Nagrodę za Całokształt Twórczości na 25. festiwalu Camerimage otrzyma wybitny amerykański autor zdjęć filmowych John Toll.
I jak piszą organizatorzy Camerimage: John Toll to dwukrotny
laureat Oscara®, znany ze współpracy z siostrami Wachowskimi, Angiem Lee, Melem
Gibsonem, Francisem Fordem Coppolą, Terrence'em Malickiem, Carrollem Ballardem,
Cameronem Crowe'em, Edwardem Zwickiem, oraz Vince'em Gilliganem, ma cztery
dekady doświadczenia w kinie i telewizji. W wysokobudżetowych hollywoodzkich
spektaklach potrafił tworzyć za pomocą światła, cienia i pracy kamery atmosferę
intymności, a kameralnym produkcjom nadawał wyjątkowy charakter. Kręcił filmy
wojenne, dramaty kryminalne, fantasy/science fiction, melodramaty, komedie i
westerny, w każdym kolejnym projekcie podporządkowując się wizji reżysera i
jednocześnie przemycając zawsze coś od siebie.
Zanim jednak stał się znanym na całym świecie autorem zdjęć
filmowych, John Toll przeszedł przez wszystkie szczeble hierarchii zawodowej,
od asystentury w biurze produkcyjnym do operatora kamery. Taki organiczny
rozwój kariery pozwolił mu doskonale zrozumieć wszystkie aspekty swego
przyszłego zawodu oraz praktykować pod czujnym okiem weteranów branży filmowej.
Jako operator kamery pracował z Johnem A. Alonzo przy Normie Rae Martina Ritta
oraz Człowieku z blizną Briana De Palmy, a także z Jordanem Cronenwethem przy
Peggy Sue wyszła za mąż Francisa Forda Coppoli, z Conradem Hallem przy Czarnej wdowie
Boba Rafelsona, z Allenem Daviau przy Sokole i koce Johna Schlesingera oraz z
Robbie'em Greenbergiem przy Słodkich marzeniach Karela Reisza.
Toll jednocześnie podchodził do kariery bardzo świadomie i
nie spieszył się z debiutem w roli autora zdjęć, czekając na odpowiedni
projekt.
Tym projektem był Wiatr Carrolla Ballarda z 1992 roku,
opowieść o młodym i ambitnym żeglarzu, który musi stawić czoła nie tylko
niekontrolowalnym siłom natury, ale także własnym wewnętrznym ograniczeniom. W
rękach Tolla historia zyskała jeszcze bardziej na wiarygodności oraz różnych
odcieniach człowieczeństwa. Podobnie było z dwa lata późniejszymi Wichrami
namiętności Edwarda Zwicka, w których żyjący w odosobnieniu, na łonie dzikiej,
ujmująco sfotografowanej przez Tolla natury bohaterowie zostają zmuszeni do
ponownego związania się z brutalnym i bezwzględnym światem człowieka. Zasłużony
pierwszy Oscar® został poparty już rok później kolejnym, za zdjęcia do
Braveheart – Walecznego Serca Mela Gibsona, łączące romantyczny patos walki o
niepodległość z przyziemną brawurą ludzi sięgających po broń, by chronić swych
bliskich. Toll jest jednym z czterech autorów zdjęć, którzy zdobyli Oscara® dwa
lata z rzędu.
Trzecią nominację do Oscara® otrzymał za Cienką czerwoną
linię Terrence’a Malicka, filozoficzne kino wojenne, które przeciwstawia
tymczasowemu ludzkiemu okrucieństwu piękno odwiecznej natury. Łącząc rozmach
krwawych potyczek na wyspie Guadalcanal z intymnością doznań poszczególnych
bohaterów, Toll po raz kolejny udowodnił, że interesuje go przede wszystkim
człowiek, z wszystkimi jego wadami i wątpliwościami. W podobny sposób podszedł
do Ostatniego samuraja Edwarda Zwicka, budując wizualny pomost pomiędzy XIX-wieczną
kulturą i mentalnością japońską a światem Zachodu. Jeśli przyjrzeć się bliżej
karierze Johna Tolla, takie podejście wydaje się być wspólnym mianownikiem
większości filmów, przy których pracował. Od dramatu muzycznego U progu sławy
Camerona Crowe’a po rozgrywany na kilku płaszczyznach czasowych widowiskowy
Atlas chmur sióstr Wachowski i Toma Tykwera.
John Toll dobiera zresztą kolejne projekty bardzo starannie
– w trakcie ćwierćwiecza od debiutu w Wietrze nakręcił dwadzieścia dwa filmy
kinowe i wziął udział w realizacji dwóch seriali, powracając do pracy w medium
telewizyjnym, w którym szlifował swe umiejętności w latach 70. i 80. Dla
Vince’a Gilligana nakręcił pilot Breaking Bad, ustalając styl wizualny serialu,
który zyskał później miano jednego z najlepszych w historii. Z kolei w dwóch
sezonach Sense8, gdzie pracował przy wszystkich 23 odcinkach, wraz z siostrami
Wachowski i J. Michaelem Straczynskim odważnie przekraczał granice dzielące
niegdyś telewizję od kina. W medium filmowym również poszukuje coraz to nowych
środków wyrazu, co widać było najlepiej w zeszłorocznym pionierskim Najdłuższym
marszu Billy’ego Lynna, który nakręcił dla Anga Lee w 4K, 3D oraz
hiperrealistycznych 120 klatkach na sekundę.
Cztery dekady kariery oraz praca na różnych stanowiskach
ukształtowały Johna Tolla zarówno jako profesjonalnego rzemieślnika, który
potrafi stawić czoła każdemu technologicznemu i logistycznemu wyzwaniu na
planie, jak i artystę wrażliwego na światło, cień, kolor i inne aspekty języka
filmowego. Nasz tegoroczny laureat Nagrody za Całokształt Twórczości z wielką
chęcią podzieli się swą wiedzą i doświadczeniem z uczestnikami festiwalu
Camerimage w trakcie szeregu spotkań zaplanowanych z okazji jego pobytu w
Bydgoszczy. Już dzisiaj zapraszamy do wzięcia udziału w tych wydarzeniach.
25. festiwal Camerimage odbędzie się w Bydgoszczy w dniach
11- 18 listopada.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz