Stypendia dla twórców będących w
trudnej sytuacji materialnej, zmiany w ustawie o kinematografii i w ustawie o
finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej, liczne poprawki zgłoszone do
Programów Operacyjnych PISF oraz szereg inicjatyw realizowanych przez zespoły
robocze - to wybrane efekty prac zespołu ds. kryzysu w branży
kinematograficznej, które przedstawił stojący na jego czele Dyrektor Polskiego
Instytutu Sztuki Filmowej Radosław Śmigulski.
W oficjalnym komunikacie
nadesłanym przez Polski Instytut Sztuki Filmowej przeczytać można:
Szanowni Państwo,
Epidemia koronawirusa odcisnęła
szczególnie bolesne piętno na branży filmowej. Zamknięcie kin było początkiem
bezprecedensowego paraliżu sektora filmowego, którego skutków nie jesteśmy w
stanie do końca przewidzieć. Instytut podjął natychmiastowe działania
naprawcze, których zaczynem było powołanie zespołu zadaniowego do spraw kryzysu
w branży kinematograficznej. Moje zaproszenie do współpracy w ramach zespołu
przyjęli wybitni eksperci, przedstawiciele wszystkich filarów polskiego sektora
filmowego: producenci, reżyserzy, dystrybutorzy, przedstawiciele kin, festiwali
filmowych, niezależni eksperci oraz pracownicy PISF.
Zadaniem zespołu jest opracowanie
rozwiązań ratunkowych dla branży filmowej w obliczu zaistniałej sytuacji
gospodarczej. Podczas cotygodniowych spotkań pełnego składu zespołu, w drodze
dyskusji i wymiany doświadczeń, wytyczane są kierunki działań, a następnie
szeroko omawiane uwarunkowania ich wdrożenia. W celu optymalizacji pracy,
członkowie zespołu spotykają się w ciągu tygodnia w zespołach roboczych
(komisjach), do których zostali przypisani zgodnie z posiadanymi kompetencjami.
Komisje pracują m.in. nad zagadnieniami dystrybucji w warunkach zamknięcia kin,
utrzymania płynności finansowej, płynnego i bezkolizyjnego wznowienia
przerwanych produkcji, restartu kin i ich funkcjonowania w warunkach społecznej
obawy o powrót epidemii.
Stypendia dla twórców filmowych
W wyniku prac zespołu ds. kryzysu
w kinematografii Polski Instytut Sztuki Filmowej, we współpracy ze
Stowarzyszeniem Filmowców Polskich, Polską Akademią Filmową, Gildią Reżyserów
Polskich i Stowarzyszeniem Twórców dla Rzeczpospolitej, utworzył Program
wsparcia zawodów filmowych. W ramach programu o stypendia mogą starać się
przedstawiciele wszystkich zawodów filmowych, którzy z powodu pandemii COVID-19
znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.
Kwota stypendium wynosi 2400 zł brutto, a o wsparcie ubiegać się można
raz na kwartał. Stypendium można otrzymać maksymalnie trzykrotnie. W składzie
komisji przyznającej stypendium znaleźli się przedstawiciele najważniejszych
organizacji branży filmowej w Polsce: Łukasz Ronduda – rekomendowany przez
Gildię Reżyserów Polskich, Robert Kaczmarek – reprezentujący Stowarzyszenie
Twórców dla Rzeczpospolitej, Ilona Łepkowska – reprezentująca Polską Akademią
Filmową oraz Małgorzata Szczepkowska-Kalemba – reprezentująca Polski Instytut
Sztuki Filmowej.
Zmiany legislacyjne
Natychmiastowe działania podjęte
przed PISF zaraz po pierwszym spotkaniu zespołu zaowocowały adekwatnymi do
potrzeb sytuacji zmianami legislacyjnymi. W ustawie o kinematografii dokonano zmiany definicji filmu. Zgodnie z
obecną wykładnią filmem jest również
utwór, który z powodu okoliczności niezawinionych nie został wyświetlony w
kinie. To pozwala Instytutowi dofinansowywać filmy, które w pierwszej
kolejności trafią na platformy VOD i PPV. W ten sposób PISF daje szanse
producentom na zdyskontowanie ich produkcji tam, gdzie na dzień dzisiejszy jest
to możliwe. Działanie to, stojące nieco w sprzeczności z tradycją Instytutu
jest wyrazem pragmatycznego kompromisu
pomiędzy modelem dotychczasowym a obecną rzeczywistością rynkową.
