powinien wygrać: Stephen Mirrione - Zjawa

ZDJĘCIA

Wygra: Emmanuel Lubezki – Zjawa

Powinien wygrać: Roger Deakins – Sicario

CHARAKTERYZACJA I FRYZURY

Wygra: „Mad Max: Na drodze gniewu” Lesley Vanderwalt, Elka Wardega i Damian Martin

Powinien wygrać: „Mad Max: Na drodze gniewu” Lesley Vanderwalt, Elka Wardega i Damian Martin

KOSTIUMY

Wygra: „Mad Max: Na drodze gniewu” Jenny Beavan

Powinien wygrać: „Mad Max: Na drodze gniewu” Jenny Beavan

SCENOGRAFIA

Wygra: „Mad Max: Na drodze gniewu” Colin Gibson,  Lisa Thompson

Powinien wygrać: „Mad Max: Na drodze gniewu” Colin Gibson,  Lisa Thompson

MONTAŻ EFEKTÓW DŹWIĘKOWYCH

Wygra: „Mad Max: Na drodze gniewu” Mark Mangini i David White

Powinien wygrać: „Mad Max: Na drodze gniewu” Mark Mangini i David White

DŹWIĘK

Wygra: „Mad Max: Na drodze gniewu” Chris Jenkins, Gregg Rudloff i Ben Osmo

Powinien wygrać: „Mad Max: Na drodze gniewu” Chris Jenkins, Gregg Rudloff i Ben Osmo

EFEKTY WIZUALNE

Wygra: „Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy”

Powinien wygrać: “Ex Machina”

KRÓTKOMETRAŻOWY FILM ANIMOWANY

Wygra: World of Tomorrow

KRÓTKOMETRAŻOWY FILM DOKUMENTALNY

Wygra: Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah

KRÓTKOMETRAŻOWY FILM FABULARNY

Wygra: Shok

(artykuł dla portalu Wirtualna Polska)