Daniel Day-Lewis |
CEREMONIA I WYDARZENIE
- Najkrótszą w historii ceremonią
wręczenia Oscarów była pierwsza - z 1929 roku. Część wieczoru poświęcona
rozdaniu nagród trwała zaledwie 15 minut, a listę zwycięzców ogłoszono jakieś
trzy miesiące wcześniej.
- Najdłuższa w historii nagród
uroczystość odbyła się w 2002 roku. Trwała 4 godziny i 23 minuty.
- Niejaki Robert Opal jest
jedynym człowiekiem, który pojawił się nago na ceremonii rozdania Oscarów.
Kilka lat później został on zastrzelony w San Francisco podczas próby napadu na
sex-shop.
- Trzykrotnie doszło do
przełożenia wcześniej planowanej ceremonii wręczenia Oscarów. W 1938 roku z
powodu trzęsienia ziemi w Los Angeles, w 1968 roku po zabójstwie Martina
Luthera Kinga oraz w 1981 roku po zamachu na Rolanda Reagana.
- 1956 rok to pierwsza edycja
Oscarów, w których wszystkie produkcje nominowane w kategorii Najlepszy Film
były kolorowe.
- Pierwsza telewizyjna relacja z
rozdania Oscarów miała miejsce 19 marca 1953 roku. Trzynaście lat później 18
kwietnia 1966 roku przeprowadzono pierwszą telewizyjną relację w kolorze. Obie
te uroczystości poprowadził Bob Hope.
- Najwięcej razy gospodarzem
ceremonii wręczenia Oscarów był Bob Hope. W latach 1939-1977 poprowadził tę
uroczystość 18 razy. Billy Crystal gospodarzem był osiem razy. Johnny Carson
pełnił tę rolę pięć razy. Jack Lemmon i Whoopi Goldberg po cztery razy bawili
publiczność, a David Niven dostąpił zaszczytu trzy razy. Tegoroczny gospodarz
Chris Rock będzie prowadził Oscary po raz drugi w swojej karierze.
- Podczas 61. ceremonii wręczenia
Oscarów w 1989 zmieniono słynną frazę poprzedzającą wręczenie nagrody. Słynne "And the winner
is..." zastąpiono "And the Oscar goes to...".
NAJLEPSZE FILMY
- Tylko dwa filmy nieme zdobyły
Oscara dla najlepszej produkcji roku. Podczas pierwszej ceremonii (1927/28)
wygrały "Skrzydła", a w edycji podsumowującej filmy z 2011 roku
wygrał "Artysta".
- Pierwszym filmem dźwiękowym
nagrodzonym Oscarem dla najlepszego filmu była "Melodia Broadwayu"
(1928/29).
- Pierwszym filmem
nieanglojęzycznym nominowanym w kategorii Najlepszy Film byli francuscy
"Towarzysze broni" (1938).
- Tylko dziewięć
nieanglojęzycznych filmów otrzymało nominacje do Oscara w kategorii Najlepszy
Film. Były to: "Towarzysze broni" (1938), "Z" (1969),
"Emigranci" (1972), "Szepty i krzyki" (1973),
"Listonosz" (1995), "Życie jest piękne" (1998),
"Przyczajony tygrys, ukryty smok" (2000), "Listy z Iwo
Jimy" (2006), "Miłość" (2012).
- Tylko trzy filmy zwyciężyły w
kategoriach Najlepszy Film, Reżyser, Aktor, Aktorka i Scenariusz: "Ich
noce" (1934), "Lot nad
kukułczym gniazdem" (1975) i
"Milczenie owiec" (1991).
- Jedynie cztery filmy w historii
otrzymały Oscara dla najlepszego filmu nie mając nominacji za reżyserię:
"Skrzydła" (1927), "Grand Hotel" (1932), "Wożąc Panią
Daisy" (1989), "Operacja Argo" (2012).
- Najdłuższym najlepszym filmem
jest "Przeminęło z wiatrem" z
1939 roku (234 minuty), najkrótszym natomiast zwycięzca za rok 1955 -
"Marty" (91 minut).
- Nakręcone w 1939 roku
"Przeminęło z wiatrem" to pierwszy kolorowy film nagrodzony Oscarem
(ceremonia z 1940) w najważniejszej kategorii. Przez lata kolor jeszcze nie
dominował wśród produkcji nagrodzonych Oscarem dla najlepszego filmu. Kolejne
kolorowe obrazy to: "Amerykanin w Paryżu" (1951), "Największe
widowisko świata" (1952), "W 80 dni dookoła świata" (1956) i
"Most na rzece Kwai" (1957)
- Pierwszym zdobywcą Oscara dla
najlepszego filmu spoza Hollywood był "Hamlet" (1948), sfinansowany i zrealizowany w Anglii.