W wyniku prac zespołu, na wniosek
PISF, dokonano zmiany także w ustawie o finansowym wspieraniu produkcji
audiowizualnej. Umożliwiono złożenie
wniosku o przyznanie wsparcia finansowego nie wcześniej niż 12 miesięcy przed
rozpoczęciem prac, które mają być objęte wsparciem finansowym i nie później
niż przed rozpoczęciem tych prac. Tym samym zniesiono mało praktyczny wymóg
aplikowania o przyznanie wsparcia m.in. na dwa miesiące przed rozpoczęciem
produkcji.
Poniżej zestawienie zmian już
dokonanych w poszczególnych aktach prawnych:
Zmiany w ustawie o
kinematografii:
1) Zmiana definicji filmu - filmem jest również utwór, który z
powodu okoliczności niezawinionych nie został wyświetlony w kinie.
2) Dodanie ust. 3a do art. 19 ustawy o kinematografii,
umożliwiającego nieskładanie do PISF przez podmiot prowadzący kino raportu
określającego dzienne dane o liczbie widzów, liczbie sprzedanych biletów i
zaakceptowanych znakach legitymacyjnych oraz przychodach z tytułu sprzedaży
biletów w odniesieniu do każdego filmu wyświetlanego w danym dniu oraz
miesięczne dane o przychodach z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie, o
ile wszystkie dane wynoszą 0.
Zmiany dokonane w ustawie o
finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej:
1) Umożliwienie złożenia wniosku o przyznanie wsparcia
finansowego nie wcześniej niż 12 miesięcy przed rozpoczęciem prac, które mają
być objęte wsparciem finansowym, i nie później niż przed rozpoczęciem tych
prac. Wnioskodawca jest zobowiązany rozpocząć prace objęte wsparciem finansowym
w terminie nie później niż 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
2) W przypadku gdy wnioskodawca z uzasadnionych przyczyn nie może przedstawić umowy o świadczeniu
usług na rzecz produkcji audiowizualnej lub synopsisu i scenariusza utworu
audiowizualnego, potwierdzenia nabycia praw do scenariusza lub podstawy
literackiej utworu audiowizualnego, Dyrektor Instytutu może podjąć decyzję o
przedłożeniu Instytutowi innych dokumentów, na podstawie których będzie możliwe
rozpatrzenie wniosku.
3) Wydłużenie terminu na przedstawienie modyfikacji kosztorysu
załączonego do wniosku do 60 dni.
4) Wydłużenie zawarcia umowy o wsparcie finansowe na wniosek
wnioskodawcy do 3 miesięcy.
Zmiany, wypracowane w ramach
zespołu ds. kryzysu, zgłoszone przez PISF do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego:
1) Wprowadzenie do
ustawy o kinematografii obciążenia daniną publiczną podmiotu dostarczającego
audiowizualną usługę medialną na żądanie w wysokości 1,5% przychodu
uzyskanego z opłat za dostęp do udostępnianych publicznie audiowizualnych usług
medialnych na żądanie lub przychodu uzyskanego z tytułu emisji przekazów
handlowych, jeśli ten przychód w danym okresie rozliczeniowym jest wyższy.
2) Wprowadzenie do przepisów rozporządzenia Ministra Kultury i
Dziedzictwa Narodowego w sprawie udzielania przez Polski Instytut Sztuki
Filmowej dofinansowania przedsięwzięć z zakresu kinematografii z dnia 27
października 2005 r. możliwości wydłużenia
promesy do 3 lat.
Zmiany, które mają zostać
zgłoszone do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego:
1) Zmiany w art. 24 ust. 2 ustawy o finansowym wspieraniu
produkcji audiowizualnej, umożliwiające
dokonanie cesji na bank i tym samym poszerzające dostęp producentów do
narzędzi finansowych dostępnych na rynku europejskim.
2) Zmiany w rozporządzeniu do ustawy o finansowym wspieraniu
produkcji audiowizualnej:
• zmniejszenie minimalnego poziomu wydatków
na film fabularny o metrażu nie krótszym niż 70 minut z 4 000 000 zł do 1
000 000 zł;
• zmniejszenie
minimalnego poziomu wydatków na film dokumentalny o metrażu nie krótszym niż 40
minut z 300 000 zł do 100 000 zł;
• zmniejszenie
minimalnego poziomu wydatków filmu animowanego o metrażu nie krótszym niż 60
minut z 1 000 000 zł do 100 000 zł.
Przywrócenie płynności finansowej. Kredyty dla firm
Filarem odbudowy branży filmowej,
wspólnym dla wszystkich gałęzi tego przemysłu jest przywrócenie płynności
finansowej. W ramach prac zespołu kryzysowego opracowano założenia niskooprocentowanych kredytów obrotowych, które pozwolą
uniknąć zatorów płatniczych. Zakładają one uproszczoną procedurę pozyskania
kredytu, złagodzenie warunków osiągnięcia zdolności kredytowej, preferencyjne oprocentowanie i opłaty,
szybkość uwolnienia środków. Kredyty pozwolą przetrwać wielu firmom najgorszy
okres, w którym konieczności regulowania stałych zobowiązań towarzyszy brak
przychodów, dotyczy to w szczególności kin.
Firmom producenckim potrzebne są
kredyty, które pozwolą w pierwszej kolejności wznowić przerwane produkcje i
pokryć dodatkowe koszty wynikające z „dublowania” się wielu wydatków. Dzięki
wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w Polskim Instytucie
Sztuki Filmowej rozpoczęły się prace nad preferencyjnym kredytem dla branży
filmowej, którego gwarantem finansowym będzie Bank Gospodarstwa Krajowego.
Wsparciem mają zostać objęte wszystkie firmy z sektora przemysłu
audiowizualnego.
Przygotowanie ubezpieczeń ryzyka zwiększonych kosztów produkcji
audiowizualnej
Jak wynika z aktualizowanego na
bieżąco raportu PISF o przerwanych z
powodu pandemii pracach nad projektami audiowizualnymi, dotychczas przerwano
produkcję ponad 160 filmów i seriali.
Aby możliwe było jak najszybsze
ukończenie tych produkcji, kiedy to tylko będzie możliwe, a także rozpoczęcie
następnych, w tym wykonania usług zagranicznych pozyskanych dzięki działaniu
systemu zachęt finansowych, konieczne jest zmniejszenie poczucia zagrożenia i
lęku producentów oraz ich partnerów finansowych przed powtórzeniem obecnej
sytuacji. Jedynym rozwiązaniem jest ubezpieczenie
takiego ryzyka z udziałem Państwa. W przeciwnym razie produkcje krajowe nie
ruszą przed upływem co najmniej kilku miesięcy, a usługi zagraniczne przez
znacznie dłuższy okres. Takie ubezpieczenia mogłyby również retroaktywnie
pokryć przyszłe dodatkowe koszty zatrzymanych produkcji.
Dzięki potwierdzeniu przez
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainteresowania Państwa tym problemem, zespół roboczy
przygotowuje wystąpienie do Polskiej Izby Ubezpieczeń, by - wspólnie ze
środowiskiem filmowym i PISF - pomogła wypracować odpowiedni model w czasie nie
dłuższym niż 3 miesiące. Kolejnym krokiem będzie wystąpienie do Ministra o
akceptację i wprowadzenie w życie odpowiednich uregulowań.
Zmiany w Programach Operacyjnych
Kolejnym rozwiązaniem wspomagającym
płynność finansową są liczne zmiany wprowadzone przez PISF w Programach Operacyjnych na 2020 r.,
które zostały przedłożone do zatwierdzenia Radzie Instytutu. Istotne znaczenie
ma tutaj zmiana wysokości rat dotacji
wypłacanej przez Instytut. W przypadku dofinansowania na rozwój projektu
Instytut podjął decyzje o rozbiciu dotacji na dwie raty, z czego pierwsza,
wypłacana z góry, transza wynosi 90% całej kwoty dotacji, a w przypadku dotacji
na produkcję filmową 80% kwoty dotacji będzie wypłacane w pierwszej transzy.
Instytut realizując wnioski z
prac zespołu ds. kryzysu, wdrożył szereg rozwiązań w Programach Operacyjnych,
wspierających branże w okresie epidemii i okresie, który nastąpi bezpośrednio
po jej zakończeniu.
Elementem tej strategii jest zniesienie w Programach Operacyjnych
ograniczenia liczby wniosków składanych w jednej sesji i prowadzonych przez
jednego producenta w priorytecie Rozwój projektu oraz Dewelopment
scenariuszowy. Zniesione zostało też
ograniczenie możliwości aplikowania dla reżysera, który nie ukończył pracy nad
wcześniej dofinansowanym filmem. Zwiększono
o dodatkowe 6 mln zł alokacje związane z priorytetami dofinansowującymi rozwój projektu oraz etap
prac scenariuszowych. Taka decyzja wynika z przyjętej strategii Instytutu,
która zakłada zwiększenie liczby rozwijanych projektów filmowych, zgodnie z
panującymi realiami domowego odosobnienia.
PISF dokonał też korzystnej dla
producentów zmiany w zasadach obliczania kosztów ogólnych – ich 7-procentowy
narzut może być liczony od podstawy będącej sumą kosztów bezpośrednich oraz
wszystkich wkładów rzeczowych.
Racjonalna decyzja dotycząca zmiany definicji filmu trudnego („film, którego
treść i forma mają charakter artystycznie ambitny i który ma ograniczone walory
komercyjne lub którego produkcja jest utrudniona z przyczyn zewnętrznych,
niezależnych od producenta”) poparta
jest równoczesną decyzją o ułatwieniu wszystkim wnioskodawcom możliwości
przekwalifikowania filmów na film trudny, tak by w większym stopniu możliwe
było finansowanie ze środków
publicznych.
Indywidualnego podejścia wymaga
zagadnienie zwiększenia udzielonej
dotacji w przypadku strat lub utraty rynkowego finansowania dla produkcji
wspartych przez PISF. W celu rzetelnego szacowania strat wynikających z
wprowadzenia stanu epidemii w ramach pracy zespołu zadaniowego opracowane
zostało wystandaryzowane narzędzie do ich obliczania. PISF przychyla się
również do wniosku członków grupy aby zwyżek z tego tytułu udzielać post
factum, po udokumentowaniu kosztów. Specjalnymi zarządzeniami dyrektora PISF
została wydana automatyczna zgoda na zmianę terminów umownych.
Ze względu na ograniczenie dystrybucji kinowej z Programów Operacyjnych usunięto wymóg
składania listu intencyjnego od dystrybutora kinowego oraz dopuszczono VOD
jako pierwsze pole eksploatacji tam, gdzie dotychczas był wymóg eksploatacji
kinowej.
W Programach Operacyjnych Upowszechnianie kultury filmowej i Edukacja
filmowa przywrócono kosztorysy sprzed
roku, w których jako koszty kwalifikowane uznawane są koszty osobowe,
wynagrodzenia koordynatorów, zakwaterowanie i transport gości oraz catering.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom organizatorów festiwali oraz ich wiernej
publiczności umożliwiono organizowanie
festiwali online poprzez dodanie pozycji w kosztorysie: „obsługa festiwalu
online”. Możliwość realizacji
projektów edukacyjnych online uwzględniono też w kosztorysach wszystkich
priorytetów w PO Edukacja filmowa.
W Programie Operacyjnym Promocja
polskiego filmu za granicą, w priorytetach Promocja polskiego filmu za granicą
i Dystrybucja polskiego filmu za granicą, usunięty został wymóg, dotyczący
tego, że minimalny 10-procentowy wkład własny beneficjenta nie może pochodzić z
wolontariatu lub umów barterowych (obecnie minimalny wkład własny powinien
wynosić minimum 10%, tak było dawniej). Wprowadzono także możliwość
przedłużenia ważności decyzji o dofinansowaniu o 6 miesięcy we wszystkich
priorytetach Programu Operacyjnego Promocja polskiego filmu za granicą. W
priorytecie Dystrybucja polskiego filmu za granicą dodano możliwość
uwzględnienia kosztów na dystrybucję inną niż kinowa.
Kampania „Powrót do kina”
W ramach pracy nad restartem kin
opracowano wstępne założenia kampanii pod roboczym tytułem „Powrót do kina”, którą PISF wesprze finansowo. Jednym z kierunków
działań jest także propagowanie wiedzy i dobrych praktyk związanych ze
standardami bezpieczeństwa, m.in. wzmożona kontrola wszystkich pracowników kin
przychodzących do pracy (pomiar temperatury, wielokrotna dezynfekcja toalet,
poręczy, klamek, zabiegi zamgławiania, ozonowania sal, zachęcanie widzów do
kupna biletu online).
Członkom zespołu udało się
porozumieć z władzami niektórych miast i uzyskać zapewnienie o ich wsparciu
przy przywracaniu wydanych przed epidemią pozwoleń na zdjęcia. PISF będzie aktywnie koordynował wznawianie produkcji filmowych,
tak by uniknąć zatoru w dostępie do ekip filmowych i lokacji.
Kalendarium festiwali i premier filmowych
Na stronie internetowej PISF
dostępne jest już kalendarium festiwali filmowych, które ma posłużyć lepszej
koordynacji tych przedsięwzięć po restarcie rynku. Z kolei na stronie
boxoffice.gov.pl PISF uruchomi wkrótce dodatkową rubrykę w opisie składającym
się na identyfikator filmowy. Dystrybutorzy mają możliwość wpisywania tam
planowanej daty premiery po restarcie kin. Ma to pomóc w uniknięciu
nagromadzenia premier filmowych w jednym czasie i kanibalizacji treści
filmowych poprzez nadpodaż tytułów.
Ponadto PISF oraz zespół
kryzysowy nieustannie prowadzi monitoring rynku wewnętrznego oraz korzysta z
najlepszych praktyk zagranicznych. Przed nami jeszcze dużo pracy, ale dziś
widać jak potrzebne było wspólne działanie bez względu na to, co różni nas na
co dzień. Praca zespołu przebiega zgodnie i oparta jest na zrozumieniu i
szacunku. Udało się uniknąć egoizmów poszczególnych sektorów, za co wszystkim
uczestnikom serdecznie dziękuję. Pamiętajmy, jesteśmy w tym razem!
Radosław Śmigulski
Skład zespołu ds. kryzysu w
branży kinematograficznej:
• Radosław
Śmigulski – Dyrektor PISF
• Jacek
Bromski – Prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, reżyser
• Dariusz
Jabłoński – Prezydent Polskiej Akademii Filmowej, reżyser, producent
• Andrzej
Jakimowski – Przewodniczący Gildii Reżyserów Polskich
• Alicja
Grawon-Jaksik – Prezes Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych
• Robert
Kaczmarek – reżyser, producent, Stowarzyszenie Twórców dla Rzeczpospolitej
• Roman
Gutek - organizator festiwalu "Nowe Horyzonty", dystrybutor,
producent,
• Leszek
Kopeć – Dyrektor FPFF w Gdyni
• Urszula
Malska - Prezes Zarządu United International Pictures Poland
• Tomasz
Jagiełło - Prezes Zarządu HELIOS S.A.
• Mariusz
Spisz - Prezes Zarządu Multikino Media
• Joanna
Kotłowska - Dyrektor ds. Rozwoju Cineworld Cinemas Polska
• Marlena
Gabryszewska – Prezes Stowarzyszenia Kin Studyjnych
• Mariusz
Łukomski – Prezes Zarządu Monolith Films Sp. z o.o.
• Anna
Limbach-Uryn - Wiceprezes Kino Świat
• Leszek
Bodzak – członek zarządu Polskiej Gildii Producentów
• Klaudia
Śmieja – członek zarządu Polskiej Gildii Producentów
• Paweł
Dutkalski – Dyrektor ds. sprzedaży Warner Bros. Entertainment Polska
• Małgorzata
Szczepkowska-Kalemba - Kierownik Działu Produkcji i Rozwoju Projektów Filmowych
PISF
• Monika
Piętas-Kurek – Kierownik Działu Upowszechniania Kultury Filmowej i Promocji
PISF
• Anna
Dziedzic – PISF - Polska Komisja Filmowa
• Marta
Galińska – Koordynator Działu Prawnego PISF
• Małgorzata
Gąska - Główna Księgowa PISF
• Małgorzata
Matuszewska – Z-ca Kierownika Działu Produkcji i Rozwoju Projektów Filmowych
PISF
• Justyna
Strzelecka – PISF, pełnomocnik ds. projektów specjalnych
• Tomasz
Neubauer – PISF, doradca ds. bezpieczeństwa
[informacja prasowa]
[informacja prasowa]
Naprawdę świetnie napisane. Pozdrawiam.
OdpowiedzUsuń