- Najwięcej Oscarów zdobyły
filmy: "Ben Hur" (1960),
"Titanic" (1998), "Władca
Pierścieni: Powrót Króla" (2004).
Każdy z nich otrzymał po 11 statuetek. Drugie miejsce zajmuje "West Side
Story" z 10 nagrodami.
- Filmami, które zdobyły
największą liczbę nominacji są "Wszystko o Ewie" (1950) oraz "Titanic" (1997). Oba filmy otrzymały po 14 nominacji.
Pierwszy z nich zdobył 6 Oscarów, drugi natomiast 11.
- Pierwszym zwycięzcą w kategorii
Film Nieanglojęzczyny był Federico Fellini nagrodzony za "La Stradę"
(1956). Potem jeszcze trzykrotnie zdobywał on nagrodę Akademii, za: "Noce
Cabirii" (1957), "8 i pół" (1963 – pokonany "Nóż w
wodzie" Polańskiego) oraz "Amarcord" (1974 – pokonany
"Potop").
- "Nocny kowboj" (1970) to jedyny dozwolony od lat 18 film,
jaki zdobył nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego filmu.
- Dwa sequele zwyciężył w
kategorii Najlepszy Film - były to "Ojciec chrzestny II" (1974) i
"Władca Pierścieni: Powrót Króla" (2003).
KREACJE AKTORSKIE
- Najmłodszym laureatem Oscara
była Shirley Temple, która w 1934 roku w wieku 6 lat otrzymała Nagrodę
Specjalną.
- Pierwszy w historii laureat
Oscara dla najlepszego aktora nie wziął udziału w ceremonii wręczenia nagród.
Emil Jennings nie pojawił się na uroczystości w sezonie 1927/28 ponieważ
postanowił wrócić do swojego domu do Niemiec. Zanim jednak wyjechał, Oscar
został mu przekazany.
- Pierwszym twórcą, który odmówił
przyjęcia Oscara był scenarzysta Dudley Nichols za film "The
Informer". Potem na podobną decyzję zdobyli się George C. Scott za
"Pattona" i Marlon Brando za "Ojca chrzestnego".
- Najdłuższe przemówienie za
zdobytego Oscara było udziałem Greer Garson, która w 1942 roku zdobyła nagrodę
za rolę w "Pani Miniver". Jej przemowa trwała pomiędzy 5 i pół a 7
minut.
- Henry Fonda musiał czekać 41 lat, od otrzymania pierwszej
nominacji za "Grona gniewu"
(1941) do swego ostatecznego triumfu w "Nad złotym
stawem" (1982).
- Zdarzyło się też tak, że jeden
aktor otrzymał w tym samym roku dwa Oscary za tę samą rolę. W 1946 roku Harold
Russell zdobył Oscara za rolę drugoplanową w "Najlepsze lata naszego
życia", nagrodzono go też honorową statuetką za aktorski dorobek życia, w
który wszedł także i ten film.
- Aktorzy nominowani do Oscara
rekordowe cztery razy pod rząd to: Marlon Brando (1951-54) i Al Pacino (1972-75).
- W kategorii Najlepsza Aktorka
najczęściej nominowana była Meryl Streep, która zdobyła trzy Oscary spośród 19
nominacji (15 dla aktorki pierwszoplanowej i 4 dla drugoplanowej). Jej
nagrodzone role to: "Sprawa Kramerów" (rola drugoplanowa), "Wybór
Zofii" i "Żelazna dama" (role pierwszoplanowe). Katharine
Hepburn nominowano 12 razy (zawsze za rolę
pierwszoplanową), a statuetkami uhonorowano ją czterokrotnie.
- Jennifer Lawrence jest
najmłodszą w historii aktorką, która otrzymała 4 nominacje do Oscara. Sukces
ten osiągnęła w wieku 25 lat. Lawrence ma już jednego Oscara. Meryl Streep
czwartą nominację otrzymała w wieku 33 lat.
- Jedyną osobą, która zdobyła
Oscara za granie osoby płci przeciwnej była Linda Hunt nagrodzona Oscarem za
rolę mężczyzny w filmie "Rok niebezpiecznego życia".
- Pierwszego pośmiertnego Oscara
za rolę aktorską otrzymał Peter Finch w 1976 roku za "Sieć" (notabene
aktor zagrał rolę prezentera, który na ekranie zapowiada swoją śmierć). Pośmiertnie
Oscara otrzymał także Heath Ledger za rolę w "Mrocznym rycerzu".
- Zmarły przedwcześnie John
Cazale wystąpił jedynie w pięciu filmach, ale wszystkie te produkcje był
nominowane lub wygrały Oscara dla najlepszego filmu. Kreacje aktora to: Fredo
Corleone w "Ojcu chrzestnym" (1972), Stan w "Rozmowie"
(1974), Fredo Corleone w "Ojcu chrzestnym 2" (1974), Salvator
"Sal" w "Pieskim popołudniu" (1975), Stanley
"Stosh" w "Łowcy jeleni" (1978).
James Dean jest jedynym aktorem,
który pośmiertnie otrzymał dwie nominacje. Najpierw za "Na wschód od
Edenu" (1955), a rok później za "Olbrzyma" (1956).
- Najkrótszy w historii
nagrodzony Oscarem występ ma na swym koncie Judi Dench, uhonorowana w kategorii
Najlepsza Aktorka Drugoplanowa w 1998 roku, za niecałe 8 minut obecności na
ekranie w roli królowej Elżbiety I ("Zakochany Szekspir" ).
- Najkrótszy występ nagrodzony w
kategorii Najlepszy Aktor ma w swoim dorobku Anthony Hopkins w postaci 16-minutowej roli Hannibala Lectera
w "Milczeniu owiec" (1991).
- Daniel Day-Lewis jest jedynym
aktorem, który zdobył trzy Oscary za główną rolę męską – "Moja lewa
stopa", "Aż poleje się krew" i "Lincoln" (w sumie zaś
pięć nominacji). Jack Nicholson ma też
trzy Oscary aktorskie, ale dwa zdobył za role pierwszoplanowe, a jedną za
drugoplanową (w sumie zaś dostał 12 nominacji). Mimo zdobycia 10 nominacji,
Laurence Olivier otrzymał tylko jedną
statuetkę dla najlepszego aktora. Dziewięciokrotnie nominowany Spencer Tracy wywalczył dwa Oscary.
- Pierwszego aktorskiego Oscara
za rolę w filmie nieanglojęzycznym zdobyła Sophia Loren występująca w filmie
"Matka i córka". Podobnej sztuki dokonali Roberto Benigni za
"Życie jest piękne" oraz Jean Dujardin za "Artystę".
- Nominacje za granie tej samej postaci w różnych filmach otrzymywali: Bing Crosby (Ojciec O'Malley w "Going My Way", "Bells of St. Mary's"), Paul Newman (Eddie Felson w "Bilardziście" i "Kolorze pieniędzy"), Peter O'Toole (Henryk II w "Becket" i "Lew w zimie"), Al Pacino (Michael Corleone w dwóch częściach "Ojca chrzestnego"), Cate Blanchett za role w dwóch częściach "Elizabeth" oraz Sylvester Stallone ("Rocky", "Creed") Crosby i Newman zdobyli Oscary.
- Nominacje za granie tej samej postaci w różnych filmach otrzymywali: Bing Crosby (Ojciec O'Malley w "Going My Way", "Bells of St. Mary's"), Paul Newman (Eddie Felson w "Bilardziście" i "Kolorze pieniędzy"), Peter O'Toole (Henryk II w "Becket" i "Lew w zimie"), Al Pacino (Michael Corleone w dwóch częściach "Ojca chrzestnego"), Cate Blanchett za role w dwóch częściach "Elizabeth" oraz Sylvester Stallone ("Rocky", "Creed") Crosby i Newman zdobyli Oscary.
OSIĄGNIĘCIA ARTYSTYCZNE
- Następujące osoby były
nominowane za grę aktorską, reżyserię i scenariusz do tego samego filmu: Orson
Welles (Obywatel Kane - 1941), Woody Allen (Annie Hall
- 1978), Warren Beatty (Niebiosa
mogą poczekać - 1978 i Czerwoni -1981) oraz Roberto Benigni (Życie jest piękne - 1998).
- Tylko kilku laureatów
nagrodzono statuetką rok po roku, w tym m.in.: Josepha L. Mankiewicza za
reżyserię i scenariusz "Listów do trzech żon" w 1949 roku i
"Wszystkiego o Ewie" w 1950 roku; Alana Menkena w 1991 roku za piosenkę i muzykę do
"Pięknej i Bestii", a rok później do "Aladyna". Johna
Tolla za zdjęcia do "Wichrów namiętności" oraz "Braveheart", Emmanuela
Lubezki autor zdjęć do "Grawitacji" i
"Birdmana". W tym roku Emmanuel Lubezki („Zjawa”) ma szansę
stanąć przed historycznym wydarzeniem i jako pierwszy zdobyć trzykrotnie pod
rząd Oscara za zdjęcia
- Walt Disney ustanowił rekord pod względem liczby
otrzymanych Oscarów, zdobywając w sumie 26 statuetek. Pozostaje również
odbiorcą największej liczby nagród, wręczonych podczas jednej ceremonii, dzięki
czterem statuetkom, które otrzymał w 1953r.
- Najczęściej doceniani twórcy
podczas jednej ceremonii to Walt Disney wśród panów, który w 1953 roku zdobył
Oscary w kategoriach doceniających: pełnometrażowy dokument, krótkometrażowy
dokument, krótką animację oraz animacje fabularne. Wśród pań rekord należy do
Fran Walsh, która w 2003 roku za "Władcę Pierścieni: Powrót Króla"
zdobyła nagrody za najlepszą piosenkę, film i adaptowany scenariusz.
- Najwięcej nominacji w historii
posiada również Walt Disney - 64. Z żyjących prowadzi John Williams z 50 (w 2016 roku nominacja za „Gwiezdne
wojny: Przebudzenie Mocy”). Ten pierwszy zdobył także największą liczbę Oscarów
- 26. John Williams natomiast 5.
- Francis Ford Coppola pozostaje jedyną osobą, która otrzymała 5
nominacji w ciągu jednego roku. W 1974 roku dostał nominację w kategorii
Najlepszy Film jako producent "Ojca chrzestnego II" i "Rozmowy", w kategoriach
Najlepsza Reżyseria i Najlepszy Scenariusz Adaptowany za "Ojca chrzestnego
II" oraz Najlepszy Scenariusz Oryginalny za "Rozmowę".
- Pierwszego pośmiertnego Oscara
otrzymał Sidney Howard za scenariusz "Przeminęło z wiatrem".
- Alfred Hitchcock, King Vidor,
Robert Altman i Clarence Brown mimo zdobycia pięciu nominacji do Oscara za
reżyserię swoich filmów, nigdy nie otrzymali regulaminowej nagrody.
- Filmem, który najdłużej musiał
czekać na Oscara jest "Światła rampy"
Charliego Chaplina. Mimo, że wyprodukowany został w 1952 roku, zgodnie z
regulaminem Akademii o nominacje ubiegać mógł się dopiero po premierze w Los
Angeles, która miała miejsce w 1972 roku. Na Oscara (w kategorii Najlepsza
Muzyka) musiał więc czekać 20 lat.
- Kathryn Bigelow to jedyna
kobieta nagrodzona Oscarem w kategorii Najlepsza Reżyseria. Inne reżyserki
nominowane do tej kategorii to: Lina Wertmuller za "Seven Beauties"
(1976), Jane Campion za "Fortepian" (1994) i Sofia Coppola za
"Między słowami" (2003).
POLSKIE SUKCESY
- Pierwszym polskim filmem
zgłoszonym do Oscara w kategorii Film Nieanglojęzyczny był "Kanał"
Andrzeja Wajdy w 1957 roku.
- Polska kinematografia zdobyła
nominacje do Oscara w kategorii Film Nieanglojęzyczny za filmy: "Nóż w
wodzie" (1963), "Faraon" (1966), "Potop" (1974),
"Ziemia obiecana" (1975), "Noce i dnie" (1976), "Panny
z Wilka" (1979), "Człowiek z żelaza" (1981), "Katyń"
(2007), "W ciemności" (2011) oraz "Ida". W sumie było to
dziesięć tytułów.
- „Ida” to pierwszy polski film w
historii, który otrzymał Oscara w kategorii Film Nieanglojęzyczny.
- 2015 rok był najbardziej obfity
w nominacje oscarowe dla polskich twórców. „Ida” zdobyła dwie nominacje, za
film nieanglojęzyczny i zdjęcia, a w kategorii poświęconej krótkim dokumentom
doceniono „Joannę” oraz „Naszą klątwę”. Piątą nominację otrzymała Anna Shephard
za kostiumy do „Czarownicy”. Świętnym rokiem dla nas była edycja, kiedy Oscary
zdobywała „Lista Schindlera”. Nagrody otrzymali wtedy: Alan Starski, Ewa Braun
i Janusz Kamiński.
- Jedyną polską aktorką
nominowaną do Oscara pozostaje Ida Kamińska, która otrzymała to wyróżnienie za
udział w czechosłowackim filmie „Sklep przy głównej ulicy”. Była pierwsza aktorką
z bloku krajów wschodnich (socjalistycznych), która została doceniona tą
nagrodą.
- Pierwszego Oscara dla polskiego
kina zdobył Zbigniew Rybczyński za krótkometrażowy film animowany pt. „Tango”.
- Oscara za całokształt
twórczości otrzymał Andrzej Wajda.
- Polscy twórcy pracujący w
Hollywood byli często doceniani przez Amerykańską Akademię Filmową.
Artykuł bazuje na mojej publikacji z zeszłego roku. Tekst został
zaktualizowany o nowe i tegoroczne wydarzenia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz